Cabhair leis an gcostas maireachtála

Tá praghsanna ag ardú agus b'fhéidir go bhfuil tú ag streachailt chun íoc as na rudaí laethúla a theastaíonn uait chun tacú leat féin agus le do theaghlach.

Tá comhairle ar an leathanach seo maidir le cuid de na tacaíochtaí atá ar fáil agus faisnéis faoi chonas is féidir leat do chuid airgid a bhainistiú.

Fógraíodh Buiséad 2024 an 10 Deireadh Fómhair 2023. Áiríodh leis bearta gearrthéarmacha chun cabhrú le daoine leis an gcostas maireachtála.

Íocaíochtaí aonuaire i ngeimhreadh 2023

• Íocaíocht aonuaire €300 le daoine a fhaigheann Liúntas Breosla (an tseachtain dar tús 20 Samhain 2023).
• Íocaíocht aonuaire €400 le daoine a fhaigheann an Íocaíocht do Theaghlaigh i bhFostaíocht (23 Samhain 2023).
• Íocaíocht dhúbailte an tSochair Linbh do gach leanbh (5 Nollaig 2023).
• Íocaíocht aonuaire €100 le daoine a fhaigheann méadú i leith leanbh cáilithe, íocaíocht amháin in aghaidh an linbh cháilithe (an tseachtain dar tús 27 Samhain 2023) - is féidir go gcáileoidh tú don íocaíocht seo má tá Sochar Breoiteachta á fháil agat ar feadh bliana agus má tá MLC agat
• Íocaíocht aonuaire €200 le daoine a fhaigheann an Méadú i leith Maireachtáil Aonair (idir 29 Samhain agus 1 Nollaig 2023).
• Íocaíocht aonuaire €400 le daoine a fhaigheann Liúntas Míchumais, Pinsean Easláine nó Pinsean na nDall (22–24 Samhain 2023) nó Deontas Tacaíochta Cúramóra nó Liúntas Cúraim Bhaile (30 Samhain). I gcás na n-íocaíochtaí seo, gheobhaidh tú íocaíocht aonuaire amháin, fiú má fhaigheann tú níos mó ná ceann amháin de na híocaíochtaí seo nó má tá tú ag tabhairt aire do níos mó ná duine amháin.

Seachtain dhúbailte aonuaire i mí Eanáir 2024

Íocfar seachtain dhúbailte aonuaire do gach íocaíocht sheachtainiúil cháilitheach leasa shóisialaigh sa tseachtain dar tús an 29 Eanáir 2024. Cáileoidh íocaíochtaí a cháilíonn do Bhónas na Nollag don tseachtain dhúbailte aonuaire.

Cabhair le costais fuinnimh

Gheobhaidh tú €450 de do bhillí leictreachais tí. Íocfar an creidmheas fuinnimh seo i 3 thráthchuid de €150 i:

• Nollaig 2023
• Eanair 2024
• Márta 2024

Íocfar cnapshuim aonuaire €300 le daoine a fhaigheann Liúntas Breosla i mí na Samhna 2023.

Cuirfear síneadh 12 mhí leis an ráta laghdaithe CBL 9% don ghás agus don leictreachas go dtí an 31 Deireadh Fómhair 2024.

Cuirfear síneadh go dtí an 31 Márta 2024 leis na laghduithe sealadacha ar an ráta máil ar dhíosal cairr, peitreal agus ola gáis mharcáilte a bhí le dul in éag an 31 Deireadh Fómhair 2023.

Cabhair le costais tithíochta

An Faoiseamh Cánach i leith Ús Morgáiste

Tabharfar An Faoiseamh Cánach i leith Ús Morgáiste nua isteach ar feadh 12 mhí d'úinéirí tí a raibh iarmhéid morgáiste gan íoc idir €80,000 agus €500,000 acu ar a bpríomháit chónaithe an 31 Nollaig 2022.

Beidh an Faoiseamh Cánach i leith Ús Morgáiste ar fáil ar an ús méadaithe a íocann tú ar do mhorgáiste in 2023 i gcomparáid leis an tsuim a d'íoc tú in 2022. Is é 20% an faoiseamh cánach ar an méadú, arb é an gnáthráta cánach ioncaim é. Beidh uasteorainn €1,250 ar an bhfaoiseamh.

Creidmheas cánach don chíos a íocadh

Méadófar an Creidmheas cánach don chíos a íocadh do dhaoine a íocann as cóiríocht phríobháideach ar cíos ó €500 go €750 sa bhliain ó 2024.

Leathnófar an Creidmheas Cánach Cíosa chuig tuismitheoirí a íocann as cóiríocht ar cíos dá leanaí faoi oiliúint faoin scéim Seomra-ar-cíosann agus le haghaidh 'áitreabh'. Nuair a thabharfar an t-athrú seo isteach, déanfar é a shiardhátú chun blianta cánach 2022 agus 2023 a chur san áireamh freisin.

