Sochar Cumais Pháirtigh

Is scéim leasa shóisialaigh é Sochar Cumais Pháirtigh a ligeann duit filleadh ar obair nó féinfhostaíocht (má tá cumas laghdaithe oibre agat) agus leanúint d’íocaíocht a fháil ón Roinn Coimirce Sóisialaí (RCS).

Má tá Sochar Breoiteachta (ar feadh 6 mhí ar a laghad) nó Pinsean Easláine á fháil agat agus más mian leat filleadh ar an obair, d’fhéadfá cáiliú le haghaidh Sochar Cumais Pháirtigh má laghdaítear do chumas oibre de bharr do riocht leighis.

Cáileoidh tú le haghaidh Sochar Cumais Pháirtigh má mheastar go bhfuil do shrianadh ar chumas oibre measartha, trom nó domhain. Ní cháileoidh tú má mheastar é a bheith éadrom.

Is féidir leat na hiarmhairtí airgeadais a bhaineann le tosú ag obair agus le Sochar Cumais Pháirtigh a éileamh a sheiceáil trí úsáid a bhaint as an uirlis Meastóir Sochar Oibre ar welfare.ie.

Ní gá don obair a dhéanann tú agus tú ar Shochar Cumais Pháirtigh a bheith chun críocha athshlánúcháin nó teiripeacha.

Obair dheonach

Má tá Sochar Breoiteachta á fháil agat agus más mian leat obair dheonach a dhéanamh, ní mór duit iarratas a dhéanamh go díreach chuig an rannán um Shochar Cumais Pháirtigh ar chead (féach ‘Cá háit a ndéanfaidh mé iarratas ar Shochar Cumais Pháirtigh’ thíos).

Má tá an Pinsean Easláinte á fháil agat agus más mian leat obair dheonach a dhéanamh, ní mór duit iarratas a dhéanamh go díreach chuig rannóg an Phinsin Easláinte ar chead.

Oiliúint

Má tá tú ar Shochar Breoiteachta nó ar Phinsean Easláine agus más mian leat cúrsa oiliúna FET (FÁS roimhe seo) a dhéanamh, ní théann tú ar Shochar Cumais Pháirtigh. Ina áit sin, déanann tú iarratas chuig an rannán Sochar Breoiteachta nó Pinsean Easláine, de réir mar is cuí.

Ní féidir leat Sochar Cumais Pháirtigh a fháil agus páirt a ghlacadh i Scéim Fostaíochta Pobail.

Chun cáiliú le haghaidh Sochar Cumais Pháirtigh, ní mór duit a bheith ag fáil ceachtar díobh seo a leanas:

● Sochar Breoiteachta (ar feadh 6 mhí ar a laghad), nó

● Pinsean Easláine

Níor cheart duit tosú ar an obair go dtí go bhfaighidh tú deimhniú i scríbhinn ar do thoradh leighis measartha, trom nó domhain. Ba cheart duit faomhadh do dhochtúir a fháil sula dtéann tú i mbun fostaíochta.

Féadfaidh tú an oiread uaireanta is mian leat a oibriú, mar níl aon srian ar thuilleamh. Féadfaidh tú a bheith féinfhostaithe agus Sochar Cumais Pháirtigh á fháil agat.

Ní féidir leat Sochar Cumais Pháirtigh agus Íocaíocht Teaghlaigh Oibre a fháil le chéile. Féadfaidh tú Sochar Cumais Pháirtigh agus Liúntas Cúramóra ar leathráta a fháil le chéile.

Má tá tú ag teacht ón bPinsean Easláine, leanfaidh do Shochar Cumais Pháirtigh (PCB) ar aghaidh ar feadh suas le 3 bliana (156 seachtaine), nó go dtí go n-éireoidh tú 66 bliana d’aois. Is féidir leat iarratas a dhéanamh ar PCB arís ag deireadh na 3 bliana. Déanfar athmheasúnú ort le fáil amach an gcáilíonn tú.

Má tá tú ag teacht ó Shochar Breoiteachta, leanfaidh d’íocaíocht PCB ar aghaidh go dtí deireadh do theidlíochta ar Shochar Breoiteachta.

Pinsean Stáit (Ranníocach) agus Sochar Cumais Pháirtigh

Má tá Sochar Cumais Pháirtigh á fháil agat agus go mbeidh tú 66 bliain d’aois ag do chéad bhreithlá eile, féadfaidh tú breathnú ar na roghanna atá agat maidir le Pinsean Stáit.

Ag teacht ón bPinsean Easláine

Má tá tú ag teacht ón bPinsean Easláine, stopfaidh do Shochar Cumais Pháirtigh (PCB) nuair a bheidh tú 66 bliana d’aois. Aistreoidh tú chuig Pinsean Stáit (Ranníocach).

Más mian leat do Phinsean Stáit a chur siar, ní mór duit dul i dteagmháil leis an Roinn Coimirce Sóisialaí (RCS) sula sroicheann tú 66 bliana d’aois. Ní bhfaighidh tú PCB le linn na tréimhse iarchurtha.

Ag Teacht ón Sochar Breoiteachta

Má tá tú ag teacht ó Shochar Breoiteachta, féadfaidh tú leanúint ar aghaidh ag obair tar éis duit 66 bliain d’aois a bhaint amach agus PCB a fháil go dtí an dáta a mbeidh deireadh le d’éileamh.

Seolfaidh an rannóg PCB litir chugat 13 seachtaine sula mbainfidh tú 66 bliana d’aois amach. Más mian leat leanúint ar aghaidh ag fáil PCB agus do Phinsean Stáit (Ranníocach) a chur siar, ní mór duit an dearbhú a shíniú agus a chur ar ais chuig an rannán PCB. Mura gcuireann tú an dearbhú ar ais, dúnfaidh an RCS d’éileamh PCB nuair a shroichfidh tú 66 bliana d’aois.

Ní mór duit seiceáil an gcáileoidh tú do Phinsean Stáit (Ranníocach) nó Pinsean Stáit (Neamh-Ranníocach) ag 66 bliana d’aois.

Mura bhfuil tú in ann oibriú mar gheall ar bhreoiteacht

Má tá Sochar Cumais Pháirtigh á fháil agat agus nach bhfuil tú in ann oibriú ar feadh tréimhse ama mar gheall ar bhreoiteacht, ba cheart duit dul i dteagmháil leis an Rannóg um Chumas Páirt-Áit – féach ‘Cá háit a ndéanfaidh mé iarratas’ thíos.

Ar feadh tréimhsí gearra breoiteachta (suas le 8 seachtaine ag an am), is féidir leat fanacht ar Shochar Cumais Pháirtigh, ach is féidir do ráta seachtainiúil a mhéadú go dtí ráta pearsanta iomlán an tSochair Bhreoiteachta nó an Phinsin Easláine.

Ar feadh tréimhsí breoiteachta níos faide (níos mó ná 8 seachtaine), déanfaidh an RCS d’éileamh ar Shochar Cumais Pháirtigh a athmheasúnú agus féadfaidh tú do Shochar Breoiteachta nó do Phinsean Easláine a fháil.

Ráta pearsanta duit féin agus méaduithe i leith duine fásta agus leanbh/leanaí cáilithe a bheadh sa Sochar Cumais Pháirtigh. Bunaítear an ráta pearsanta ar mheasúnú ar an srianadh ar do chumas oibre cibé acu an raibh Sochar Breoiteachta nó Pinsean Easláinte á fháil agat agus ar ráta reatha d’íocaíochta.

Leanfar méadaithe do leanaí cáilithe agus do dhaoine fásta cáilithe a bheith íoctha ag an ráta céanna. Is mar an gcéanna iad na coinníollacha d’íocaíocht mhéadaithe do leanbh cáilithe agus/nó do leanaí cáilithe agus iad siúd a bhí i gceist le d'éileamh ar Shochar Breoiteachta nó ar Phinsean Easláinte.

Íocfar an Sochar Cumais Pháirtigh go díreach isteach i do chuntas bainc Éireannach nó isteach i do chuntas cumann foirgníochta (ní íocfar é isteach i gcuntas mórgáiste). Tá sé incháinithe.

Sochair thánaisteacha

Má bhí Pinsean Easláine á fháil agat agus má bhí tú i dteideal Saorthaistil nó Liúntas Oileánda, féadfaidh tú iad seo a choinneáil má cháilíonn tú do Shochar Cumais Pháirtigh. Ní féidir leat do Liúntas Breosla a choinneáil.

Is féidir leat an Pacáiste Sochar Teaghlaigh a choinneáil freisin ach déanfar tástáil mhaoine air tar éis an chéad 2 bhliain agus go bliantúil ina dhiaidh sin. Tá teorainn ioncaim sheachtainiúil ag an tástáil acmhainne. Is é an teorainn seo uasráta an Phinsin Stáit (Ranníocach) do do chúinsí (áirítear leis seo aon chleithiúnaithe a d’fhéadfadh a bheith agat) móide €120. Ansin cuirtear do theorainn ioncaim sheachtainiúil i gcomparáid le d’acmhainn sheachtainiúil i dtástáil acmhainne.

Má bhí Pinsean Easláine agus Liúntas Maireachtála Aonair (LMA) á fháil agat le do Phinsean Easláine (nó má thosaíonn tú ag maireachtáil i d’aonar agus tú ag fáil SCP), ríomhfar do ráta SCP ar bhonn do Phinsin Easláine agus do LMA. Mar sin, mar shampla, má tá srian mór ar do chumas oibre, beidh d’íocaíocht SCP cothrom le 75% de d’íocaíocht PE agus LMA.

Ba cheart duit seiceáil leis an Roinn Coimirce Sóisialaí le fáil amach conas a rachaidh do rannpháirtíocht sa Scéim Cumais Pháirtigh i bhfeidhm ar d’Fhorlíonadh Cíosa.

Chun iarratas a dhéanamh líon isteach foirm iarratais ar Shochar Cumais Pháirtigh. Is féidir le Rannóg an tSochair Cumais Pháirtigh foirm iarratais a chur sa phost - féach ‘Cá háit a ndéanfaidh mé iarratas’ thíos chun a sonraí teagmhála a fháil

Déanfaidh Lia-Mheasúnóir measúnú ar an srian ar do chumas oibre. D’fhéadfadh go mbeadh gá ort measúnú leighis a fhreastal. Ba cheart duit an uile fhianaise chuí leighis a áireamh le d’iarratas. Má cháilítear thú don Sochar Cumais Pháirtigh, ní bheidh ort deimhnithe leighis a sheoladh isteach.

Cathain ba cheart iarratas a dhéanamh

Ní mór duit iarratas a dhéanamh ar Shochar Cumais Pháirtigh laistigh de na 21 lá sula dtosaíonn tú ag obair. Ní ghlacfar le d’iarratas má thosaíonn tú ag obair níos mó ná 21 lá sula ndéanann tú iarratas.

Ní mór duit tosú ag obair laistigh de 13 seachtaine ón dáta a fhaigheann an Roinn Coimirce Sóisialaí (RCS) d’iarratas. Mar sin féin, ba chóir duit fanacht go dtí go bhfaighidh tú deimhniú i scríbhinn ar thoradh leighis measartha, trom nó domhain sula dtosaíonn tú ag obair. Cé nach bhfuil sé seo riachtanach, molann an RCS fanacht, mar go gciallaíonn toradh leighis ‘éadrom’ nach bhfuil tú i dteideal PCB.

Má shocraíonn tú filleadh ar an obair sula bhfaigheann tú cinneadh leighis, ní mór duit a rá leis an rannóg PCB agus an rannóg RCS a íocann do Shochar Breoiteachta nó do Phinsean Easláine. Déantar é seo chun aon ró-íocaíochtaí a sheachaint, agus toisc nach féidir leat oibriú agus Sochar Breoiteachta nó Pinsean Easláine á fháil agat.

Ní íoctar Sochar Cumais Pháirtigh le daoine os cionn 66 bliana d’aois. Ba cheart duit iarratas a dhéanamh ar Phinsean Stáit 3 mhí ar a laghad roimh do 66ú breithlá. Nó, is féidir leat do Phinsean Stáit (Ranníocach) a iarchur suas go dtí do 70ú breithlá.

Achomhairc

Má tá tú míshásta le cinneadh faoi d'iarratas, is féidir leat achomharc a dhéanamh chuig an Oifig Achomharc Leasa Shóisialaigh. Ba cheart duit achomharc a dhéanamh laistigh de 21 lá ón gcinneadh a fháil.