Cionta drugaí

Is iad na príomhchúisimh choiriúla as cionta drugaí ná seilbh ar dhrugaí agus seilbh ar dhrugaí chun críche soláthair.

Áirítear le cionta eile:

• Ag fás plandaí cannabais nó poppies codlaidín
• Feithicil nó soitheach a úsáid chun drugaí a mhonarú, a allmhairiú nó a sholáthar
• Oideas a bhrionnú nó a athrú go calaoiseach
• Cabhrú le duine eile cion drugaí a dhéanamh
• Gáinneáil ar dhrugaí

Imlíníonn an leathanach seo na cionta seo agus na pionóis as a bheith ciontach i ngach cion.

Is éard is druga rialaithe ann ná substaint, táirge nó ullmhóid mhídhleathach atá sonraithe san Acht um Mí-Úsáid Drugaí 1977 nó sna Rialacháin um Mí-Úsáid Drugaí. Tá an dlí tugtha cothrom le dáta arís agus arís eile.

Clúdaíonn an tAcht um Cheartas Coiriúil (Substaintí Sícighníomhacha) 2010 freisin substaintí nach bhfuil toirmeasc sonrach orthu faoi na hAchtanna um Mí-Úsáid Drugaí, ach a bhfuil éifeachtaí sícighníomhacha acu.

Áirítear le drugaí rialaithe táibléid agus cógais áirithe ar féidir iad a cheannach ar oideas freisin. Is cion é na drugaí seo a bheith agat mura bhfuil oideas agat.

I measc cuid de na drugaí rialaithe is coitianta a urghabhtar in Éirinn tá:

• Cannabas
• Cócaon
• Hearóin
• LSD
• Amfataimín
• Céitimín

Is féidir leat tuilleadh a léamh faoi chineálacha éagsúla drugaí ar shuíomh gréasáin Drugs.ie FSS.

Dlíthe a chumhdaíonn cionta drugaí

Is iad an tAcht um Mí-Úsáid Drugaí 1977 agus an tAcht um Mí-Úsáid Drugaí 1984, arna leasú na príomhphíosaí reachtaíochta faoinar féidir tú a chúiseamh go coiriúil as cionta drugaí.

Cannabas nó roisín cannabais

Má fhaightear go bhfuil tú i seilbh cannabais nó roisín cannabais, tá tú ciontach i gcion. Is féidir déileáil leis seo ar bhealaí éagsúla ag brath ar cathain a tharla an cion agus má bhí tú ciontach i gcion roimhe seo.

An Scéim um Rabhadh Aosach

Má tharla an cion an 14 Nollaig 2020 nó dá éis, féadfar déileáil leis faoin Scéim um Rabhadh Aosach. Má dhéileáiltear leis faoin Scéim seo, gheobhaidh tú rabhadh agus ní dhéanfar tú a ionchúiseamh.

Ní mór do na Gardaí roinnt fachtóirí a bhreithniú féachaint an bhfuil an scéim oiriúnach do do chion líomhnaithe.

Caithfidh siad smaoineamh ar:

• Cineál, cainníocht agus luach an druga, agus
• Cibé an ionann an cion agus seilbh shimplí a luaithe a dhéanfar na himthosca go léir a mheas

Ionchúiseamh agus an chéad chion

Má dhéantar an t-ábhar a ionchúiseamh, féadfaidh an chúirt fíneáil aicme D a ghearradh ort ar chiontú achomair i gCúirt Dúiche.

Féadfaidh an chúirt é seo a dhéanamh má chinneann sí:

• Ba é seo an chéad chion
• Ní raibh an druga le haghaidh úsáide pearsanta
• Ní raibh an druga le díol nó le dáileadh

Má chiontaítear tú ar díotáil, féadfar fíneáil €2,500 a ghearradh ort. Is éard is díotáil ann nuair a thriailtear thú os comhair breithimh agus giúiré.

An dara cion

Maidir leis an dara cion, is féidir fíneáil aicme D a ghearradh ort ar chiontú achomair.

Má chiontaítear tú ar díotáil, féadfar fíneáil €2,500 a ghearradh ort.

