Liúntas Cuardaitheora Poist agus obair

Is ceann de na bunchoinníollacha chun Liúntas Cuardaitheora Poist nó Sochar Cuardaitheora Poist a fháil go gcaithfidh tú a bheith dífhostaithe. Áfach, ní gá duit bheith dífhostaithe go hiomlán – caithfidh tú bheith as obair ar feadh 4 lá ar a laghad as 7 lá leanúnach oibre. Ní mór duit bheith ar fáil chun obair a dhéanamh agus ag lorg oibre go gníomhach.

Mar sin féin, d'fhéadfá ioncam áirithe a thuilleamh ó fhostaíocht faoi chúinsí áirithe agus Liúntas Cuardaitheora Poist a fháil. Mar shampla:

• Tá d'uaireanta oibre laghdaithe
• Déantar thú a asleagan go sealadach
• Tá tú féinfhostaithe ach tá leibhéal do ghnó agus d’ioncaim laghdaithe
• Ní féidir ach amháin obair pháirtaimseartha nó ócáideach a fháil

Caithfidh tú na coinníollacha eile go léir maidir leis an Liúntas Cuardaitheora Poist a chomhlánú, mar shampla, caithfidh tú tástáil mhaoine a shásamh agus a bheith as obair ar feadh 4 lá ar a laghad as 7 lá. Ina theannta sin, ní mór duit leanúint agus bheith ag cuardach obair lánaimseartha.

Is íocaíocht de réir tástáil mahoine Liúntas Cuardaitheora Poist. Caithfidh d'ioncam teaglaigh bheith faoi leibhéal áirithe chun cáiliú dó. Déantar measúnú ar d'ioncam ó obair agus féadfaidh seo tionchar a imirt ar íocaíocht do Liúntais Chuardaitheora Poist. Ní bheidh ach méid áirithe den ioncam ó obair curtha san áireamh mar sin féin. Tugtar maoin ó obair air seo. Má tá céile, páirtnéir sibhialta nó comháititheoir agat, cuirtear san áireamh freisin a n-ioncam ó obair agus féadfaidh seo tionchar a imirt ar íocaíocht do Liúntais Chuardaitheora Poist chomh maith.

D’fhéadfadh foinsí eile ioncaim tionchar a imirt ar íocaíocht do Liúntais Chuardaitheora Poist. Níl plé á dhéanamh anseo againn ach ar conas is féidir le d’ioncam ó obair tionchar a imirt ar Liúntas Cuardaitheora Poist. Ní ghearrtar cáin ar an Liúntas Cuardaitheora Poist.

Léirímid anseo conas d'ioncam ó fhostaíocht (féinfhostaíocht as áireamh) a ríomh. Faigh amach conas a dhéantar measúnú ar d'ioncam ó fhéinfhostaíocht sa doiciméad, Féinfhostaíocht agus dífhostaíocht.

Tuilleamh inmheasúnaithe ó obair

Déantar na heisíocaíochtaí seo a leanas a asbhaint ó d'olltuilleamh chun do thuilleamh inmheasúnaithe a fháil:

• ÁSPC (ranníocaíochtaí árachais shóisialta)
• Dleachtanna ceardchumainn
• Aoisliúntas (pinsean)
• CCSpanna (Cuntais Choigiltis Scoir Phearsanta)
• RSBanna (Ranníocaíochtaí Saorálacha Breise).

Tá 2 chéim ann chun an tionchar a bheidh ag an ioncam ón obair ar mhéid do Liúntais Chuardaitheora Poist a ríomh.

Cuid 1: Deimhnigh an bhfuil tú i dteideal Liúntas Cuardaitheora Poist a fháil

Ar dtús, tá ort a dheimhniú an bhfuil tú i dteideal Liúntas Cuardaitheora Poist a fháil.

Chun é seo a dhéanamh tóg do thuilleamh seachtainiúil inmheasúnaithe agus bain €20 in aghaidh an lae do gach lá a d'oibrigh tú suas le huasmhéid de €60 (3 lá). Ansin faigh 60% den fhuílleach. Measúnaítear é seo mar do mhaoin sheachtainiúil. Is ionann an méid seo agus do mhaoin sheachtainiúil ó obair.

Tuilleamh seachtainiúil inmheasúnaithe – €20 sa lá = iomlán x 60% = maoin sheachtainiúil ón obair.

