Teastais Chúnaimh Dhlíthiúil
Eolas
Má chinneann breitheamh go mba cóir duit cúnamh dlíthiúil coiriúil duit, eiseofar deimhniú cúnaimh dlí duit.
Le haon cheann de na teastais chúnaimh dhlíthiúil ar an liosta thíos a fháil, ní mór duit iarratas a chur isteach agus a thaispeáint nach bhfuil dóthain maoine agat le híoc as ionadaíocht dlí, nó, i gcás linbh, nach bhfuil dóthain maoine an linbh nó maoin thuismitheoirí nó chaomhnóra an linbh. Tá pionós, lena n-áirítear príosúnacht, as faisnéis bhréagach nó mhíthreorach a chur ar fáil d’fhonn teastas a fháil.
Caithfidh an chúirt a bheith sásta, chomh maith, go bhfuil an cion as cúisithe ina leith de nádúr tromchúiseach, nó go bhfuil a leithéid de tosca eisceachtúla ann, agus go bhfuil sé riachtanach chun leasa an cheartais go gcuirfí cúnamh dlíthiúil ar fáil.
Tá roinnt teastas cúnaimh dhlíthiúil ann:
- Teastas Cúnaimh Dhlíthiúil (Cúirt Dúiche)
- Teastas Cúnaimh Dhlíthiúil (Triail Ar Díotáil)
- Teastas Cúnaimh Dhlíthiúil (Achomharc)
- Teastas Cúnaimh Dhlíthiúil (Cás Sonraithe)
- Teastas Cúnaimh Dhlíthiúil (Cúirt Uachtarach)
- Teastas Cúirte Coiriúil Speisialta
- Teastas Cúnaimh Dhlíthiúil (Ordú Iompraíochta)
- Teastas Cúnaimh Dhlíthiúil (Ordú Sibhialta)
- Teastais um chúnamh dlíthiúil (ordú monatóireachta)
- Teastais um chúnamh dlíthiúil (ordú um chosaint daoine)
- Teastais um chúnamh dlíthiúil (ordú atrialach)
Teastais Chúnaimh Dhlíthiúil
Teastas Cúnaimh Dhlíthiúil (Cúirt Dúiche)
Nuair a chiontaítear thú den chéad uair agus nuair a thugtar os comhair Cúirt Dhúiche thú, is féidir leat iarratas a dhéanamh le haghaidh Teastas Cúnaimh Dhlíthiúil (Cúirt Dhúiche). Leis an teastas seo bíonn an aturnae atá sannaithe don chás i dteideal íocaíocht a fháil as gach láithreas a dhéanann sé/sí sa Chúirt Dhúiche.
Más dúnmharú an cúiseamh, nó má tá castacht dhóthanach ag baint leis an gcás, beidh tú i dteideal aturnae agus abhcóide araon leis an dTeastas Cúnaimh Dhlíthiúil ag céim na Cúirte Dúiche.
Teastas Cúnaimh Dhlíthiúil (Triail Ar Díotáil)
Má chuirtear ar aghaidh thú ón Chúirt Dúiche le haghaidh trialach ag an Cúirt Chuarda nó an Príomhchúirt Choiriúil is féidir leat iarratas a dhéanamh ar Theastas Cúnaimh Dlíthiúil (Triail Ar Díotáil). Is féidir leat iarratas a dhéanamh chuig an gCúirt Dúiche nuair atá tú á sheoladh ar aghaidh le haghaidh trialach nó is féidir leat iarratas a dhéanamh chuig an gcúirt atá ag déileáil le do chás
Caithfidh tú a bheith ciontaithe as dúnmharú nó caithfidh gur léir don chúirt , ar mhaithe leis an gceartas a dhéanamh, ba chóir go mbeadh cúnamh dlíthiúil agat chun do chás a ullmhú agus a chosaint.
Cúnaimh Dhlíthiúil (Achomhairc)
Má chiontaítear tú as cion coiriúil agus má theastaíonn uait an ciontú sin nó an pionós a gearradh a achomharc, is féidir leat iarratas a dhéanamh ar Theastas Cúnaimh Dhlíthiúil (Achomharc). De ghnáth, déantar an t-iarratas leis an gcúirt inar ciontaíodh tú. Má dhiúltaítear an t-iarratas sa chúirt sin is féidir leat an teastas a fháil fós trí iarratas a dhéanamh sa chúirt ina n-éistfear le d’achomharc.
Tá dhá dhóigh le hiarratas a dhéanamh leis an gcúirt achomhairc:
- Trí litir a chur chuig cláraitheoir na cúirte ag leagan amach fíorais an cháis agus forais d’achomhairc
- Trí iarratas a dhéanamh go díreach leis an gcúirt féin
Le bheith incháilithe le haghaidh an teastais caithfidh an cúiseamh a bheith as dúnmharú, nó caithfidh an chúirt a bheith sásta go bhfuil sé riachtanach, mar gheall ar nádúr tromchúiseach an chiona, go mbeadh cúnamh dlíthiúil agat, chun leasa an cheartais.
Leis an teastas seo tá tú i dteideal aturnae a bheith agat. Má tá an t-achomharc chuig an Chúirt Achomhairc áfach, beidh tú i dteideal abhcóide a bheith agat chomh maith.
Teastas Cúnaimh Dhlíthiúil (Cás Sonraithe)
Má chiontaítear thú as cion os comhair na Cúirte Dúiche nó na Cúirte Cuarda, nó má tá tú ag déanamh achomhairc chuig an gCúirt Chuarda in aghaidh do chiontaithe ag an gCúirt Dúiche, is féidir leis an mbreitheamh atá ag éisteacht leis an gcás ceist dlí a thagann as an éisteacht a chur ar aghaidh chuig an Ard-Chúirt, an Chúirt Achomhairc nó an Chúirt Uachtarach. Tugtar cás sonraithe air seo. Ar an dóigh chéanna, b’fhéidir go leagfadh breitheamh na Cúirte Dúiche atá ag éisteacht leis an gcás, amach cás le haghaidh bharúil na hArd-Chúirte. Sna cásanna seo is féidir leat iarratas a chur isteach ar Theastas Cúnaimh Dhlíthiúil (Cás Sonraithe).
Má dhiúltaítear an t-iarratas chuig an gCúirt Dúiche nó chuig an gCúirt Chuarda, is féidir leat iarratas a chur isteach ar theastas chuig an gcúirt éistfidh an cás sonraithe. Is féidir é seo a dhéanamh trí:
- Litir a chur chuig cláraitheoir na cúirte ag leagan amach fíorais an cháis agus fáth an iarratais nó
- Iarratas a dhéanamh go díreach leis an gcúirt
Le bheith i dteideal caithfidh an cion a bheith de nádúr tromchúiseach nó caithfidh imthosca eisceachtúla a bheith i bhfeidhm.
Teastas Cúnaimh Dhlíthiúil (Cúirt Uachtarach)
Nuair a bhíonn tú ag déanamh achomhairc in éadan chinneadh na hArd-Chúirte caithfidh an cion a bheith de nádúr tromchúiseach nó caithfidh tosca eisceachtúla a bheith i bhfeidhm.
Ar an gcaoi chéanna, má tá tú cúisithe i gcion, is féidir leat iarratas a dhéanamh ar theastas má dhéanann tú achomharc chuig an gCúirt Uachtarach maidir le cinneadh na hArd-Chúirte ar chás atá sonraithe ag breitheamh na Cúirte Dúiche. Leis an dteastas seo tá tú i dteideal aturnae agus abhcóide araon a bheith agat.
Teastas na Cúirte Coiriúla Speisialta
Is féidir leis an Cúirt Choiriúil Speisialta Teastas Cúnaimh Dhlíthiúil a dheonú ar dhuine atá ciontaithe as cion os comhair na Cúirte Coiriúla Speisialta. Tá na coinníollacha atá i bhfeidhm go díreach mar an gcéanna leis na coinníollacha do Theastas Cúnaimh Dhlíthiúil (Triail Ar Dhíotáil).
Leis an teastas seo tá tú i dteideal seirbhísí aturnae agus abhcóide araon.
Teastas Cúnaimh Dhlíthiúil (Ordú Iompraíochta)
Má tá do leanbh (faoi bhun 18) faoi réir ag aon imeachtaí cúirte maidir le ordú iompraíochta b’fhéidir go mbeifeá in ann iarratas a dhéanamh le haghaidh Teastas Cúnaimh Dhlíthiúil (Ordú Iompraíochta). Caithfear a mheas go bhfuil an iompraíocht fhríthshóisialta atá líomhanta de nádúr tromchúiseach nó caithfidh imthosca eisceachtúla a bheith ann.
