An Scéim Cúnaimh Dhaonnúil

Cad í an Scéim um Chúnamh Daonnúil?

Má tá tionchar ag drochaimsir ar nós tuilte ar do theach, is féidir leis an Scéim um Chúnamh Daonnúil cúnamh airgeadais éigeandála a sholáthar.

Tá 3 chuid sa Scéim um Chúnamh Daonnúil:

Céim 1 (Riachtanais láithreach): Íocaíocht tacaíochta éigeandála chun cabhrú le híoc as bia, éadaí, earraí pearsanta agus lóistín eile más gá duit.

Ní dhéantar tástáil acmhainne ar Chéim 1.

Céim 2 (Dochar d’earraí agus d’ábhair riachtanacha): Athsholáthar earraí bána (cuisneoir, reoiteoir), urláir, buntroscán agus earraí tí riachtanacha eile.

Céim 3 (Tacaíocht airgeadais níos fadtéarmaí le haghaidh damáiste struchtúrach do do theach): lena n-áirítear plástráil, líneáil thirim, athsheoladh na n-urlár, athshreangú leictreach agus péinteáil.

Déantar tástáil acmhainne i gCéim 2 agus Céim 3.

Cabhraíonn an Scéim um Chúnamh Daonnúil leat freastal ar chostais bunriachtanais agus deisiúcháin seachas cúiteamh iomlán a thabhairt do chaillteanais nó damáiste. Tá an Scéim á riar ag an tSeirbhís Leasa Pobail.

Cad nach gclúdaíonn an scéim?

Ní chlúdaíonn an scéim:

  • Caillteanais clúdaithe ag polasaí árachais
  • Cailliúint míreanna a mheastar nach míreanna riachtanacha nó só
  • Caillteanais tráchtála agus gnó
  • Caillteanas nó damáiste do chóiríocht phríobháideach ar cíos nó do chóiríocht údaráis áitiúil

An gcáilím do chabhair faoin scéim?

  • Tá íocaíochtaí éigeandála Chéim 1 ar fáil do gach úinéir tí. Ní dhéantar tástáil acmhainne ar na híocaíochtaí seo.
  • Déantar tástáil acmhainne ar thacaíocht airgeadais Chéim 2 agus Chéim 3.

Chun cáiliú do thacaíocht airgeadais Chéim 2 agus Chéim 3, déantar ioncam do theaghlaigh a mheas chun cinneadh a dhéanamh an féidir le do theaghlach an costas, nó cuid den chostas, a bhaineann le do theach a athbhunú go riocht ináitrithe a sheasamh.

Conas a oibríonn an tástáil ioncaim?

Braitheann an chaoi a n-oibríonn an tástáil ioncaim ar líon na ndaoine sa teaghlach.

Nuair a dhéanann tú iarratas, beidh ort sonraí pearsanta agus airgeadais a sholáthar do gach duine a chónaíonn i do theach agus a gcaidreamh a mhíniú duit.

Má tá tú singil

Má tá ollioncam teaghlaigh de €50,000 nó níos lú agat, gheobhaidh tú 100% den mhéid incheadaithe.

I gcás gach €1,000 iomlán d’ioncam teaghlaigh os cionn €50,000, beidh ort ranníocaíocht 1% a dhéanamh den mhéid is incheadaithe.

Mar shampla, má tá tú:

  • Singil, agus
  • Bíodh ollioncam teaghlaigh de €55,000 agat

Gheobhaidh tú 95% den mhéid incheadaithe (€5,000 thar an teorainn ioncaim de €50,000 = ranníocaíocht phearsanta 5% i dtreo an chaillteanais).

Má tá tú i lánúin

Má tá tú pósta, i bpáirtnéireacht shibhialta nó ag comhchónaí agus má tá ollioncam teaghlaigh de €90,000 nó níos lú agat, gheobhaidh tú 100% den mhéid incheadaithe.

I gcás gach €1,000 iomlán d’ioncam teaghlaigh os cionn €90,000, beidh ort ranníocaíocht 1% a dhéanamh den mhéid is incheadaithe.