Ansin deimhníonn tú céard í an íocaíocht uasta den Liúntas Cuardaitheora Poist i do chás. Is féidir é seo a ríomh tríd an íocaíocht uasta duit féin móide aon mhéadauithe i leith duine fásta cáilithe agus aon leanaí cáilithe a shuimiú. Más faoi bhun an fhigiúir seo do mhaoin sheachtainiúil, ríomhthar do mhaoin laethúil, mar sin, d’fhonn an méid iarbhír den Liúntas Cuardaitheora Poist a gheobhaidh tú a ríomh.

Más níos mó do mhaoin sheachtainiúil ón uile fhoinse ná an íocaíocht uasta den Liúntas Cuardaitheora Poist i do chás, ní bhfaighidh tú an Liúntas Cuardaitheora Poist.

Uasráta seachtainiúil Liúntas Cuardaitheora Poist do dhaoine os cionn aois 26 (2014)

Faigheann daoine faoi 26 bliain d’aois ráta ag brath ar aois le haghaidh Liúntas Cuardaitheora Poist. Áfach, tá roinnt eisceachtaí ann agus d’fhéadfadh daoine áirithe an ráta LCP níos airde a fháil. Tá tuilleadh faisnéise le fáil maidir le ráta an LCP do dhaoine faoi 26 bliain d’aois inár ndoiciméid faoi Liúntais Chuardaitheora Poist.

Céard a tharlaíonn má tá íocaíocht leasa shóisialaigh á fáil ag mo pháirtnéir?

Má tá íocaíocht leasa shóisialaigh á fáil ag do chéile, pháirtnéir sibhialta nó do chomháititheoir as a gceart féin (seachas Sochar Linbh, Pinsean Míchumais, Íocaíochtaí Caomhnóra, Liúntas Leasa Fhorlíontaigh, Liúntas Cúram Baile agus Liúntas Cúramóra leathráta) nó má tá siad ag tabhairt faio chúrsa FET nó VTOS agus má tá íocaíocht á fáil acu as a gceart féin, ní féidir leat Méadú i Leith Duine Fásta Cáilithe a éileamh dóibh.

Ciallaíonn seo gurb é an t-uasmhéid is féidir a íoc leat íocaíocht uasta an Liúntais Chuardaitheora Poist le haghaidh duine singil, móide liúntas leathráta le haghaidh gach linbh cháilithe. (Gheobhaidh do chéile, páirtnéir sibhialta nó comháititheoir íocaíocht leathráta le haghaidh gach linbh cháilithe lena n-íocaíocht.)

Ina theannta sin, ní chuirtear ach 50% de bhur gcomh-mhaoin san áireamh sa tástáil mhaoine do do Liúntas Cuardaitheora Poist – i bhfriotal eile – déantar bhur gcomh-mhaoin a ghearradh ina leath. (Má fhaigheann do pháirtnéir íocaíocht de réir tástála acmhainne, áirítear an leath eile sa tástáil acmhainne d’íocaíocht do pháirtnéara.)

Má ghlacann do chéile, pháirtnéir sibhialta nó chomhchónaitheoir páirt i scéim Fostaíochta Pobail, d’fhéadfá méadú a fháil dóibh. Déantar measúnú ar a thuilleamh ón scéim ar an mbealach céanna a dhéantar amhlaidh ar ioncam ó obair inárachais.

Má tá Liúntas Cuardaitheora Poist á éileamh agat, áfach, agus má tá ceann de na híocaíochtaí leasa shóisialaigh thíos á fáil ag do chéile nó do pháirtnéir, ní féidir leis an méid iomlán a íoctar libh beirt bheith níos mó ná mar a bheadh iníoctha dá mbeadh ach duine díobh ag éileamh íocaíochta agus dá mba cleithiúnach aosach an duine eile.

• Liúntas Cuardaitheora Poist
• Cúnamh Feirme
• Sochar Breoiteachta
• Pinsean Míchumais (nuair a íoctar é leis an Sochar Díobhála nó leis an bhForlíonadh Éagumais)
• Sochar Díobhála
• Pinsean Easláinte
• Pinsean Stáit (Neamhranníocach)
• Pinsean Stáit (Ranníocach)
• Pinsean Stáit (Aistriú)
• Sochar Cuardaitheora Poist

Cad a tharlóidh má tá mo pháirtí ar scéim fostaíochta?

