Sochar Linbh

Is íocaíocht mhíosúil é Sochar Linbh do thuismitheoirí nó do chaomhnóirí leanaí faoi 16 bliana d’aois.

Is féidir leat Sochar Linbh a fháil freisin do leanaí atá 16, 17 agus 18 mbliana d'aois sna cásanna seo a leanas:

• Má tá tú in oideachas lánaimseartha nó in oiliúint lánaimseartha, nó
• Míchumas a bheith acu agus ní féidir leo tacú leo féin.

Áirítear leis an oideachas lánaimseartha:

• Leibhéal bunscoile agus iar-bhunscoile
• Cúrsaí breisoideachais agus oiliúna
• Coláistí agus institiúidí tríú leibhéal (tá roinnt eisceachtaí ann – féach 'Cad a áirítear mar oideachas lánaimseartha?' thíos).

Ní íocann tú cáin ar Shochar Linbh.

Athruithe i mBuiséad 2025 ar Shochar Linbh

Fógraíodh i mBuiséad 2025:

• Íocfar Deontas Leanbh Nuabheirthe €280, sa bhreis ar an gcéad mhí de Shochar Linbh €140, le leanaí a rugadh an 1 Nollaig 2024 nó dá éis.
• Íocfar íocaíocht dhúbailte aonuaire de Shochar Linbh do gach leanbh ar an 5 Samhain 2024. Íocfar íocaíocht dhúbailte eile de Shochar Linbh do gach leanbh ar an 3 Nollaig 2024.

Íocann an Roinn Coimirce Sóisialaí Sochar Linbh le máthair nó leasmháthair an linbh. Más athair nó leasathair an linbh thú, áfach, is féidir leat an íocaíocht a fháil mura gcónaíonn an leanbh lena máthair nó lena leasmháthair.

Má tá tú ag tabhairt aire do leanbh nach bhfuil ina gcónaí lena dtuismitheoirí (nó nach bhfuil á chothabháil ag a dtuismitheoirí), is féidir go bhfaighidh tú Sochar Linbh.

Má chónaíonn do leanbh idir dhá theaghlach ar leithligh (mar shampla, má tá na tuismitheoirí scartha), íocann an RCS Sochar Linbh leis an tuismitheoir a chónaíonn leis an leanbh an chuid is mó den am. Má chónaíonn an leanbh ar comhchéim le gach tuismitheoir, faigheann an mháthair Sochar Linbh.

Rialacha chun Sochar Linbh a fháil

Chun Sochar Linbh a fháil, ní mór duit a bheith i do chónaí in Éirinn agus an Coinníoll Gnáthchónaithe (HRC) a chomhlíonadh

Ní mór do do leanbh a bheith faoi bhun 16 bliana d'aois, nó:

• 16, 17 nó 18 mbliana d'aois agus in oideachas nó oiliúint lánaimseartha
• 16, 17 nó 18 mbliana d'aois faoi mhíchumas, agus ní bheidh siad in ann tacú leo féin.

Ní fhéadtar Sochar Linbh a éileamh i leith linbh in áis choinneála.

Cad a áirítear mar oideachas lánaimseartha?

Áirítear le hoideachas lánaimseartha bunscoileanna agus iar-bhunscoileanna, cúrsaí breisoideachais agus oiliúna, agus cúrsaí tríú leibhéal.

Mar sin féin, ní chuimsíonn oideachas lánaimseartha cúrsaí:

• Atá mar chuid de chlár fostaíochta, printíseachta nó taithí oibre
• A eascraíonn as fostaíocht
• Sa chás go bhfuil an tréimhse taithí oibre íoctha níos mó ná an t-am a chaitear sa seomra ranga
• Á reáchtáil ag Teagasc sa chás, i mbliain acadúil, go bhfuil an tréimhse taithí oibre níos mó ná an t-am a chaitear sa seomra ranga

Ag obair nó ag cónaí sa Ríocht Aontaithe

Leantar ar aghaidh leis na rialacha maidir le Sochar Linbh a fháil mar a rinne siad sular fhág an Ríocht Aontaithe an tAontas Eorpach (Breatimeacht).

Ciallaíonn sé seo:

• Má tá tú ag obair sa Ríocht Aontaithe agus má tá cónaí ort in Éirinn, is féidir leat leanúint ar aghaidh ag fáil do Shochar Linbh sa Ríocht Aontaithe agus breisiú ar Shochar Linbh na hÉireann.
• Má tá tú ag obair in Éirinn agus má tá cónaí ort sa Ríocht Aontaithe, is féidir leat leanúint de do Shochar Linbh Éireannach a fháil.
• Má oibríonn tú agus má chónaíonn tú in Éirinn le do leanaí, agus má oibríonn do pháirtnéir (céile, páirtí sibhialta, nó comhchónaitheoir) sa Ríocht Aontaithe, ba cheart duit iarratas a dhéanamh ar Shochar Linbh in Éirinn.

Saoránaigh an AE agus LEE

Más saoránach den Aontas Eorpach nó den LEE thú atá ag obair in Éirinn (fostaithe nó féinfhostaithe), comhlíonann tú an coinníoll gnáthchónaithe (HRC) go huathoibríoch.

