Ceannacháin Saor ó Cháin do Thaistealaithe taobh amuigh den AE

Is féidir le cuairteoirí ar Éirinn a thagann as tír taobh amuigh den Aontas Eorpach (AE) earraí a cheannach in Éirinn le tabhairt abhaile leo agus is féidir leo tairbhe a bhaint as faoiseamh cánach. Tugtar an Scéim Easpórtála Miondíola ar an méid sin. Áirítear léi cuairteoirí a thagann ón mBreatain Mhór, ach ní áirítear léi daoine a bhfuil cónaí orthu i dTuaisceart Éireann.

Ní ceadmhach faoiseamh cánach ar sheirbhísí, cuir i gcás, lóistín óstáin, béilí nó gluaisteán ar cíos. Ní mór don chuairteoir cruthúnas a sholáthar gur cuairteoir atá ag teacht as tír taobh amuigh den AE é/í agus é/í ag déanamh ceannacháin. Áirítear leis an gcruthúnas úd fianaise leis an áit chónaithe, le dátaí eitilte isteach agus amach agus le dearbhú sínithe.

Soláthraítear an faoiseamh cánach faoin Scéim Easpórtála Miondíola a fheidhmíonn ar dhá bhealach.

1. Íocann tú Cáin Bhreisluacha (CBL) agus ceannacháin á ndéanamh agat agus faigheann tú aisíocaíocht ón miondíoltóir nó ón ngníomhaireacht aisíocaíochta CBL ábhartha nuair a fhaigheann an miondíoltóir nó an ghníomhaireacht cruthúnas gur easpórtáladh na hearraí.
2. In ionaid díolacháin áirithe, díoltar na hearraí saor ó cháin ag an bpointe díolacháin agus is féidir go mbeidh/nach mbeidh baint ag an ngníomhaireacht aisíocaíochta CBL leis. Ní mór go n-íocfar as na hearraí le cárta creidmheasa. Sa chás nach bhfaigheann an miondíoltóir nó an ghníomhaireacht cruthúnas gur easpórtáladh na hearraí, is amhlaidh a ghearrann siad CBL na n-earraí ar chuntas do chárta creidmheasa.

Sula ndéanann tú ceannachán, ba chóir duit deimhniú leis an miondíoltóir go bhfeidhmíonn siad faoin scéim. Ba chóir duit deimhniú freisin go bhfuil an miondíoltóir ag feidhmiú faoin scéim as féin nó in éindí le gníomhaireacht aisíocaíochta CBL.

Má tá gníomhaireacht á húsáid, ba chóir duit nósanna sainiúla imeachta na gníomhaireachta a leanúint agus an ceannachán á dhéanamh agat. Féach ‘Gníomhaireacht CBL a úsáid’ thíos.

Má tá na hearraí á gceannach gan ghníomhaireacht, is amhlaidh gur chóir don mhiondíoltóir dearbhán easpórtála le haghaidh an cheannacháin a eisiúint duit. Agus tú ag fágáil na hÉireann, ba chóir duit iarradh ar lucht Custam an dearbhán a dheimhniú san aerfort. Tugtar an dearbhán deimhnithe ar ais don mhiondíoltóir. Má íocadh CBL is amhlaidh a aisíocann an miondíoltóir an CBL (lúide aon táille próiseála).

Chun go mbeidh duine i dteideal faoisimh chánach, tá na rialacha seo a leanas i gceist:

• Ní mór duit a bheith i do chónaí taobh amuigh den Aontas Eorpach.
• Ní mór go mbeidh ar na hearraí luach iomlán dearbháin easpórtála atá níos mó ná €75 cáin san áireamh.
• Ní mór go ndéanfar na hearraí a easpórtáil amach as an Aontas Eorpacha taobh istigh de 3 mhí ó dheireadh na míosa a gceannaítear iad. Cuir i gcás, ní mór go ndéanfar earraí a ceannaíodh i mí an Eanáir a easpórtáil faoin 30 Aibreán.
• Ní mór duit fianaise dhoiciméadach gur easpórtáladh na hearraí a sholáthar.

Fianaise Dhoiciméadach

De ghnáth, is ionann cruthúnas ar easpórtáil, ar a dtugtar deimhniú easpórtála, agus an dearbhán easpórtála a dhéanann lucht Custam a stampáil ag pointe deireadh imeachta ón Aontas Eorpach. Cuir i gcás, sa chás go gceannaíonn tú earraí in Éirinn agus go dtaistealaíonn tú ansin go dtí an Ghearmáin sula n-imíonn tú ón Aontas Eorpach, is amhlaidh gurb éigean duit an cháipéisíocht ábhartha a fháil stampáilte ag lucht Custam na Gearmáine. Ní dhéanann údaráis lucht Custam na hÉireann an cháipéisíocht a stampáil ach amháin sa chás atá ticéad le haghaidh ceann scríbe taobh amuigh den AE, nach bhfuil bailí níos déanaí ná deireadh an tríú mí ón dáta ar ceannaíodh na hearraí.

Sa chás nach bhfuil tú in ann an cháipéisíocht a fháil stampáilte ag údaráis ábhartha lucht Custam ag an bpointe imeachta nó nár bhain tú úsáid as seirbhísí gníomhaireachta aisíocaíochta CBL, is féidir leat an cháipéisíocht a fháil stampáilte i do thír féin ag duine a bhfuil stádas oifigiúil acu (cuir i gcás, ag lucht Custam nó ag duine de na póilíní) sula dtabharfar ar ais don mhiondíoltóir in Éirinn í.