Má dheonaítear do theastas, tá do leanbh i dteideal aturnae a bheith aige le haghaidh:
- Iarratas ó na gardaí le haghaidh ordaithe iompraíochta
- Iarratas uaitse nó ó do leanbh le hordú iompraíochta a athrú nó a urscaoileadh
Tá do leanbh i dteideal aturnae agus abhcóide (má mheastar gur cuí sin) le haghaidh:
- Achomharc a dhéanann tusa nó do leanbh in aghaidh ordaithe iompraíochta
- Aon imeachtaí san ArdChúirt, sa Chúirt Achomhairc nó sa Chúirt Uachtarach a bhíonn ann de thoradh iarratais ar nó achomharc in aghaidh ordaithe iompraíochta
Teastas Cúnaimh Dhlíthiúil (Ordú Sibhialta)
Má tá tú faoi réir aon imeachtaí cúirte a bhaineann le ordú sibhialta b’fhéidir go mbeifeá in ann iarratas a chur isteach le haghaidh Teastas Cúnaimh Dhlíthiúil (Ordú Sibhialta). Caithfear go meastar an iompraíocht fhríthshóisialta a bheith de nádúr tromchúiseach nó caithfidh imthosca eisceachtúla a bheith ann.
Má dheonaítear teastas, tá tú i dteideal aturnae a bheith agat le haghaidh:
- Iarratas ó na gardaí le haghaidh ordaithe shibhialta
- Iarratas uaitse le hordú sibhialta a athrú nó a urscaoileadh.
Tá tú i dteideal aturnae nó abhcóide a bheith agat (má mheastar gur cuí sin) le haghaidh:
- Achomharc a dhéanann tú i gcoinne ordaithe shibhialta
- Aon imeachtaí san Ard-Chúirt, sa Chúirt Achomhairc nó sa Chúirt Uachtarach a tharlaíonn de thoradh an iarratais ar achomharc in aghaidh ordaithe shibhialta
Teastais um chúnamh dlíthiúil (ordú monatóireachta)
Má tá tú faoi réir ordú monatóireachta agus más mian leat iarratas a dhéanamh ar na cúirteanna go ndéanfaí é a éagsúlú nó a aisghairm, d’fhéadfá bheith in ann iarratas a dhéanamh ar theastas um chúnamh dlíthiúil (ordú monatóireachta). Caithfidh an cúnamh dlíthiúil a bheith riachtanach ar mhaithe leis an gceartas a dhéanamh mar gheall ar choinníollacha an ordaithe um chosaint daoine nó go mbeadh imthosca eisceachtúla i gceist.
Beidh tú i dteideal, leis an teastas seo, seirbhísí aturnae agus, má mheasann an chúirt gur cuí, seirbhísí abhcóide a fháil.
Teastais um chúnamh dlíthiúil (ordú um chosaint daoine)
Má tá tú faoi réir ordú um chosaint daoine agus más mian leat iarratas a dhéanamh ar na cúirteanna go ndéanfaí é a éagsúlú nó a aisghairm, d’fhéadfá bheith in ann iarratas a dhéanamh ar theastas um chúnamh dlíthiúil (ordú um chosaint daoine). Ní mór go mbíonn nádúr ar leith nó cúinsí na gcoinníollacha a shonraítear san ordú um chosaint daoine chomh heisceachtúil go mbraitheann an chúirt gur cheart cúnamh dlíthiúil a cheadú ar mhaithe le ceartas.
Beidh tú i dteideal, leis an teastas seo, seirbhísí aturnae agus, má mheasann an chúirt gur cuí, seirbhísí abhcóide a fháil.
Teastais um chúnamh dlíthiúil (ordú atrialach)
Má tá tú faoi réir aon imeachtaí sa Chúirt Achomhairc lena mbaineann ordú atrialach, d’fhéadfá bheith in ann iarratas a dhéanamh ar theastas um chúnamh dlíthiúil (ordú atrialach). Ní mór gur dealraitheach don chúirt, ar mhaithe le ceartas, gur cheart go mbeadh cúnamh dlíthiúil agat chun lámh chúnta a thabhairt duit i réiteach agus i dtabhairt faoi do cháis. Beidh tú i dteideal, leis an teastas seo, chun aturnae agus abhcóide a fháil.