Mar shampla, má tá tú:

  • Pósta, i bpáirtnéireacht shibhialta nó ag comhchónaí, agus
  • Bíodh comhioncam teaghlaigh de €105,000 agat

Gheobhaidh tú 85% den mhéid incheadaithe (€15,000 thar an teorainn ioncaim de €90,000 = ranníocaíocht phearsanta 15% i leith an chaillteanais).

Méaduithe do leanaí cáilithe

Méadaítear na teorainneacha ioncaim faoi €15,000 do gach leanbh cáilithe.

Teaghlach aontuismitheora

Is é an teorainn ioncaim do theaghlaigh aontuismitheora ná €90,000 móide €15,000 do gach leanbh cleithiúnach.

Baill teaghlaigh aosaigh neamhchleithiúnacha

I gcás gach duine fásta neamhchleithiúnach den teaghlach, cuirtear 20% dá n-ioncam comhlán le hioncam an teaghlaigh.

Mar shampla, teaghlach le:

  • Lánúin a bhfuil ollioncam de €85,000 acu, agus
  • Duine fásta neamhchleithiúnach a bhfuil ioncam €20,000 aige

Gheobhaidh sé 100% den mhéid incheadaithe mar go bhfuil ioncam an teaghlaigh níos lú ná €90,000 (€85,000 + €4,000 [€20,000 x 20%] = €89,000).

Mura bhfuil aon árachas agat

Mura raibh árachas agat agus mura bhfuil forais réasúnacha agat gan árachas a bheith agat:

  • Beifear ag súil go dtabharfaidh tú an chéad €2,000 i dtreo an tsuim incheadaithe, agus
  • Beidh do ranníocaíocht phearsanta 2% in aghaidh gach €1,000 iomlán os cionn an leibhéil ioncaim chuí do do theaghlach

Cé mhéad is féidir a fháil faoin scéim?

Braitheann an méid a íoctar faoin scéim ar cé chomh dona is atá an damáiste agus ar do chumas na costais seo a íoc.

Sa chás go meastar gur mó ná €5,000 costas deisiúcháin struchtúracha, ceapfaidh an Roinn Coimirce Sóisialaí agus gheobhaidh comhairle ó bhreithneoir caillteanais.

Agus measúnú á dhéanamh ar chásanna do chúnamh daonnúil, cuirfear san áireamh Íocaíochtaí Riachtanas Breise a íocadh amach cheana féin.

Conas iarratas a dhéanamh ar an scéim?

Le haghaidh íocaíochtaí Chéim 1, ba chóir duit foirm iarratais na Scéim Cúnaimh Dhaonnúil (HAS1) (pdf) a chomhlánú.

Le haghaidh íocaíochtaí Chéim 2 agus Chéim 3, ba chóir duit foirm iarratais na Scéim Chúnaimh Dhaonnúil (HAS2) (pdf) a chomhlánú. Ba cheart go ndéanfadh úinéir cláraithe na maoine iarratais ar chúnamh le deisiú struchtúrach.

Is féidir leat an fhoirm a fháil freisin ó do Sheirbhís Leasa Pobail áitiúil nó ó d’ionad áitiúil Intreo nó d’oifig brainse.

Ní mór duit na nithe seo a leanas a chur san áireamh le d’iarratas, nuair atá siad ar fáil:

  • Fianaise ar ioncam teaghlaigh (duillíní pá, etc.)
  • Meastacháin le haghaidh deisiúcháin nó athsholáthair
  • Cóip de do pholasaí árachais
  • Sonraisc/admhálacha íoctha
  • Aon fhaisnéis eile a d’fhéadfadh tacú le d’éileamh

Ba chóir duit d’fhoirm iarratais chomhlánaithe a sheoladh chuig an Oifigeach Leasa Pobail (OPO) ag do Sheirbhís Leasa Pobail áitiúil.

Tuilleadh faisnéise

Is féidir leat tuilleadh a léamh faoin An Scéim Cúnaimh Dhaonnúil ar gov.ie.

Féadfaidh tú tuilleadh eolais a fháil faoin scéim ag do Sheirbhís Leasa Pobail áitiúil, nó is féidir leat ar 0818 607080.

Dáta an Leasaithe Deireanaigh: 5 Feabhra 2025