Inghlacthacht ráiteas finné áirithe i dtriail choiriúil

Nuair a dhéanann na Gardaí imscrúdú ar choir iarrfaidh siad ar fhinnéithe cur síos a dhéanamh ar an méid a chonaic siad nó a chuala siad. Scríobhfaidh siad síos an méid a deir siad agus tugtar ‘ráiteas finné‘ air seo. Má dhéantar an duine atá faoi amhras a chúiseamh agus a thabhairt chun na cúirte, beidh an t-ionchúiseamh ag brath ar na finnéithe sin chun fianaise a thabhairt chun tacú lena gcás.

Uaireanta, d'fhéadfadh duine a rinne ráiteas finné diúltú fianaise a thabhairt sa chúirt, nó d'fhéadfadh go dtugann an duine cuntas ar imeachtaí a dhifríonn ón cheann a thug sé/sí sa ráiteas. Rialaíonn Alt 16 den Acht um Cheartas Coiriúil 2006 (pdf) cad is féidir a dhéanamh sna cásanna seo.

De ghnáth, deimhníonn finné an méid a dúirt sé/sí ina ráiteas finné trí fhianaise a thabhairt sa chúirt. Mura ndéanann tú sin is féidir go bhfógrófar thú i do ‘fhinné naimhdeach.' Má dhiúltaíonn tú fianaise a thabhairt, má séanann tú go ndearna tú an ráiteas nó má thugann tú fianaise sa chúirt atá ar neamhréir leis an ráiteas, féadfar do ráiteas finné a ghlacadh mar fhianaise fós:

• Má dheimhníonn tú nó má chruthaítear go ndearna tú an ráiteas

agus

• Má tá an chúirt sásta go ndearnadh an ráiteas go deonach agus go bhfuil sé iontaofa. Caithfidh do ráiteas a bheith déanta faoi mhionn nó faoi dhearbhú, nó go bhfuil dearbhú reachtúil uait ann a dhearbhaíonn go bhfuil do ráiteas fíor, nó caithfidh an chúirt a bheith sásta ar shlí eile go raibh a fhios agat gur chaith tú an fhírinne a insint agus tú ag déanamh an ráitis.

Má iarrann an t-ionchúiseamh ar an gcúirt go nglacfar le do ráiteas mar fhianaise, iarrfaidh an chúirt míniúchán ort maidir le cén fáth a bhfuil tú ag diúltú fianaise a thabhairt nó cén fáth a bhfuil tú ag tabhairt fianaise atá difriúil ó do ráiteas. I gcás nuair a shéanann tú go ndearna tú an ráiteas, beidh fianaise de dhíth ar an chúirt uait maidir le do shéanadh. D’fhéadfadh go mbeadh tionchar ag do fhreagraí ar chinneadh na cúirte faoi do ráiteas a ghlacadh mar fhianaise.

Is féidir. Is féidir leis an chúirt do ráiteas a dhiúltú má tá sí den bharúil go mbeadh sé éagórach don chúisí do ráiteas a ghlacadh mar fhianaise nó gur chóir gan é a ghlacadh mar gheall ar leas an cheartais. Féadfaidh siad a chinneadh freisin gan glacadh leis má chreideann siad go bhfuil sé neamhriachtanach.

Ba cheart duit comhairle dlí a fháil chun faisnéis níos mionsonraithe a fháil ina leith seo.