Féadfaidh sé go mbeidh tú in ann cúnamh leasa shóisialaigh a fháil fiú má oibríonn tú go lánaimseartha nó murar éiligh tú íocaíocht riamh roimhe seo. Tá go leor cineálacha íocaíochta leasa shóisialaigh ann agus is féidir leat rialacha gach íocaíochta a fháil inár rannóg leasa shóisialaigh.

Íocaíocht Riachtanas Breise

Is féidir leis an Íocaíocht Riachtanas Breise cabhrú leat le costas nach féidir leat a íoc as d’ioncam seachtainiúil. Braitheann an méid is féidir leat a fháil ar do chúinsí agus ar an gcineál cabhrach atá uait. Féadtar an Íocaíocht Riachtanas Bhreise a fháil le haghaidh:

• Méadú ar do chostais bhreosla nó leictreachais
• Deisiúcháin riachtanacha ar mhaoin, lena fearais tí agus troscán a athsholáthar
• Costais sochraide
• Éarlaisí le haghaidh cóiríochta príobháidí ar cíos
• Uirlisí leapachais agus cócaireachta, má tá tú ag cur fúthu sa bhaile den chéad uair
• Bia, éadaí agus foscadh tar éis ócáid éigeandála amhail tine nó tuile
• Costais taistil athfhillteacha chuig an ospidéal
• Cuairt a thabhairt ar ghaol san ospidéal nó sa phríosún

Ní liosta iomlán é seo, is féidir costais eile a chlúdach freisin.

Íochaíocht Teaghlaigh Oibre

Is íocaíocht sheachtainiúil í an Íocaíocht do Theaghlaigh i bhFostaíocht (IFT) d'fhostaithe a bhfuil leanaí acu. Tacaíonn sé le daoine atá ar phá íseal a oibríonn 38 uair an chloig ar a laghad in aghaidh na coicíse. Braitheann an méid a fhaigheann tú ar cé mhéad páiste atá agat agus ar an méid airgid a thugann tú abhaile.

Tacaíochtaí leasa shóisialaigh eile

Is féidir leat faisnéis a fháil faoi:

• Íocaíochtaí le teaghlaigh agus leanaí
• Sochair do dhaoine atá tinn nó atá faoi mhíchumas
• Do phost a chailleadh

D'fhéadfá cáiliú chun cabhair a fháil chun do chíos a íoc tríd an Íocaíocht Cúnaimh Tithíochta. Má tá deacrachtaí agat do mhorgáiste a íoc, ba cheart duit labhairt le do sholáthraí morgáiste a luaithe is féidir. Is féidir leat comhairle a fháil ón tSeirbhís Bhuiséadta agus Chomhairle Airgid (SBCA).

Íocaíochtaí Cúnaimh Tithíochta (ÍCT)

Is tacaíocht tithíochta sóisialta í an Íocaíocht Cúnaimh Tithíochta (ÍCT) do dhaoine a bhfuil riachtanas tithíochta fadtéarmach acu. Ní mór an cíos a bheith laistigh de theorainneacha cíosa socraithe a bhraitheann ar mhéid do theaghlaigh. Is féidir le húdaráis áitiúla dul suas le 35% anois os cionn na dteorainneacha cíosa ÍCT.

Méaduithe cíosa

Má tá cónaí ort i gCrios Brú Cíosa, ní féidir le do thiarna talún an cíos a mhéadú níos mó ná 2% in aghaidh na bliana. Lasmuigh de Chriosanna Brú Cíosa, is féidir le do thiarna talún cíos a mhéadú de réir luach margaidh reatha réadmhaoine den chineál céanna sa cheantar.

Ní féidir le do thiarna talún an cíos a mhéadú níos mó ná uair sa bhliain. Is féidir díospóidí faoi arduithe cíosa a chur faoi bhráid an Bhoird um Thionóntachtaí Cónaithe.

Fadhbanna le do chíos nó do mhorgáiste a íoc

Tá comhairle ag an SBCA maidir le déileáil le:

• Fadhbanna le do chíos nó a íoc
• Riaráistí morgáiste

Creidmheas cánach don chíos a íocadh

Tugadh Creidmheas Cánach Cíosa nua isteach i mí na Nollag 2022. Beidh an Creidmheas Cánach Cíosa ar fáil do na blianta 2022 go 2025.

Féadtar an creidmheas a éileamh faoi láthair i leith íocaíochtaí cíosa a rinne tú in 2022 agus 2023.