An tríú cion nó cion ina dhiaidh sin

Maidir leis an tríú cion nó cion ina dhiaidh sin, féadfaidh an chúirt a chinneadh fíneáil aicme C a thabhairt duit, agus féadfaidh sí pianbhreith suas le 12 mhí sa phríosún a ghearradh ort.

Má chiontaítear tú ar díotáil, féadfaidh an chúirt cinneadh a dhéanamh maidir le fíneáil chuí, nó pianbhreith príosúin suas le 3 bliana, nó an dá cheann.

Seilbh ar aon drugaí rialaithe eile

Má fhaightear amach go bhfuil druga rialaithe agat, tá tú ciontach i gcion. Ar chiontú go hachomair don chion seo, tá tú faoi dhliteanas fíneáil aicme C, nó pianbhreith príosúin suas le 12 mhí, nó an dá cheann.

Má chiontaítear tú ar díotáil, féadfaidh an chúirt cinneadh a dhéanamh maidir le fíneáil chuí, nó pianbhreith príosúin suas le 7 mbliana, nó an dá cheann.

Seilbh ar dhrugaí rialaithe lena ndíol nó lena soláthar

Má fhaightear amach go bhfuil druga rialaithe agat agus é ar intinn agat é a dhíol go mídhleathach, tá tú ciontach i gcion. Ar chiontú go hachomair sa chion seo sa Chúirt Dúiche, tá tú faoi dhliteanas fíneáil aicme C, nó fíneáil agus pianbhreith príosúin suas le 12 mhí a ghearradh ort.

Má chiontaítear tú ar díotáil, féadfaidh an chúirt cinneadh a dhéanamh maidir le fíneáil chuí, nó pianbhreith príosúin. Féadfaidh an chúirt pianbhreith saoil a ghearradh as an gcion seo má chinneann sí go bhfuil gá leis.

Nuair is €13,000 nó níos mó an luach margaidh

Tá tú faoi dhliteanas íos-phianbhreith príosúin 10 mbliana, má chiontaítear tú as ceachtar de na nithe seo a leanas:

• Drugaí a bhfuil luach margaidh de €13,000 nó níos mó acu, nó
• Iompórtáil drugaí le luach margaidh de €13,000 nó níos mó

Mar sin féin, má chinneann an chúirt go bhfuil imthosca eisceachtúla i do chás, ní bheidh feidhm ag an bpianbhreith íosta seo.

An rún chun soláthar isteach i saoráid phríosúin

Má fhaightear amach go bhfuil tú ag soláthar, nó ag iarraidh druga rialaithe a sholáthar do phríosún, scoil choinneála leanaí nó ionad athchuir, tá tú ciontach i gcion.

Ar chiontú achomair don chion seo, tá tú faoi dhliteanas fíneáil aicme B, nó pianbhreith príosúin suas le 12 mhí, nó an dá cheann. Má chiontaítear tú ar díotáil, is féidir leis an gcúirt fíneáil chuí nó uasphianbhreith príosúin 10 mbliana, nó an dá cheann, a ghearradh.

Substaintí a bhfuil éifeachtaí sícighníomhacha acu

Má fhaightear amach go bhfuil tú ag díol nó ag soláthar substaintí lena gcaitheamh ag an duine a bhfuil éifeachtaí sícighníomhacha acu (ach nach bhfuil toirmeasc sonrach orthu faoi na hAchtanna um Mí-Úsáid Drugaí), tá tú ciontach i gcion.

Is é an tAcht um Cheartas Coiriúil (Substaintí Sícighníomhacha) 2010 an dlí a chlúdaíonn é seo.

Ar chiontú go hachomair don chion seo, tá tú faoi dhliteanas fíneáil aicme A, nó pianbhreith príosúin suas le 12 mhí, nó an dá rud.

Má chiontaítear ar díotáil thú, is féidir fíneáil a ghearradh ort nó thú a chur chun príosúin ar feadh suas le 5 bliana, nó an dá rud.

Má fhaightear amach go bhfuil tú ag fás plandaí cannabais nó poppies codlaidín, beidh tú ciontach i gcion.