Féadfaidh tú méadú a éileamh do do chéile, do pháirtí sibhialta nó do chomhchónaitheoir má thosaigh siad ar scéim Fostaíochta Pobail roimh an 1 Eanáir 2023 nó má tá siad ag glacadh páirte i scéim Tús nó Gateway. Déantar a dtuilleamh ón scéim a mheasúnú ar an mbealach céanna le tuilleamh ón obair (agus ní dhéantar dhá leath de bhur n-acmhainní comhcheangailte) - féach ‘Ioncam céile, páirtí sibhialta, comhchónaitheora ón obair’ thíos.

Má thosaíonn do chéile, do pháirtí sibhialta nó do chomhchónaitheoir scéim Fostaíochta Pobail in 2023 déanfar dhá leath de bhur n-acmhainní, is féidir leat tuilleadh eolais a fháil faoi conas a dhéantar tuilleamh ó scéim Fostaíochta Pobail a mheasúnú sa tástáil mhaoine don Liúntas Cuardaitheora Poist.

Cuid 2: An tionchar a bheidh ag an obair ar mhéid do Liúntais Cuardaitheora Poist a ríomh

Má tá tú i dteideal Liúntas Cuardaitheora Poist a fháil, déan an tionchar a bheidh ag obair ar d'íocaíocht a ríomh.

1. Déan do mheántuilleamh laethúil a ríomh

Chun do mheántuillimh laethúla a ríomh, deimhnigh do thuillimh sheachtainiúla inmheasúnaithe ó fhostaíocht agus roinn iad faoin líon laethanta a d’oibrigh tú an tseachtain sin (an Domhnach san áireamh).

Tuilleamh seachtainiúil iomlán ÷ líon laethanta oibrithe = meántuilleamh laethúil.

1. Ansin, déan d'acmhainní laethúla ón obair a ríomh

Chun d'acmhainní laethúla ón obair a ríomh, ní mór duit neamhaird a thabhairt ar ioncam ar bith nár cuireadh san áireamh. Is é an t-ioncam nach gcuirtear san áireamh ná €20 do na laethanta a oibrítear. Ansin faigh 60% den iarmhéid. Measúnaítear é seo mar do mhaoin laethúil.

Meántuilleamh laethúil - €20 = iomlán x 60% = maoin laethúil ón obair.

1. Ar deireadh, deimhnigh do mhaoin sheachtainiúil ón obair

Chun do mhaoin sheachtainiúil ón obair a dheimhniú, iolraigh do mhaoin laethúil faoin líon laethanta a oibríodh. Má íoctar thú le haghaidh saoire phoiblí agus murar oibrigh tú an lá sin, cuirfear san áireamh é sa líon laethanta a oibríodh – féach 'Saoirí poiblí’ thíos.

Maoin laethúil ón obair x líon laethanta a oibríodh = maoin sheachtainiúil ón obair.

Cuimhnigh gur gá an figiúr seo a ghearradh ina leath má tá íocaíocht leasa shóisialaigh á fáil ag do chéile, páirtnéir sibhialta nó do chomháititheoir as a gceart féin (féach thuas chun teacht ar shonraí).

Obair ar an Domhnach

Roimh an 20 Feabhra 2013 obair ar an Domhnach san áireamh, mar sin:

1. Cuireann tú do thuillimh ón Domhnach san áireamh nuair a bhíonn do thuillimh sheachtainiúla inmheasúnaithe á ríomh agat
2. Cuireann tú an Domhnach san áireamh nuair a sheiceálann tú an bhfuil nó nach bhfuil do thuillimh sheachtainiúla inmheasúnaithe os cionn na teorann
3. Cuireann tú an Domhnach san áireamh nuair a bhíonn do mheántuillimh laethúla á ríomh agat
4. Cuireann tú an Domhnach san áireamh nuair a bhíonn do mhaoin laethúil nó do thuillimh sheachtainiúla ón obair á ríomh agat

Saoirí poiblí

Má oibríonn tú go páirtaimseartha, ní mór do d’fhostóir thú a íoc as na saoirí poiblí nach n-oibríonn tú, a fhad agus a d’oibrigh tú ar a laghad 40 uair sna 5 seachtaine díreach roimh sheachtain na saoire poiblí. Tá tuilleadh faisnéise ar fáil ar íocaíocht le haghaidh saoirí poiblí ar fáil inár ndoiciméid, Saoirí Poiblí.