Is clár réamhscoile saor in aisce é an clár um Chúram agus Oideachas Luath-Óige (COLÓ) do gach leanbh incháilithe sula dtosaíonn siad ar an mbunscoil. Ní mór do do leanbh a bheith idir 2 bhliain agus 8 mí i mí Mheán Fómhair a thosaíonn an téarma COLÓ. Ní féidir leo a bheith níos sine ná 5 bliana agus 6 mhí faoi dheireadh an téarma ECCE i mí an Mheithimh. De ghnáth cuirtear COLÓ ar fáil ar feadh 3 uair an chloig sa lá, 5 lá sa tseachtain i rith na scoilbhliana.

Tá 2 chineál fóirdheontais ag an Scéim Náisiúnta Cúraim Leanaí do leanaí atá os cionn 6 mhí d’aois:

• Fóirdheontas uilíoch do leanaí faoi bhun 15 bliana d'aois. Ní dhéantar tástáil acmhainne air.
• Fóirdheontas measúnaithe ioncaim do leanaí suas le 15 bliana d'aois. Déantar tástáil acmhainne air.

Costais um fhilleadh ar scoil

Cuidíonn an Liúntas Éadaí agus Coisbhirt don Scoilbhliain Nua (LÉCSN) leat costas éide agus coisbhirt a íoc do leanaí a théann ar scoil. Íocadh go huathoibríoch é le roinnt teaghlach i mí Iúil. Is íocaíocht de réir tástála acmhainne í. Mura bhfuair tú an íocaíocht uathoibríoch cheana féin, is féidir leat a sheiceáil an gcáilíonn tú. Ní mór duit iarratas a dhéanamh roimh dheireadh mhí Mheán Fómhair.

Fógraíodh i mBuiséad 2024 go gcuirfear leabhair scoile saor in aisce ar fáil do dhaltaí na Sraithe Sóisearaí ó Mheán Fómhair 2024.

Iompar scoile 2023–2024

Laghdaíodh an táille don Scéim Iompair Scoile go dtí €50 in aghaidh an linbh bunscoile agus €75 in aghaidh an linbh meánscoile, suas le teorainn €125 in aghaidh an teaghlaigh.

Bhí tionchar mór ag méaduithe ar chostais fuinnimh ar an gcostas maireachtála do theaghlaigh. Má tá imní ort faoi do bhillí gáis nó leictreachais a íoc, tá cabhair ar fáil.

Is féidir leat:

• Coinne a dhéanamh le haghaidh comhairle rúnda saor in aisce leis an SBCA
• Labhair le do sholáthraí chun roghanna íocaíochta a phlé
• Dul i dteagmháil le do Sheirbhís Faisnéise do Shaoránaigh áitiúil

Tá comhairle ag SBCA má tá fadhbanna agat do bhillí a íoc.

Deontais éifeachtúlachta fuinnimh

D'fhéadfá cáiliú do dheontas chun do chóras fuinnimh baile a uasghrádú agus rátáil RFF do theach a fheabhsú. Laghdóidh sé seo an méid leictreachais nó gáis a úsáideann tú. Tá deontais ar fáil freisin do phainéil ghréine.

Liúntas Breosla

Is féidir leat Liúntas Breosla a fháil má tá íocaíochtaí leasa shóisialaigh áirithe á bhfáil agat agus má chomhlíonann tú coinníollacha eile na scéime.

CBL laghdaithe

Laghdaítear an ráta CBL don ghás agus don leictreachas go dtí 9% go dtí deireadh mhí Dheireadh Fómhair 2024.

Soláthraithe fuinnimh a athrú

Is féidir leat airgead a shábháil trí sholáthraithe fuinnimh a athrú nuair a théann do chonradh in éag.

Leanfar le táillí laghdaithe 20% ar iompar poiblí go dtí deireadh 2024.

Cárta Taistil don Aos Óg Nua

Tá Cárta Leap d'Aoisigh Óga nua ar fáil do gach duine idir 19 agus 23 bliana d'aois (suas go dtí a 24ú breithlá). Laghdaítear táillí suas le 50%. Is féidir le sealbhóirí cárta Leap Mac Léinn atá ann cheana na rátaí lascainithe céanna a fháil freisin, gan gá lena gcárta a athrú.

Tá uirlis bhuiséid ag an SBCA a chabhróidh leat an t-airgead a thagann isteach chuig do theaghlach agus d'eisíocaíochtaí seachtainiúla, míosúla agus bliantúla a rianú. Tá comhairle ag an SBCA freisin maidir le do chuid airgid a bhainistiú.

Is féidir leat uirlisí airgid an Choimisiúin um Iomaíocht agus Cosaint Tomhaltóirí (CCPC) a úsáid chun comparáid a dhéanamh idir táirgí airgeadais amhail iasachtaí, cártaí creidmheasa agus cuntais choigiltis.