An Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí

Tá an Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí freagrach as daoine a chúisítear as coireanna a dhéanamh sa Stát a ionchúiseamh.

Feidhmíonn an Príomh-Aturnae Ionchúisimh mar aturnae don Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí. Déanann aturnaetha ionchúisimh ionadaíocht ar an Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí sna cúirteanna go léir i mBaile Átha Cliath agus déanann aturnaetha stáit áitiúla ionadaíocht ar an Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí i gcúirteanna lasmuigh de Bhaile Átha Cliath.

Tá roinnt dualgas ar an Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí agus tá sé neamhspleách i bhfeidhmiú na bhfeidhmeanna sin.

Is iad seo a leanas dualgais an Stiúrthóra Ionchúiseamh Poiblí:

• An dlí coiriúil a fhorfheidhmiú sna cúirteanna thar ceann mhuintir na hÉireann
• Ionchúisimh phoiblí a stiúradh agus a mhaoirsiú ar díotáil sna cúirteanna
• Treoir agus comhairle ghinearálta a thabhairt don Gharda Síochána maidir le cásanna achoimre
• Treoir ar leith a thabhairt don Gharda Síochána nuair is gá

Tá Oifig an Stiúrthóra Ionchúiseamh Poiblí neamhspleách. Ní féidir leis an Rialtas ordú a thabhairt don Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí cás ar leith a ionchúiseamh nó gan é a ionchúiseamh.

Cé a dhéanann an cinneadh cibé an ndéanfar nó nach ndéanfar ionchúiseamh?

Cinneann an Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí ar cheart ionchúiseamh a dhéanamh i gcásanna coiriúla tromchúiseacha, mar dhúnmharú, dúnorgain, cionta gnéis, nó teagmhais mharfacha bóthair.

Féadfaidh an Garda Síochána coireanna nach bhfuil chomh tromchúiseach sin a ionchúiseamh, ach tá siad fós ag ionchúiseamh in ainm an Stiúrthóra Ionchúiseamh Poiblí a bhfuil an ceart aige insint don Gharda Síochána conas déileáil leis an gcás.

Is féidir tuilleadh eolais a léamh maidir le Ról an Stiúrthóra Ionchúiseamh Poiblí (pdf) agus conas a dhéantar cinntí ionchúisimh. Is féidir Treoirlínte an Stiúrthóra Ionchúiseamh Poiblí d'Ionchúisitheoirí a léamh freisin.

Má chinneann an Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí ionchúiseamh a dhéanamh, cúisíonn an Garda Síochána an duine atá faoi dhrochamhras sa chás agus tugann siad os comhair na Cúirte Dúiche é/í. Ón bpointe seo ar aghaidh, tugtar ‘an cúisí’ nó ‘an cosantóir’ ar an duine atá faoi dhrochamhras.

Ansin, tiomsaíonn an Garda Síochána leabhar fianaise in aghaidh an chúisí. Áirítear sa leabhar fianaise:

• Ráitis ón íospartach agus ó fhinnéithe eile
• Liosta d’fhianaise fhisiciúil a thaispeánfar sa chúirt, amhail grianghraif nó airm
• Fianaise a cheapann an t-ionchúiseamh a thabharfaidh finnéithe sa chúirt
• Doiciméid ábhartha eile

Nuair a bheidh an fhianaise go léir a theastaíonn don triail bailithe ag an ionchúiseamh, tabharfar leabhar na fianaise don chúisí agus socróidh an Chúirt Dúiche dáta don triail.

An gcuirfear in iúl dom má chinneann an Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí ionchúiseamh a dhéanamh?

Más tusa an t-íospartach sa chás, inseoidh an Garda Síochána duit má chinneann an Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí ionchúiseamh a dhéanamh agus coinneoidh siad ar an eolas tú faoi fhorbairtí. Inseofar duit am, dáta agus ionad na héisteachta cúirte.

Má bhaineann an cás le cion gnéasach nó coir fhoréigneach, tairgfidh an Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí cruinniú réamhthrialach duit leis an nGarda imscrúdaithe, leis an aturnae, agus leis an abhcóide atá ag déileáil leis an gcás. Inseofar duit faoi phróiseas na trialach, ach ní bheidh tú in ann fianaise finné a phlé.

Má bhaineann an cás le cineál eile ciona, féadfaidh tú cruinniú réamhthrialach a iarraidh.

An féidir leo glaoch orm mar fhinné?

Má tá eolas agat faoin gcoir, is féidir go nglaofaí ort mar fhinné ag an triail.

Cad a tharlóidh i ndiaidh na trialach?

Nuair a fhaightear cúisí ciontach i gcúirt, déanfar cinneadh maidir leis an bpianbhreith.

Má mheasann an Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí an phianbhreith chúirte a bheith róthrócaireach, féadfaidh sé an phianbhreith a achomharc chuig an gCúirt Achomhairc. Ní féidir leis an Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí achomharc a dhéanamh i gcoinne pianbhreithe a tugadh sa Chúirt Dúiche.

Is féidir tuilleadh a léamh faoi cad a tharlaíonn sa chúirt. Is féidir tuilleadh a léamh freisin faoi phianbhreitheanna agus achomhairc, agus an córas ceartais choiriúil ar shuíomh gréasáin an Stiúrthóra Ionchúiseamh Poiblí.

Má chinneann an DPP gan ionchúiseamh a dhéanamh i gcás ar leith, tugtar na cúiseanna do na Gardaí imscrúdaithe agus coinnítear faoi rún iad.

Ní bhuaileann oifig an Stiúrthóra Ionchúiseamh Poiblí le daoine chun cinntí a phlé. Is féidir tuilleadh eolais a léamh maidir leis an gcinneadh ionchúiseamh a dhéanamh.

Cén fáth nach ndéanfaí an Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí ionchúiseamh?

Is é an chúis is coitianta le cinneadh gan ionchúiseamh a dhéanamh ná easpa fianaise. Ní mór dóthain fianaise a bheith ag an Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí chun a chur ina luí ar an gcúirt thar amhras réasúnach go bhfuil an duine ciontach.

Tá cúinsí áirithe ann ina gcinnfeadh an Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí gur fearr gan ionchúiseamh a dhéanamh in ainneoin go bhfuil dóthain fianaise aige, mar shampla, má tá an ciontóir faoi 18 nó go bhfuil sé/sí an-tinn ar fad.

An féidir liom cúiseanna a iarraidh leis an gcinneadh?

Féadfaidh tú achoimre a iarraidh ar na cúiseanna atá leis an gcinneadh gan ionchúiseamh a dhéanamh sna cúiseanna seo a leanas:

• Más íospartach na coireachta tú, agus rinneadh an cinneadh tar éis an 16 Samhain 2015
• Más ball teaghlach íospartaigh tú i gcás marfach, inar tharla an bás tar éis an 22 Deireadh Fómhair 2008
• Más aturnae tú atá ag gníomhú thar ceann ceachtar díobh sin thuas

Ní mór duit iarratas a dhéanamh laistigh de 28 lá ón dáta a n-insítear duit faoin gcinneadh gan ionchúiseamh a dhéanamh.

Más rud é gurb é an Garda Síochána a rinne an cinneadh gan ionchúiseamh a dhéanamh, is féidir le híospartach achoimre a lorg ón nGarda Síochána ar na cúiseanna atá leis an gcinneadh.

An féidir liom athbhreithniú a lorg ar an gcinneadh?

Féadfaidh tú hathbhreithniú a lorg ar na cúiseanna atá leis an gcinneadh gan ionchúiseamh a dhéanamh sna cásanna seo a leanas:

• Más íospartach tú
• Más ball teaghlach íospartaigh tú i gcás marfach
• Más aturnae tú atá ag gníomhú thar ceann ceachtar díobh sin thuas

Ní mór d’iarratas ar athbhreithniú a chur isteach laistigh de 56 lá ó cuireadh an cinneadh in iúl duit, nó laistigh de 28 lá ó dháta na litreach achoimre ar chúiseanna, má d’iarr tú a leithéid seo a fháil.

Chun achoimre a lorg ar na cúiseanna a bhain leis an gcinneadh gan ionchúiseamh a dhéanamh, ní mór Foirm Iarratais ar Chúiseanna a sheoladh chuig an Aonad Idirchaidrimh le hÍospartaigh ag oifig an Stiúrthóra Ionchúiseamh Poiblí. Is féidir an Fhoirm Iarratais ar Chúiseanna (pdf) a íoslódáil anseo agus tá sí le fáil freisin i Stáisiúin an Gharda Síochána.

Chun athbhreithniú a lorg ar chinneadh gan ionchúiseamh a dhéanamh, ba cheart scríobh chuig an Aonad Idirchaidrimh le hÍospartaigh ag iarraidh an athbhreithnithe. Féach ‘Teagmháil’ thíos le haghaidh seoladh an Aonaid Idirchaidrimh le hÍospartaigh.

Is féidir tuilleadh eolais a fháil maidir le conas cúiseanna agus athbhreithnithe a iarraidh ar shuíomh gréasáin an Stiúrthóra Ionchúiseamh Poiblí.

Má tá ceist nó gearán agat, is féidir scríobh chuig an Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí.

Is féidir tuilleadh a léamh faoin gCóras Ionchúisimh in Éirinn ar shuíomh gréasáin an Stiúrthóra Ionchúiseamh Poiblí. Is féidir tuilleadh faisnéise a fháil faoi conas a oibríonn an Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí, sa mhír dar teideal Foilseacháin. Is féidir tuilleadh a léamh faoin Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí i gCuid 6 de Chairt na nÍospartach (pdf).

Is féidir tuilleadh a léamh faoi do chearta mar íospartach na coireachta ar ár suíomh gréasáin. Is féidir tuilleadh eolais a fháil faoi do chearta mar íospartach na coireachta ar shuíomh gréasáin Chairt na nÍospartach.