Mar is féidir d’ioncam na dtuismitheoirí dul i bhfeidhm ar an Liúntas Leasa Forlíontach

Nuair a chuireann tú isteach ar íocaíocht cúnaimh shóisialaigh nó thástáilte ó thaobh acmhainne, measúnaítear d’ioncam féachaint an bhfuil tú incháilithe. Má tá tú 24 bliana d’aois nó faoina bhun sin agus tú i do chónaí le tuismitheoir nó leastuismitheoir sa teaghlach, cuirfear ioncam na dtuismitheoirí san áireamh freisin. Is éard a thugann an Roinn Coimirce Sóisialaí air seo measúnú ar an ‘sochar agus ar an bpribhléidí a fhaigheann tú as a bheith i do chónaí le do thuismitheoirí.

Dá bharr seo, fiú amháin mura bhfuil aon ioncam agat, is féidir go rachaidh ioncam do thuismitheoirí i bhfeidhm ar mhéad d’íocaíochta leasa shóisialaigh.

B’fhéidir go dtabharfaidh daoine áirithe ‘bia agus leaba’ fós ar ‘shochar agus phribhléid’.

Le go measúnófaí tú le haghaidh sochair agus pribhléide caithfidh tú:

• A bheith 24 bliana d’aois nó faoina bhun
• A bheith i do chónaí le tuismitheoir nó leastuismitheoir sa teaghlach
• A bheith tar éis iarratas a dhéanamh ar Liúntas Leasa Forlíontach nó ar Liúntas Cuardaitheora Poist

• Úsáidfear bealach nua chun leas agus pribhléid a ríomh i gcás gach éileamh ar Liúntas Leasa Forlíontach, bíodh siad sin nua nó ann cheana féin - féach thíos.

• An chaoi le leas agus pribhléid a ríomh

• Céim 1, cuir ioncam glan do thuismitheoirí óna gcuid foinsí ar fad le chéile. (Is éard atá san ioncam glan ná ioncam comhlán lúide cáin ioncaim, ÁSPC, Muirear Uilíoch Sóisialach, árachas sláinte, aoisliúntas agus táillí ceardchumainn).
• Mar shampla, áirítear mar ioncam glan do thuismitheoirí ioncam ó:

• Fostaíocht inárachais
• Féinfhostaíocht
• Scéimeanna Fostaíochta Pobail (CE) agus Liúntais Bhreisoideachais agus Oiliúna (BOO)
• Íocaíochtaí Cothabhála
• Pinsean gairme
• Gach íocaíocht leasa shóisialaigh seachas na cinn seo a leanas: Liúntais Breosla, Sochar Leanaí, Forlíonadh um Luathchúram Leanaí, Liúntas Cúram Baile agus Deontas Cúraim Faoisimh
• Gach Íocaíocht ó Fheidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte seachas na cinn seo a leanas: Liúntas na Dall agus Liúntas um Chúram Altramais.
• Glanioncam ó mhaoin seachas áras an teaghlaigh. Mar sin cuirtear ioncam ó chíos, mar shampla, san áireamh (lúide costais mar íocaíochtaí morgáiste, costais árachais agus deisiúcháin).

Céim 2, bain na nithe seo a leanas ó ioncam glan do thuismitheoirí chun a gcuid ioncaim inmheasúnaithe a fháil:

• Aisíocaíochtaí cíosa nó morgáiste
• Liúntas caighdeánach seachtainiúil €600 i gcás teaghlach le beirt thuismitheoirí nó €470 do theaghlach le tuismitheoir amháin.
• €30 do gach leanbh faoi bhun 18 mbliana d’aois agus do gach leanbh os a chionn sin atá i mbun oideachais lánaimseartha. Ní féidir €30 a asbhaint le haghaidh leanbh atá ag fáil íocaíocht leasa shóisialaigh dá c(h)eart féin. Mar shampla, má tá duine óg 17 mbliana d’aois sa teaghlach agus Liúntas Míchumais á fháil aige nó aici ní féidir leat €30 a bhaint d’ioncam na dtuismitheoirí i gcás an duine seo. Ní áirítear íocaíocht leasa shóisialaigh an té sin mar ioncam.

Céim 3, nuair a bhíonn ioncaim inmheasúnaithe ríofa agat faigh 34% den ioncam sin. Ní thógtar ach 34% d'ioncam inmheasúnaithe do thuismitheoirí san áireamh agus a mheas mar leas agus pribhléid.

Sampla 1

Teaghlach aontuismitheora le ceathrar leanaí. Tá beirt de na leanaí fós ar scoil, tá duine eile acu i bprintíseacht FÁS agus an t-éilitheoir féin ann (sé sin, an duine 24 bliana d'aois nó faoina bhun atá ag cur isteach ar an Liúntas Leasa Forlíontach).

Ioncam glan seachtainiúil na dtuismitheoirí €590
Lúide asbhaintí ó ghlanioncam* €630
Iomlán -€40

*Lúide íocaíochtaí morgáiste seachtainiúla €100 agus neamhaird seachtainiúil do leanaí €60 (€30 x 2 leanaí) agus liúntas caighdeánach seachtainiúil aontuismitheora €470 (€100 + €60 + €470 = €630).

Sa chás seo is lú ioncam an tuismitheora, €590, ná méid iomlán na n-asbhaintí, €630. Ar an ábhar sin meastar gur DADA é ioncam an tuismitheora agus ní chuirfidh sé isteach ar an éileamh ar Liúntas Leasa Forlíontach.

Sampla 2

Glacaimid cás teaghlach aontuismitheora sa chás céanna ach 4 leanaí ann. Tá beirt de na leanaí fós ar scoil, tá duine eile acu i bprintíseacht FÁS agus an t-éilitheoir féin ann (sé sin, an duine 24 bliana d'aois nó faoina bhun atá ag cur isteach ar an Liúntas Leasa Forlíontach). Déanaimid ioncam an tuismitheora a mhéadú go €800 in aghaidh na seachtaine agus is mar seo a ríomhtar leas agus pribhléid:

Glanioncam seachtainiúil an tuismitheora €800
Lúide asbhaintí ó ghlanioncam* €630
Iomlán €170

*Lúide íocaíochtaí morgáiste seachtainiúla €100 agus neamhaird seachtainiúil do leanaí €60 (€30 x 2 leanaí) agus liúntas caighdeánach seachtainiúil aontuismitheora €470 (€100 + €60 + €470 = €630).

34% den Iomlán (€170) = €57.80 (a shlánaítear go €58)

Uasíocaíocht Sheachtainiúil an Liúntas Leasa Forlíontach €129.70 lúide €58 = €71.70

Méid an Liúntas Leasa Forlíontach atá iníoctha don éilitheoir = €71.70

Nóta: faigheann daoine faoi 25 bliana d'aois ráta Liúntas Leasa Forlíontach ag brath ar aois. Tá tuilleadh eolais maidir le rátaí LCP do dhaoine faoi 25 bliana d’aois ar fáil inár ndoiciméid faoi Liúntas Leasa Forlíontach.