Buaileann tú leis an HRC freisin má bhí tú ag obair in Éirinn ach má éiríonn tú dífhostaithe agus má fhaigheann tú Sochar Cuardaitheora Poist.

Má tá do leanbh ina chónaí i dtír ae nó LEE eile uait, ba cheart duit iarratas a dhéanamh freisin ar aon íocaíochtaí sochair teaghlaigh a bhfuil tú i dteideal a fháil sa tír ina bhfuil cónaí orthu.

Saoránaigh neamh-AE agus neamh-LEE

Mura saoránach den AE nó den LEE thú, ní mór duit an coinníoll gnáthchónaithe (HRC) a chomhlíonadh chun cáilíocht a bhaint amach do Shochar Linbh in Éirinn. Caithfidh do leanbh a bheith ina chónaí in Éirinn, ach ní gá gur saoránach Éireannach é/í.

Mura saoránach den AE nó den LEE thú agus má tá tú ag obair go dlíthiúil in Éirinn, b'fhéidir go gcáileoidh tú do Shochar Linbh má tá cónaí ar do leanbh in Éirinn nó i stát eile de chuid an AE.

Is ionann Sochar Linbh agus €140 sa mhí do gach leanbh. Is íocaíocht 'uilíoch' í. Ciallaíonn sé seo gur féidir leat é a fháil beag beann ar do thaifead ioncaim agus árachais shóisialaigh (ÁSPC).

Cúpla nó triarach

Má tá cúpla agat, gheobhaidh tú uair go leith an gnáthráta míosúil den Sochar Linbh do gach leanbh.

I gcás triarach agus ilbhreitheanna eile, íoctar Sochar Linbh ag dhá oiread an ghnáthráta mhíosúil do gach leanbh.

Níl mé ag iarraidh Sochar Linbh a fháil

Ní gá duit Sochar Linbh a éileamh. Má shocraíonn tú gan é a éileamh i leith leanbh nua, nó má shocraíonn tú stop a chur lena fháil do do leanaí, is féidir leat teagmháil a dhéanamh le Rannóg an tSochair Linbh. Féach 'Sonraí teagmhála' thíos.

Íocfar Sochar Linbh leat ar an gcéad Mháirt de gach mí.

Mura bhfuair tú Sochar Linbh riamh roimhe seo agus ansin má tá leanbh agat, gheobhaidh tú do chéad íocaíocht ag tús na míosa tar éis do leanbh a shaolú.

Má tá do leanbh 16-18 mbliana d'aois agus in oideachas lánaimseartha

Má tá do leanbh 16, 17 nó 18 mbliana d'aois agus in oideachas lánaimseartha, gheobhaidh tú Sochar Linbh go dtí mí an Mheithimh i ngach bliain acadúil.

I mí Lúnasa, seolfaidh rannóg an tSochair Linbh foirm iarratais chugat. Ní mór duit é a chomhlánú nuair a fhilleann do leanbh ar oideachas lánaimseartha i mí Mheán Fómhair.

Nuair a fhillfidh do leanbh ar an oideachas i mí Mheán Fómhair, gheobhaidh tú aisíocaíocht ar an Sochar Linbh le haghaidh Iúil agus Lúnasa.

Má chasann do leanbh 19 mbliana d'aois i mí Iúil nó i mí Lúnasa agus má fhilleann sé/sí ar oideachas lánaimseartha i mí Mheán Fómhair, gheobhaidh tú cúlíocaíocht an tSochair Linbh suas go dtí an mhí ina dtéann sé/sí 19 mbliana d'aois.

Mura bhfaigheann tú foirm sa phost ó rannóg an tSochair Linbh, is féidir leat foirm CB2 (pdf) um Shochar Linbh a íoslódáil agus a chomhlánú i mí Mheán Fómhair. Féach 'Conas iarratas a dhéanamh ar Shochar Linbh' thíos.

Ag brath ar do chás, ba chóir duit iarratas a dhéanamh ar Shochar Linbh laistigh de 12 mhí ó:

• Do leanbh á rugadh
• An leanbh a bheith ina bhall de do theaghlach
• Do theaghlach ag teacht chun cónaí in Éirinn
• Tosaíonn tú ag obair in Éirinn (má tá do leanaí ina gcónaí i mBallstát eile)

Iarratas a dhéanamh ar Shochar Linbh nuair a bheirtear do leanbh

Má rugadh do leanbh in Éirinn, ní mór duit a mbreith a chlárú laistigh de 3 mhí. Tar éis duit é seo a dhéanamh, déanfaidh an Roinn Coimirce Sóisialaí (RCS):

• Tabhair uimhir Phearsanta Seirbhíse Poiblí (PSP) do do leanbh, agus
• Tosaigh éileamh ar Shochar Linbh do do leanbh (féach níos mó thíos).