Ar chiontú go hachomair don chion seo, tá tú faoi dhliteanas fíneáil aicme C, nó pianbhreith príosúin suas le 12 mhí, nó an dá cheann. Má chiontaítear tú ar díotáil, féadfaidh an chúirt fíneáil chuí, nó pianbhreith príosúin suas le 14 bliana, nó an dá cheann a ghearradh.

Rialacháin codlaidín

Is cion é:

• Úsáid codlaidín ullmhaithe ( hearóin ) le húsáid mhídhleathach
• Téigh go dtí áit chun críocha codlaidín a úsáid
• Bíodh aon giuirléidí (píopaí, acraí) a bhaineann le húsáid mhídhleathach codlaidín i do sheilbh

Ar chiontú achomair don chion seo, d’fhéadfá a bheith faoi dhliteanas fíneáil aicme C, nó pianbhreith príosúin suas le 12 mhí, nó an dá rud.

Má chiontaítear tú ar díotáil as an gcion seo, féadfaidh an chúirt fíneáil chuí, nó pianbhreith príosúin suas le 14 bliana, nó an dá cheann a ghearradh.

Úsáid áitribh, feithiclí nó soithí le haghaidh gníomhaíochtaí áirithe

Má tá tú i seilbh nó má rialaíonn tú aon talamh, feithicil nó soitheach chun é a úsáid chun druga rialaithe a mhonarú, a allmhairiú nó a sholáthar, tá tú ciontach i gcion.

Ar chiontú go hachomair don chion seo, tá tú faoi dhliteanas fíneáil aicme C, nó pianbhreith príosúin suas le 12 mhí, nó an dá cheann.

Má chiontaítear tú ar díotáil, is féidir leis an gcúirt fíneáil chuí, nó pianbhreith príosúin suas le 14 bliana, nó an dá cheann a ghearradh.

Oidis brionnaithe nó athraithe go calaoiseach

If you forge a prescription or try to change it in any way to in order to deceive, you are guilty of an offence.

Ar chiontú go hachomair, tá tú faoi dhliteanas fíneáil aicme D, nó pianbhreith príosúin suas le 6 mhí, nó an dá cheann.

Má chiontaítear tú ar díotáil, is féidir leis an gcúirt fíneáil chuí, nó pianbhreith príosúin suas le 14 bliana, nó an dá cheann a ghearradh.

Iarracht a dhéanamh nó cabhrú le daoine eile cion a dhéanamh

Má dhéanann tú iarracht cion drugaí atá clúdaithe ag an dlí a dhéanamh, nó má chuidíonn tú nó má spreagann tú duine eile chun cion drugaí a dhéanamh, tá tú ciontach i gcion.

Má fhaightear ciontach é seo, dlitear pianbhreith a ghearradh ort amhail is go ndearna tú an cion drugaí tú féin.

Tá roinnt aonad Garda agus tionscnamh eile ann atá dírithe ar mhí-úsáid drugaí agus gáinneáil drugaí a chomhrac go hidirnáisiúnta agus go háitiúil.

Ina measc seo tá:

• Biúró Náisiúnta an Gharda um Dhrugaí agus Coireacht Eagraithe a dhíríonn ar gháinneáil náisiúnta agus idirnáisiúnta ar dhrugaí
• An Biúró um Shócmhainní Coiriúla a urghabhann sócmhainní daoine a ciontaíodh as gáinneáil drugaí
• Tascfhórsaí Áitiúla agus Réigiúnacha ar Dhrugaí sna ceantair ina bhfuil na leibhéil is airde úsáide drugaí
• Oifigigh idirchaidrimh na nGardaí (pdf) a oibríonn le daoine óga chun iarracht a dhéanamh iad a chosc ó bheith bainteach le drugaí
• Tionscnaimh Póilíneachta Pobail chun dul i ngleic le fadhbanna drugaí i bpobail áitiúla
• Cláir um mhúscailt feasachta ar nós Clár Scoileanna an Gharda Síochána agus Clár Athstiúrtha Óige an Gharda Síochána

Is féidir leat déileáil le drugaí a thuairisciú do na Gardaí gan ainm (féach ‘Conas gníomhaíocht amhrasach, smuigleáil drugaí agus mangaireacht drugaí a thuairisciú’ thíos).

Conas a théann an tseirbhís Chustaim i ngleic le gáinneáil drugaí

Tá custaim freagrach as drugaí rialaithe a bhrath agus a urghabháil tráth iompórtála. Tá custaim á n-oibriú ag na Coimisinéirí Ioncaim.

Comhoibríonn custaim le:

• Na Gardaí i réimsí forfheidhmithe dlí drugaí agus i bhfeidhmiú an Bhiúró um Shócmhainní Coiriúla
• Na Gardaí agus na Seirbhísí Cabhlaigh ag leibhéal áitiúil chun gáinneáil drugaí a chosc
• Gníomhaireachtaí custaim agus forghníomhaithe dlí tíortha eile chun gluaiseachtaí earraí nó daoine amhrasacha a rianú
• Gnólachtaí trí chomhairle agus oiliúint feasachta ar smuigléireacht drugaí a thairiscint don fhoireann
• An tionscal ceimiceach chun atreorú ceimiceán a d’fhéadfaí a úsáid chun drugaí mídhleathacha a dhéanamh a bhrath

Tá baint ag lucht custaim freisin leis an nGrúpa Ildisciplíneach ar Choireacht Eagraithe.

Faire Drugaí Custam

Bailíonn an tseirbhís Chustaim faisnéis chun bealaí féideartha smuigleála drugaí a aithint agus chun daoine amhrasacha a d’fhéadfadh baint a bheith acu le gáinneáil drugaí a aithint. Cuirtear aonaid mhadraí braite mara agus drugaí ag mór-chalafoirt, aerfoirt agus láithreacha cósta eile ar fud na tíre chun smuigleáil drugaí a bhrath agus a chosc.

I gcás roinnt cionta drugaí, féadfaidh an chúirt a chinneadh nach é an gnáthphionóis an freagra is éifeachtaí a ghearradh.

Áirítear ar na cionta seo:

• Seilbh mhídhleathach ar dhrugaí rialaithe
• Seilbh ar dhrugaí rialaithe lena ndíol nó lena soláthar go neamhdhleathach
• Briseadh na rialachán faoi codlaidín, fás poppies codlaidín nó plandaí cannabais
• Oideas a bhrionnú nó a athrú go calaoiseach

Má ciontaíodh tú i gceann de na cionta seo, féadfaidh an chúirt tú a athchur ar feadh cibé tréimhse a mheasann sí a bheith riachtanach agus tuarascálacha áirithe a iarraidh. Ní féidir tú a athchur ar feadh níos faide ná 8 lá má tá tú faoi choimeád.

Cineálacha tuarascálacha is féidir leis an gcúirt a iarraidh

Agus tú ar athchur, féadfaidh an chúirt iarraidh ar FSS, ar oifigeach promhaidh nó ar dhuine cáilithe eile:

• Ullmhaigh tuairisc leighis
• Tabhair tuairisc ar do chúinsí gairme, oideachais agus sóisialta
• Déan moltaí maidir le do chóireáil

Má chinneann an chúirt go bhfuil sé chun do leasa, ní féidir go gceadófar duit ábhar aon tuairisce atá ullmhaithe ar do chás a fheiceáil. Mar sin féin, cuirfear an tuarascáil ar fáil do d’abhcóide nó d’aturnae.

Orduithe is féidir leis an gcúirt a dhéanamh bunaithe ar na tuarascálacha

Bunaithe ar thorthaí na dtuarascálacha seo, féadfaidh an chúirt cinneadh a dhéanamh gan fíneáil nó pianbhreith príosúin a ghearradh ort.

Chun an dóchúlacht go ndéanfaidh tú tuilleadh cionta drugaí a laghdú, féadfaidh an chúirt ceann amháin díobh seo a leanas a dhéanamh:

• Cuir tú faoi mhaoirseacht duine nó comhlacht ainmnithe (cosúil le FSS) ar feadh tréimhse sonraithe
• Ordú duit cóireáil leighis nó cóireáil eile a fháil atá molta duit
• Ordú duit oideachas, teagasc nó oiliúint a chríochnú chun d’ionchais fostaíochta a fheabhsú agus chun cabhrú le d’athshlánú sóisialta
• Ordú duit freastal ar ionad cóireála coimeádta (féach thíos)

Má dhéanann tú neamhaird d’ordú na cúirte, is féidir tú a choinneáil in ionad cóireála coimeádta nó féadfar na gnáthphionóis a ghearradh ort as do chion, amhail fíneálacha nó pianbhreith príosúin.

Coinneáil in ionad cóireála coimeádta

Ag brath ar imthosca do cháis, féadfaidh an chúirt a ordú go gcoinneofaí tú in ionad cóireála coimeádta speisialaithe.

Braitheann an tréimhse inar féidir tú a choinneáil ar do chion. Is féidir leat a bheith ar siúl le haghaidh ceachtar:

• Uasmhéid de bhliain amháin, nó
• An phianbhreith uasta phríosúin is féidir leis an gcúirt a thabhairt as do chion, más lú ná bliain amháin é

Athbhreithniú a dhéanamh ar do choinneáil in ionad cóireála coimeádta

Más rud é gur cuireadh ordú cúirte chuig ionad cóireála coimeádta thú, is féidir leat iarratas a dhéanamh chuig an gcúirt nach bhfuil coinneáil chun do leas is fearr a thuilleadh nó chun leasa daoine eile san ionad.

Bunaithe ar an iarratas seo, féadfaidh an chúirt do chás a athbhreithniú agus an t-ordú coinneála a chúlghairm.

Féadfaidh sé cinneadh a dhéanamh ansin:

• Ordaigh do choinneáil leanúnach, b'fhéidir in ionad cóireála eile, má chinneann an chúirt go bhfuil cóireáil fós uait
• Ordaigh go leanann tú cóireáil, ach ní in ionad coinneála coimeádta
• Gearr na gnáthphionóis as do chion, mar phianbhreith phríosúin nó fíneáil (má ghearrtar pianbhreith príosúin, ní mór don chúirt an t-am a bhí tú faoi choinneáil in ionad cóireála cheana féin a chur san áireamh)
• Gan aon phionóis bhreise a ghearradh má tá an chúirt sásta nach bhfuil cóireáil de dhíth ort a thuilleadh agus nach bhfuil gá le pionóis bhreise do chás

Áiseanna insteallta maoirsithe

Forálann an tAcht um Mhí-Úsáid Drugaí (An tAcht um Shaoráidí Instealladh Maoirsithe) 2017 do bhunú agus rialáil áiseanna maoirsithe insteallta.

Tá sé mar aidhm ag na háiseanna seo:

• Dochar do dhaoine a instealladh drugaí
• Líon na ndaoine a instealladh drugaí in áiteanna poiblí
• Bruscar drugaí in áiteanna poiblí

Is féidir leat tuilleadh a léamh faoi áiseanna maoirsithe instealladh ar shuíomh gréasáin FSS.

Más mian leat smuigleáil drugaí nó gníomhaíocht amhrasach a thuairisciú ba cheart duit dul i dteagmháil le Custaim.

Más mian leat gníomhaíocht mhídhleathach drugaí a thuairisciú, ba chóir duit dul i dteagmháil leis na Gardaí. Ní gá duit do shonraí a thabhairt do Ghardaí más mian leat fanacht gan ainm.

Más úsáideoir drugaí thú, nó ball teaghlaigh d’úsáideoir drugaí, atá faoi imeaglú a bhaineann le drugaí, is féidir leat labhairt le cigire ainmnithe chun comhairle agus faisnéis a fháil trí chlár tuairiscithe rúnda na nGardaí.

Is féidir leat tuilleadh a léamh faoi smuigleáil drugaí ar shuíomh Gréasáin na gCoimisinéirí Ioncaim. Is féidir leat tuilleadh faisnéise a fháil maidir le déileáil le drugaí a thuairisciú.