Cás-staidéar: Do phinsean a ríomh faoi chomhaontuithe déthaobhacha leasa shóisialaigh
Cás-staidéar
Seo sampla a thaispeánann conas a ríomhtar do theidlíocht ar Phinsean Stáit (Ranníocach) faoi chomhaontuithe déthaobhacha leasa shóisialaigh.
Cás-staidéar
D’oibrigh Mary in Éirinn ar feadh díreach os cionn 11 bliain agus tá 600 ranníocaíocht Éireannach aici. Tá 23 bliain anuas caite aici ag obair sna SA agus tá 1,200 ranníocaíocht íoctha aici ansin. San iomlán tá sí ag obair ar feadh 34 bliain ó chuaigh sí isteach i bhfostaíocht inárachais ar dtús.
Beidh sí 66 an mhí seo chugainn agus tá sí ar ais go hÉirinn le dul ar scor. Teastaíonn uaithi a fháil amach an gcáileoidh sí don Phinsean Stáit (Ranníocach) nuair a bheidh sí 66 bliana d’aois.
Céim 1
Ar dtús, ní mór duit seiceáil an gcáileodh Mary do Phinsean Stáit Éireannach bunaithe ar a ranníocaíochtaí Éireannacha amháin.
Is féidir leat é seo a ríomh tríd an líon iomlán ranníocaíochtaí (600) a roinnt ar líon iomlán na mblianta a oibríodh (34) ó chuaigh tú isteach i bhfostaíocht inárachais.
|
Mary’s Irish contributions |
600 |
|
Total number of years worked* |
34 |
|
Yearly average number of contributions |
600 ÷ 34 = 17.65 (round up to 18) |
* since entering into insurable employment to the end of the last complete tax year before reaching pension age
Is é 18 meánlíon bliantúil ranníocaíochtaí Mary ná 18. Cháileodh sí do Phinsean Stáit laghdaithe (Ranníocach) de €180.70 (in 2024).
Céim 2
Ar an dara dul síos, ní mór duit ‘ráta barúlach pinsin’ Mary a ríomh. Seo an ráta den Phinsean Stáit a bheadh Mary i dteideal dá ndéanfaí measúnú ar a ranníocaíochtaí go léir mar ranníocaíochtaí Éireannacha.
Is féidir leat é seo a ríomh trí líon iomlán na ranníocaíochtaí Éireannacha agus eachtrannacha (1,800) a roinnt ar líon iomlán na mblianta a oibríodh ó chuaigh tú isteach i bhfostaíocht inárachais (34).
|
Total assessable contributions |
600 Irish contributions + 1,200 US contributions = 1,800 |
|
Total number of years worked* |
34 |
|
Yearly average number of contributions |
1,800 ÷ 34 = 52.9 |
*since entering insurable employment to the end of the last complete tax year before reaching pension age
Is é meánlíon bliantúil ranníocaíochtaí Mary ná 52.9. Teastaíonn meánlíon bliantúil de 48 ranníocaíocht uait chun an Pinsean Stáit (Ranníocach) uasta a fháil.
Toisc go bhfuil níos mó ná dóthain ranníocaíochtaí ag Mary, is ionann a ráta barúlach pinsin agus uasráta an Phinsin Stáit (Ranníocach), is é sin €277.30 (in 2024).
Céim 3
Ar an tríú dul síos, ríomhann tú cén pinsean a gheobhadh Mary faoi chomhaontuithe déthaobhacha urrús. Déanann tú é seo tríd an bhfoirmle seo a leanas a chur i bhfeidhm:
- (A x B) ÷ C = ráta an Phinsin Stáit
|
A = Notional rate of pension (calculated in step 2) |
€277.30 |
|
B = Number of Irish contributions |
600 |
|
C = Total number of contributions (Irish and foreign) |
1,800 |
Ar dtús, iolraíonn tú ráta barúlach an phinsin (A) faoi líon iomlán na ranníocaíochtaí in Éirinn (B):
- €277.30 x 600 = €166,380
Ansin, roinneann tú €166,380 ar líon iomlán na ranníocaíochtaí Éireannacha agus eachtrannacha (C):
- €166,380 ÷ 1,800 = €92.43
Is é ráta an Phinsin Stáit (Ranníocach) Mary, arna ríomh faoi chomhaontuithe déthaobhacha urrús, ná €92.43.
Sa chás seo bheadh Mary níos fearr as pinsean Stáit a éileamh bunaithe ar a ranníocaíochtaí Éireannacha amháin seachas ceann a ríomhtar faoi chomhaontuithe déthaobhacha slándála sóisialta.