Tá coinníollacha breise i gceist d’áitritheoirí na Breataine Móire. Beidh cruthúnas ar iompórtáil isteach go dtí an Bhreatain Mhór agus ar íocaíocht ar aon dleacht iompórtála de dhíth i gcúinsí faoi leith. Is féidir leat tuilleadh sonraí a fháil ó na Coimisinéirí Ioncaim.

Feidhmíonn miondíoltóirí go leor an scéim aisíocaíochta trí úsáid a bhaint as gníomhaireachtaí aisíocaíochta CBL a dhéanann socrú chun go mbainfidh an turasóir nó an cuairteoir tairbhe as an lamháltas cánach. Feidhmíonn gníomhaireachtaí aisíocaíochta CBL neamhspleách ar na húdaráis chánach:

Úsáideann gníomhaireachtaí a gcuid córas féin chun an scéim a fheidhmiú, cuir i gcás:

• Díoltar na hearraí saor ó cháin ag an bpointe díolacháin. Déanann tú foirm ‘saor ó cháin’ na gníomhaireachta a chomhlánú, faigheann tú sínithe sa siopa í, ceanglaíonn tú d’admháil cheannacháin léi, agus tugann tú ar ais don ghníomhaireacht í. Gearrfar luach na cánach ar do chárta creidmheasa, mura leagfar an cháipéisíocht isteach san aerfort nó mura dtabharfar ar ais don ghníomhaireacht í.
• Íoctar cáin ag an bpointe díolacháin: Leanann tú an nós imeachta céanna a ndéantar cur síos air thuas agus aisíoctar an cháin leat san aerfort agus tú ag imeacht.
• Íoctar cáin ag an bpointe díolacháin: Leanann tú an nós imeachta céanna a ndéantar cur síos air thuas agus aisíocann an ghníomhaireacht an cháin leat, tríd an bpost nó trí aistriú cárta creidmheasa.

Úsáideann roinnt gníomhaireachtaí cárta seachas foirmeacha chun do chuid ceannachán a thaifeadadh. Is féidir an cárta a svaidhpeáil gach uair a dhéanann tú ceannachán. Is féidir leat tuilleadh faisnéise a fháil ón ngníomhaireacht.

D’fhéadfaí go ndéanfaí foirmeacha aonair ‘saor ó cháin’ le haghaidh ceannachán ar fiú suas go €2,000 (CBL san áireamh) iad a lóisteáil go díreach le bothanna aisíocaíochta na gníomhaireachta san aerfort gan stampa Custam. Ní mór go gcuirfidh tú cáipéisíocht le haghaidh ceannachán aonair ar fiú €2,000 nó tuilleadh (CBL san áireamh) iad faoi bhráid lucht Custam, agus an dearbhán bainteach easpórtála, i riocht agus gur féidir an dearbhán a dheimhniú. Tá an méid sin riachtanach sular féidir aisíocaíocht CBL a phróiseáil.

Tá sé tábhachtach go gcoinneoidh tú do chóip féin den cháipéisíocht a fuair tú ón miondíoltóir le húsáid amach anseo. Má tá an cháipéisíocht le haghaidh aisíocaíochta á seoladh sa phost agat, moltar duit fótachóip di a choinneáil.

Earraí ar ardluach

Sa chás atá costas €2,000 nó tuilleadh (CBL san áireamh) ar earra aonair, ní mór go gcuirfear faoi bhráid lucht Custam é, chomh maith leis an gcáipéisíocht chuí, sula bhfaomhfar aon aisíocaíocht CBL.

Sa chás nach bhfaigheann tú d’aisíocaíocht

Tá de cheangal ar an miondíoltóir nó ar an ngníomhaireacht an aisíocaíocht a dhéanamh taobh istigh de 25 lá oibre ón tráth a bhfaigheann siad do chuid cáipéisíochta. Más é nach bhfaigheann tú íocaíocht, is amhlaidh gur chóir duit teagmháil a dhéanamh leis an miondíoltóir nó leis an ngníomhaireacht atá i gceist.

Má tá deacracht agat d’aisíocaíocht a fháil, is féidir leat teagmháil a dhéanamh leis na Coimisinéirí Ioncaim (féach ‘An áit le hiarratas a dhéanamh’ thíos).

Táillí

Is gnách go ngearrann gníomhaireachtaí aisíocaíochta CBL táille riaracháin. Tá de cheangal ar gach miondíoltóir agus gníomhaireacht aisíocaíochta CBL méid na táille seo a thabhairt le fios. A dhála sin, i gcás gníomhaireachtaí a mbíonn aisíocaíochtaí in airgeadra eachtrach á ndéanamh acu, tá de cheangal orthu siúd an ráta malairte atáthar ag úsáid a thabhairt le fios.

Ba chóir duit teagmháil a dhéanamh leis an miondíoltóir nó leis an gníomhaire aisíocaíochta maidir le héilimh ar aisíocaíochtaí CBL. Ní mór a thabhairt faoi deara nach ndéanann na Coimisinéirí Ioncaim an Scéim Easpórtála Miondíola a riar ná nach ndéanann siad aisíocaíochtaí díreach leis turasóirí faoin scéim.

Is féidir le miondíoltoirí nó gníomhairí aisíocaíochta aon fhiosrúchán a chur chuig an oifig Ioncaim is cóngaraí dóibh.

Tá tuilleadh faisnéise faoin Scéim on the Retail Export Scheme ar fáil ar láithreán gréasáin na gCoimisinéirí Ioncaim.