Má íoctar thú, áfach, as saoire phoiblí agus mura n-oibríonn tú ar an lá sin, beidh sé san áireamh i líon na laethanta a oibríodh chun do mhaoin sheachtainiúil ón obair a dheimhniú. Ag brath ar do mhaoin, is féidir leat leanúint de Liúntas Cuardaitheora Poist a fháil i leith na laethanta eile nach n-oibríonn tú.

An méid Liúntas Cuardaitheora Poist a bhféadfá a fháil:

Bain do mhaoin sheachtainiúil ón uasmhéid den íocaíocht Liúntas Cuardaitheora Poist do do chás chun a dheimhniú an méid den Liúntas Cuardaitheora Poist a gheobhaidh tú.

Nóta: Is uasmhéid an Liúntais Chuardaitheora Poist do do chás ráta uasta an Liúntais Chuardaitheora Poist agus aon mhéaduithe i leith do chleithiúnaithe linbh agus aosacha. Má tá íocaíocht leasa shóisialaigh á fáil ag do chéile, páirtnéir sibhialta nó do chomháititheoir as a gceart féin, ní áirítear méadú i leith leanbh cáilithe in íocaíocht uasta an Liúntais Chuardaitheora Poist do do chás agus ní bhfaighidh tú méadú leathráta do gach leanbh cáilithe.

Má tá aon mhaoin eile agat de bhreis ar mhaoin ón obair cuirfear iad san áireamh freisin agus beidh tionchar acu ar an méíd den Liúntas Cuardaitheora Poist a d’fhéadfá a fháil:

Bileog Oibre

D'fhéadfadh ár mBileog Oibre cabhrú leat do mhaoin ó obair a ríomh don Liúntas Cuardaitheora Poist.

Forlíonadh Ioncam Teaghlaigh (FIT) agus Liúntas Cuardaitheora Poist a fháil

Má tá d’ioncam ó obair laghdaithe nó má tá tú ag oibriú go páirtaimseartha agus cúram á thabhairt agat do leanbh amháin ar a laghad, d’fhéadfá Forlíonadh Ioncam Teaghlaigh (FIT) a fháil. Ní mór duit 19 n-uaire ar a laghad oibre a bheith agat sa tseachtain (nó 38 uair sa choicís) agus ní mór do d’ioncam bheith faoi bhun méid áirithe. Ní féidir leat an FIT agus Liúntas Cuardaitheora Poist a fháil ag an am céanna. Is féidir le do pháirtnéir an FIT a fháil, áfach, fad atá Liúntas Cuardaitheora Poist á fháil agat. Is féidir leat cuairt a thabhairt ar d’Oifig Leasa Shóisialaigh nó ar d’Ionad Faisnéise do Shaoránaigh is gaire duit chun a dheimhniú cén íocaíocht ba thairbhiúla duit.

Déantar measúnú ar ioncam do chéile, pháirtnéara shibhialta nó do chomháititheora ó fhostaíocht sa tástáil mhaoine le haghaidh Liúntas Cuardaitheora Poist.

Déantar measúnú ar a n-obair ar an mbealach céanna a dhéantar amhlaidh ar d’ioncam ó obair (más ann dó). Lena dheimhniú céard í maoin do chéile, pháirtnéara shibhialta nó do chomháititheora ó obair:

• Bain €20 sa lá ó thuilleamh inmheasúnaithe do chéile, pháirtnéara shibhialta nó do chomháititheora do gach lá a oibríonn siad a mhéid le €60 (agus obair ar an Domhnach)
• Ansin deimhnigh 60% den fhuílleach. Déantar measúnú air seo amhail a mhaoin/maoin sheachtainiúil ó obair.

Tuilleamh inmheasúnaithe seachtainiúil - €20 sa lá (€60 le haghaidh 3 lá oibre ar a mhéid) = iomlán x 60% = maoin sheachtainiúil ó obair.

Déantar measúnú ar ioncam do chéile, pháirtnéara shibhialta nó do chomháititheora ó fhéinfhostaíocht sa tástáil mhaoine le haghaidh Liúntas Curdaitheora Poist.

Déantar measúnú ar thuilleamh amhail ollioncam lúide caiteachais obair-bhainteacha thar 12 mhí. Roinntear an tuilleamh bliantúil ag a bhfuil coinne ó fhéinfhostaíocht faoi 52 le maoin sheachtainiúil do chéile, pháirtnéara shibhialta nó do chomháititheora a dheimhniú ó fhéinfhostaíocht.