Má tá éileamh á dhéanamh agat ar do chéad leanbh

Mura bhfuil Sochar Linbh á éileamh agat d'aon leanaí eile agus má chláraíonn tú breith do linbh laistigh de 3 mhí, seolfaidh Rannóg an tSochair Linbh den RCS foirm CB1 (pdf) atá comhlánaithe go páirteach chugat.

Beidh eolas ar an bhfoirm faoin gcaoi ar féidir leat éileamh a dhéanamh i leith do linbh nua ar líne. Ní fhéadtar éileamh a dhéanamh ar líne ach amháin má thugann an RCS cuireadh duit é sin a dhéanamh.

Má tá éileamh á dhéanamh cheana féin do leanaí eile

Má tá Sochar Linbh á éileamh agat cheana féin do leanbh eile agus má chláraíonn tú breith do linbh nua laistigh de 3 mhí, cuirfear do leanbh nua le d'éileamh ar Shochar Linbh.

Scríobhfaidh an RCS chugat ag deimhniú cén uair a thosóidh an íocaíocht.

Leanbh a rugadh thar lear, nó nach bhfuil cláraithe laistigh de 3 mhí

Murar rugadh do leanbh in Éirinn, nó murar chláraigh tú a mbreith laistigh de 3 mhí, ní mór duit foirm CB1 (pdf) um Shochar Linbh a chomhlánú agus a sheoladh chuig Rannóg an tSochair Linbh. Féach na sonraí teagmhála faoi 'Tuilleadh faisnéise' thíos.

Iarratas a dhéanamh ar Shochar Linbh do leanbh atá 16, 17 nó 18 mbliana d'aois

Is féidir leat leanúint de Shochar Linbh a fháil do leanbh atá 16, 17 mbliana d'aois nó 18 mbliana d'aois sna cásanna seo a leanas:

• Míchumas a bheith agat, nó
• Má tá tú in oideachas lánaimseartha nó in oiliúint lánaimseartha.

Ní mór duit foirm CB2 (pdf) um Shochar Linbh a chomhlánú mí amháin roimh 16ú breithlá do linbh. Ní mór an fhoirm a shíniú agus a stampáil go hoifigiúil freisin:

• An scoil nó an coláiste, má tá do leanbh in oideachas lánaimseartha
• An eagraíocht oiliúna, má tá do leanbh faoi oiliúint lánaimseartha
• Dochtúir, má tá do leanbh faoi mhíchumas agus nach féidir leis nó léi tacaíocht airgeadais a thabhairt dóibh féin.

Má fhaigheann tú Sochar Linbh don leanbh seo cheana féin

Seolfaidh an RCS foirm iarratais atá comhlánaithe go páirteach chugat. Ní mór duit a dheimhniú go bhfuil do leanbh fós in oideachas lánaimseartha nó in oiliúint lánaimseartha, nó go bhfuil sé/sí faoi mhíchumas agus nach féidir leis nó léi tacú leo féin.

Más é seo do chéad uair ag éileamh Sochar Linbh don leanbh seo

Ba chóir duit an dá fhoirm iarratais a chomhlánú:

• Foirm CB1 ar Shochar Linbh (pdf)
• Foirm CB2 ar Shochar Linbh (pdf)

Athrú ar chúinsí

Ní mór duit an Roinn Coimirce Sóisialaí (RCS) a chur ar an eolas i scríbhinn faoi aon athruithe ar do chúinsí a d'fhéadfadh dul i bhfeidhm ar d'éileamh ar Shochar Linbh.

Mar shampla, ba chóir duit a rá leis an RCS má:

• Athraíonn tú do sheoladh
• Ní chónaíonn do leanbh leat a thuilleadh (nó níl sé/sí faoi do chúram)
• Tosaíonn tú ag úsáid banc nó oifig phoist eile le haghaidh d'íocaíochtaí sochair
• Fágann do leanbh atá 16, 17 nó 18 mbliana d'aois oideachas lánaimseartha
• Fágann tú féin nó do leanaí Éire (bog thar lear)
• Tosaíonn tú féin nó do pháirtí ag obair i dtír eile

Bain úsáid as Foirm CB56 chun aon athruithe ar do chúinsí a chur in iúl don RCS.

Éilimh chalaoiseacha

Má dhéanann tú ráitis bhréagacha nó mhíthreoracha chun iarracht a dhéanamh Sochar Linbh a fháil duit féin, nó d'aon duine eile, is féidir go ndéanfar ionchúiseamh ort. D'fhéadfadh fíneáil nó téarma príosúin, nó an dá rud, a bheith mar thoradh air sin.

Má theastaíonn tuilleadh faisnéise uait faoin Sochar Linbh, nó má theastaíonn cabhair uait chun an fhoirm iarratais a chomhlánú, is féidir leat teagmháil a dhéanamh le:

• D'Ionad áitiúil um Fhaisnéis do Shaoránaigh
• D'Ionad Intreo áitiúil nó d'oifig bhrainse Leasa Shóisialaigh áitiúil

Is féidir leat tuilleadh a léamh faoi Shochar Linbh ar Gov.ie.

Chun iarratas a dhéanamh ar Shochar Linbh, bain úsáid as na sonraí teagmhála thíos: