Deontas Iompair Mótair

Is íocaíocht thástáil acmhainne é an Deontas Mótariompair atá an Feidhmeannach na Seirbhíse Sláinte (FSS) do dhaoine faoi mhíchumas in Éirinn atá orthu carr a cheannach chun obair a choinneáil. Tá an íocaíocht seo do dhaoine faoi mhíchumas a theastaíonn carr nó feithicil eile curtha in oiriúint dóibh uathu d’fhonn é a chur ar a gcumas acu tiomáint, agus de thoradh air sin, maireachtáil.

Ar an 26 Feabhra 2013, d'fhógair an Roinn Sláinte go raibh deireadh leis an Deontas Iompair Mhótair scéim d'iarratasóirí nua. Tá scéim eile á leagan amach a chur ina ionad. Tabharfar an Scéim Tacaíochta iompair ar an scéim mhalartach seo.

Chun a bheith i dteideal an deontais seo, ní mór duit na coinníollacha seo a leanas a shásamh:

• Ní mór duit a bheith níos sine ná 17 bliain d’aois (níl ann don uasaois níos mó)
• Ní mór do do mhíchumas bac a chur ort iompar poiblí a úsáid
• Ní mór duit ceadúnas tiomána a bheith agat
• Ní mór duit a bheith in ann tiomáint go fisiciúil agus go hintinne
• Ní mór go dteastaíonn carr nó feithicil eile uait chun fostaíocht a choinneáil. Ní mór do FSS a bheith sásta go bhfuil tú in ann an post a choinneáil.
• Ní mór duit tástáil acmhainne a shásamh

Ní mór go dteastaíonn carr nó feithicil eile uait chun fostaíocht a choinneáil. D’fhéadfadh sé go bhféachfaí ar an deontas i gcúinsí eisceachtúla do dhaoine faoi mhíchumas dona nach bhfuil níos sine ná 17 bliain, ach atá ina gcónaí in áiteanna an-iargúlta agus nach bhfuil in ann iompar poiblí a úsáid.

D’fhéadfadh sé go bhfuil an fhéidearthacht ann deontas a fháil má tá tú dífhostaithe agus dá bhféadfá glacadh le hobair, atá ar fáil duit, dá mbeadh carr agat. D’fhéadfadh daoine féinfhostaithe deontas a fháil.

De ghnáth, tá an deontas iníoctha nuair a thiomáineann tú tú féin. D’fhéadfadh sé go mbeidh an fhéidearthacht ann cead a fháil deontas a bheith íoctha nuair atá do charr féin agat agus go n-eagraíonn tú a oiriúnú agus go dtiomáineann duine ainmnithe eile é ar an ábhar nach bhfuil tú in ann tiomáin go fisiciúil nó go liachta.

Cén chaoi a ndéantar acmhainní a mheas?

Tógtar d’acmhainní agus acmhainní do chéile/pháirtí, más ann dóibh, san áireamh sa thástáil acmhainne don deontas. Tá acmhainní déanta amach ar aon dul le glanioncam (ollioncam lúide PAYE, PRSI agus asbhaintí aoisliúntais) agus cuimsíonn sé ioncam ó rudaí cosúil le hinfheistiú agus le ligean. Déadúchtaítear íocaíochtaí do chíos nó do mhorgáiste ó ioncam.

Ní thógtar na híocaíochtaí seo a leanas san áireamh agus d’acmhainní á mheas:

• Liúntas Leasa Dhaill
• Sochar Leanaí
• Liúntas Cúraim Chónaithigh
• Liúntas Cúraim Altrama
• Deontais Ardoideachais
• Liúntas Maireachtála Aonair
• Liúntas Leasa Bhreise
• Ioncam suas go dtí an t-uasmhéid ceadaithe ag an Roinn Coimirce Sóisialaí (DSP) ó obair theiripeach nó athshlánaithe.
• Airgead faighte ó eagraíochtaí carthanacha nach luach saothair é
• Cúiteamh speisialta nach féidir a thógáil san áireamh de réir na reachtaíochta, mar shampla, Tailídimíd
• Liúntais taistil agus béile íoctha do rannpháirtithe ar scéimeanna faomhaithe ag an Rialtas
• Aisíocaíochtaí faighte faoin Acht Sláinte (Scéim Aisíocaíochtaí) 2006

Íocaíochtaí cúramóirí

Má tá do chéile/pháirtí ag fáil Liúntas/Sochar Cúramóra, déantar neamhaird air. Ina ionad sin, déantar d’ioncam a mheas mar do phríomhíocaíocht móide aon mhéadú do leanaí cáilithe, móide an méadú Liúntas Leasa Bhreise do dhuine fásta cáilithe.

Sa chás ina n-íoctar Liúntas/Sochar Cúramóra do dhuine eile ar do shon nach do chéile/pháirtí iad déantar neamhaird air agus déantar d’ioncam a mheas mar do phríomhíocaíocht móide aon mhéadú do leanaí cáilithe.

Caipitil

Tá an fhoirmle a úsáidtear agus measúnú á dhéanamh ar ioncam ó chaipitil mar a chéile leis an gceann a úsáideann an DSP sa thástáil acmhainne do Liúntas Míchumais.

Céard má bhfuair tú Deontas Mótariompair cheana?

Nuair a íocadh deontas cheana chun feithicil a cheannach, ní íoctar deontas chun an carr a athchur de ghnáth, ach amháin má tá cúinsí maolaitheacha ann, go dtí 3 bliana ó dháta íoctha an deontais cheana.

Conas atá tionchar ar an Liúntas Gluaisteachta?

Má fhaigheann tú Deontas Mótariompair, agus tú ag fáil Liúntas Gluaisteachta, ní bheidh tú i dteideal an Liúntas Gluaisteachta a fháil ar feadh 3 bliana. Tá íocaíocht an Deontais Mótariompair curtha ar an gcoinníoll nach n-iarrfar ar Fheidhmeannach na Seirbhíse Sláinte airgead a thabhairt chun an fheithicil a rith ag aon phointe ar leith sa todhchaí. Beidh tú i dteideal an Liúntais Gluaisteachta arís 3 bliana tar éis dáta íocaíochta an Deontais Mótariompair.

Ós rud é go bhfuil deireadh curtha leis an Liúntas Gluaiseachta, ní ghlacfar le haon iarratais nua.

An bhfuil cúnamh airgeadais eile ar fáil do thiománaithe agus do phaisinéirí faoi mhíchumas?

Tá daoine atá faoi dhrochmhíchumas nó faoi mhíchumas buan agus a úsáideann feithiclí atá curtha in oiriúint dóibh mar thiománaithe agus mar phaisinéirí i dteideal réimse díolúinte cánach agus aisíocaíochtaí. Tá na scéimeanna seo rite ag na Coimisinéirí Ioncaim agus tá na rialacha leagtha síos sa reachtaíocht. Má chailleann tú do Dheontais Mótariompair FSS, ní chiallaíonn sé go mbeidh tú i dteideal na ndíolúintí cánacha, ach níl a mhalairt de chiall lena mhalairt.

An bhfuil cártaí páirceála do dhaoine faoi mhíchumas

Tá Cartaí Páirceála Eorpacha ar fáil do dhaoine áirithe atá faoi mhíchumas áirithe agus daoine atá cláraithe mar dhall, más tiománaithe nó paisinéirí iad. Is féidir le duine faoi mhíchumas an cárta páirceála a úsáid in aon fheithicil ina bhfuil sé/sí ag taisteal. Baineann an scéim um chárta páirceála do thiománaithe agus do phaisinéirí faoi mhíchumas le ceantair pháirceála cairr poiblí amháin.

Is é an t-uasmhéid gur féidir leat a fháil mar dheontas mótariompair ná €5,020.50.

D’fhéadfadh deontas de 75% de chostas an mhótariompair a bheith íoctha, ag brath ar an deontas uasta. Is é costas an mhótariompair an praghas ceannaigh:

• Lúide Cáin Cláraithe Feithicle (VRT) agus CBL má tá tú i dteideal na díolúine cánach agus an aisíocaíochta VAT.
• Lúide praghas trádáil isteach, más ann dó

Má tá d’acmhainní measta don bhliain níos mó ná an mheáníocaíocht thionsclaíoch náisiúnta (€33,165 d’iarratais sa bhliain 2010), déadúchtaítear an bharraíocht ón deontas is mó iníoctha do do chás féin.

Mar shampla, sa chás ina bhfuil acmhainní bliantúla measta de €35,000 ag duine atá ag iarraidh carr a chosnaíonn a cheannach (tar éis na ndéaduchtuithe luaite thuas) déantar an deontas a ríomh mar seo a leanas:

• Is é €11,250 75% de chostas an chairr (€15,000). Tá sé seo níos mó ná an deontas uasta (€5,020.50), mar sin is é €5,020.50 an deontas uasta iníoctha.
• Tá na hacmhainní measta (€35,000) níos mó ná an mheáníocaíocht thionsclaíoch (€33,165) ar €1,835. Déadúchtaítear an bharraíocht seo ón deontas uasta iníoctha (€5,020.50 lúide €1,835) chun €3,185.50 a thabhairt mar dheontas a íoctar.

Ní ghlactar le hiarratais nua ghlactar le.

Is féidir leat cúnamh agus comhairle a fháil maidir le hoiriúnaithe cairr ó: