Cuntais Phearsanta Coigiltis Scoir

Cuntas fadthéarmach pearsanta pinsin é Cuntas Coigiltis Scoir Pearsanta (CCSP) atá cosúil le cuntas infheistíochta atá ceaptha deis a thabhairt duit airgead a chur i dtaisce don scor ar bhealach solúbtha. Is féidir le beagnach gach duine CCSP a fháil ach is féidir leo a bheith an-áisiúil do dhaoine nach bhfuil aon soláthar pinsin acu.

Conradh idir tú féin agus soláthraí CCSP atá i gceist le CCSP i bhfoirm cuntas infheistíochta. Is féidir leat do phost a athrú agus coinneáil ort ag baint úsáide as an CCSP céanna agus is féidir freisin athrú ó CCSP amháin chuig ceann eile ag am ar bith, saor in aisce.

Is féidir leat faoiseamh cánach a fháil do na ranníocaíochtaí a íocann tú isteach i do CCSP. Ó 2003 ar aghaidh, caithfidh fostóirí nach bhfuil scéim pinsin gairme acu dá bhfostaithe rochtain a sholáthar ar CCSP Caighdeánach amháin, ar a laghad. Tá sé de dhualgas ar fhostóirí soláthar a dhéanamh d’fhostaithe teacht ar CCSP nach bhfuil i dteideal a bheith páirteach i scéim phinsin i ndiaidh dóibh fónamh dóibh ar feadh 6 mhí.Is féidir níos mó a léamh faoi oibleagáidí fostóirí agus faoi CCSPanna anseo (pdf)

Tá dhá shaghas de CCSP ann:

•CCSP Caighdeánach

•CCSP Neamhchaighdeánach

Is iad na príomhdhifríochtaí:

•Déantar na táillí a chaidhpeáil a ghearrtar ar CCSPanna caighdeánacha ach ní dhéantar iad a chaidhpeáil i gcás CCSPanna neamhchaighdeánacha

•Tá na saghsanna infheistíochta srianta in CCSPanna caighdeánacha ach níl siad srianta i gcás CCSPanna neamhchaighdeánacha

Is féidir tuilleadh a léamh maidir leis na difríochtaí idir CCSPanna Caighdeánacha agus Neamhchaighdeánacha in CCSPanna - Treoir do Thomhaltóirí agus d’Fhostóirí (pdf) a chuir an tÚdarás Pinsean le chéile.

Is dóchúil go bhfreastalóidh CCSPanna Caighdeánacha ar riachtanais an fhormhóir. Is tábhachtach machnamh a dhéanamh ar leibhéal na dtáillí a ghearrtar ar do chuntas tábhachtach mar gheall go laghdaíonn na táillí a ghearrtar an ciste is féidir leat a thiomsú. Nuair a scoireann tú den obair, braithfidh méid do chiste ar na ranníocaíochtaí a d’íoc tú agus ar conas a d'éirigh leis an infheistíocht lúide aon táillí. Ní féidir a thuar conas mar a éireoidh leis an infheistíocht.

Níl aon teorainn ar tháillí ar CPCSanna Neamhchaighdeánacha agus, i bhformhór na gcásanna, is airde a bhíonn siad i gcomparáid le CPCSanna Caighdeánacha. Má tá machnamh á dhéanamh agat ar CCSP Neamhchaighdeánach, iarr go dtugtar míniú iomlán duit ar na difríochtaí idir an táirge seo agus an táirge Caighdeánach. Ba cheart duit a bheith ar an airdeall ar ghealltanais go mbainfear sochair níos fearr as táirgí CCSP Neamhchaighdeánaigh mar gheall gur fíor-dheacair feidhmíocht infheistíochta a thuar.

Má tá tú ag smaoineamh ar infheistíocht a dhéanamh in CCSP, ba cheart duit na ceisteanna seo a leanas a chur ort féin:

•An bhfuil scéim pinsin reatha ar fáil dom ó mo phost? Mura bhfuil, ba cheart duit smaoineamh ar sholáthar a dhéanamh do do scor agus b’fhéidir gur CCSP an rogha is fearr. Má tá socrú maith pinsin agat cheana féin, b'fhéidir nach gá duit aon soláthar breise a dhéanamh, nó b'fhéidir go mbeifeá in ann do shochair “a bhreisiú” trí Ranníocaíochtaí Saorálacha Breise (RSBanna) a dhéanamh. Mura bhfuil aon saoráid RSB ann, ní mór do d’fhostóir deis a chur ar fáil duit teacht ar CCSP.

•An ceart dom CCSP a thosú má tá plean pearsanta pinsin cheana agam? Ba cheart duit comhairle ghairmiúil a lorg bunaithe ar do chúinsí. Déan teagmháil le bróicéir nó le do sholáthraí pinsin le tuilleadh eolais a fháil.

•An dteastaíonn CCSP uaim má tá scéim le sochar sainithe cheana agam? Geallann scéimeanna pinsin le sochar sainithe pinsean duit a bhraitheann ar do thuarastal (mar shampla, dhá thrian den tuarastal deireanach nuair a scoireann tú den obair). Ní gá go mbeadh ort aon soláthar breise pinsin a dhéanamh má bhíonn an saghas seo de phinsean agat. Baineann riosca le haistriú ó scéim le sochar sainithe isteach in CCSP. Déan measúnú ar do staid airgeadais agus déan machnamh ar na buntáistí/míbhuntáistí.

•An dteastaíonn CCSP uaim má tá scéim le ranníocaíocht shainithe agam? Tá an riosca infheistíochta ag titim ort cheana - beidh do phinsean ag brath ar na ranníocaíochtaí a dhéanann tú, chomh maith le conas mar a éiríonn le hinfheistíocht do chiste, lúide aon táillí. Má tá do fhostóir ag íoc i dtreo na scéime atá agat cheana, ba cheart duit a dheimhniú cé acu an leanfar nó nach leanfar leis seo má aistríonn tú chuig CCSP.

D’airgead a infheistiú

Ní dhéanann CCSPanna Caighdeánacha infheistíocht ach i gcistí comhthiomsaithe nuair a dhéantar an riosca a leathadh trasna go leor infheistíochtaí éagsúla. Bíonn roghanna infheistíochta níos leithne ar fáil ag CPCSanna Neamhchaighdeánacha. Caithfidh tú a bheith cinnte go dtuigeann tú na roghanna infheistíochta agus na cúiseanna gur cheart duit iad a roghnú, áfach. Mura dtuigeann tú conas a dhéanfar do phinsean a infheistiú, ba cheart duit machnamh a dhéanamh an í seo an rogha is fearr duit.

Ba cheart duit a bheith cinnte freisin go bhfuil tú in ann an íocaíocht mhíosúil a mholtar a íoc agus gurb í seo an íocaíocht is fearr ó thaobh faoiseamh cánach - is féidir tuilleadh a léamh thíos maidir le faoiseamh cánach agus CCSPanna.

Táirgí CCSP a fhaomhadh

Tá an tÚdarás Pinsean agus na Coimisinéirí Ioncaim comhfhreagrach as táirgí CCSP a fhaomhadh in Éirinn. Déanann an tÚdarás Pinsean maoirseacht ar ghníomhaíochtaí na soláthraithe CCSP maidir lena dtáirgí faofa agus déanann sé monatóireacht lena chinntiú go bhfuil siad ag cloí leis an reachtaíocht a bhaineann le CCSPanna. Tá clár soláthraithe CCSP agus a dtáirgí á choimeád ag an Údarás Pinsean, chomh maith.

An tOmbudsman Seirbhísí Airgeadais agus Pinsean

Tá de chumhacht ag an Ombudsman um Sheirbhísí Airgeadais agus Pinsin gearáin a imscrúdú agus cinneadh a dhéanamh orthu a bhaineann le díospóidí fírice nó dlí agus earráidí maidir le scéimeanna pinsin ceirde agus CCSPanna. Tá de chumhacht ag an Ombudsman aon treoracha cuí a thabhairt le réiteach a fháil ar an ngearán nó an díospóid agus cúiteamh airgeadais a thabhairt. Ní féidir leis an gcúiteamh airgeadais seo a bheith níos mó ná an sochar féin a cailleadh faoi scéim pinsin ceirde nó faoi CCSP an ghearánaí. Níl sé de chumhacht ag an Ombudsman costais dlí a bhronnadh. Tá gach cinneadh a dhéanann an tOmbudsman ceangailteach idir na páirtithe ach is féidir iad a achomharc leis an Ard-Chúirt.

Is féidir leat eolas breise a léamh faoi ghearán a dhéanamh faoi do phinsean anseo.

Faoiseamh cánach agus CCSPanna

Má íocann tú ranníocaíocht isteach in CCSP, bainfidh tú tairbhe ó fhaoiseamh cánach ar do ráta cáin ioncaim imeallaigh. Tá ort ranníocaíochtaí árachais shóisialaigh (ÁSPC) agus an Muirear Sóisialta Uilíoch a íoc ar do ranníocaíocht CCSP, áfach. Má asbhaineann d’fhostóir do ranníocaíocht le do CCSP ó do thuarastal, bronntar d’fhaoiseamh cánach ag an tráth a íocann tú an ranníocaíocht.

Tá an cháin uasta bhliantúil is féidir a asbhaint bunaithe ar chéatadán de do thuilleamh. Ardaíonn an céatadán a cheadaítear de réir mar a théann tú in aois. (Mar shampla, beidh faoiseamh cánach ar ráta níos airde ar fáil do dhuine atá os cionn 40 bliain ná mar a bheidh ar fáil do dhuine atá faoi 30 bliain d'aois).

Ceadaítear faoiseamh cánach in aghaidh do thuillimh ábhartha (is é sin, tuilleamh ó fhostaíocht, ó ghairm nó ó thrádáil). Má tá tuilleamh agat mar stiúrthóir dílsithe nó mar fhostaí le cuideachta infheistíochta, ní chuirtear iad seo san áireamh. Is ionann “glantuilleamh ábhartha" agus tuilleamh ábhartha lúide caillteanais, liúntais chaipitiúla agus íocaíochtaí áirithe a laghdaíonn ioncam duine ar mhaithe le cúrsaí cánach, mar shampla, cúnaint a bhfuil feidhm chánach acu.

Más ball thú de scéim pinsin ceirde nó de scéim pinsin reachtúil, is féidir leat íoc isteach le CCSP breise Ranníocaíochtaí Saorálacha Breise.

Ní féidir le soláthraithe CPCS ranníocaíochtaí íosta a ghearradh atá níos mó ná:

•€300 sa bhliain

•€10 in aghaidh an idirbhirt leictrigh nó

•€50 in aghaidh an idirbhirt do mhodhanna íocaíochta eile.

Ní mór ranníocaíochtaí a fhaigheann soláthraithe CPCS a choinneáil i gcuntas cumhdaigh.

Tugtar neamhaird ar ranníocaíochtaí le CCSPanna nuair a dhéantar measúnú i scéimeanna leasa shóisialaigh ar a ndéantar tástáil mhaoine, seachas i gcás Scéimeanna Leasa Fhorlíontaigh.

Mura bhfuil scéim pinsin ceirde á hoibriú ag d’fhostóir nó sa chás go bhfuil teorainneacha faoi leith ag baint leis an scéim pinsin ceirde, tá dualgas dlíthiúil ar d’fhostóir cinnte a dhéanamh de go gcuireann siad deis ar fáil duit íoc isteach in CCSP Caighdeánach amháin, ar a laghad. Baineann an riail seo le gach fostóir, gan aird ar líon na bhfostaithe atá aige/aici agus stádas na bhfostaithe sin (is é sin, cibé acu más fostaithe lánaimseartha, téarma sheasta, páirtaimseartha nó conartha iad).

Déan teagmháil leis an mbainisteoir Acmhainní Daonna nó leis an Rannóg Párolla i d'áit fostaíochta le tuilleadh eolais a fháil maidir leis an CCSP Caighdeánach/na CCSPanna Caighdeánacha a chuireann siad ar fáil.