Cúirteanna
Eolas
Tá ceithre phríomhchúirt in Éirinn: an Chúirt Dúiche, an Chúirt Chuarda, an Ard-Chúirt agus an Chúirt Uachtarach. Cúirteanna eile atá ag feidhmiú ná an Chúirt Choiriúil Speisialta agus an Chúirt Achomhairc.
Déileálann Airteagail 34 go 37 de Bhunreacht na hÉireann (Bunreacht na hÉireann) le riaradh an cheartais go ginearálta agus leagann siad amach struchtúr an chórais cúirte. Sonraíonn Airteagal 34.1: "Déanfar ceartas a riaradh i gcúirteanna atá bunaithe de réir dlí..." Bhí na cúirteanna reatha bunaithe ag Acht na gCúirteanna (Bunú agus Comhdhéanamh), 1961(mar atá arna leasú).
Tá dlínse ag an gCúirt Dúiche i mionchásanna sibhialta agus coiriúla. Is féidir achomharc a dhéanamh ar thoradh cáis a éisteadh sa Chúirt Dúiche chuig an Chúirt Chuarda.
Tá dlínse ag an gCúirt Chuarda i gcásanna sibhialta agus coiriúla níos tromchúisí. Is féidir achomharc a dhéanamh ar thoradh cáis a éisteadh sa Chúirt Chuarda chuig an Ard-Chúirt.
Tá Uachtarán na hArd-Chúirte i gceannas san Ard-Chúirt. Tá dlínse aici i gcásanna sibhialta agus coiriúla chomh maith. Mar shampla, déileáiltear leis na cionta coiriúla is tromchúisí san Ard-Chúirt, cosúil le dúnmharú.
Éisteann an Chúirt Achomhairc le hachomhairc ó chásanna a éisteadh sa Chúirt Chuarda agus san Ard-Chúirt.
Cruthaíodh an Chúirt Uachtarach mar chúirt dheiridh achomhairc agus tá an Príomh-Bhreitheamh i gceannas uirthi.
Cé gur féidir le cúirteanna dlínse a bheith acu ar chásanna sibhialta agus coiriúla araon, déileálann an gCúirt Choiriúil Speisialta le cásanna coiriúla amháin.
Déanann Acht na gCúirteanna (Bunú agus Comhdhéanamh) 1961 foráil do bhunú na gcúirteanna speisialta nuair nach ndéanfaí freastal ar an leas ceartais is fearr sa chúirt choitianta, an Chúirt Leanaí agus an Chúirt Drugaí mar shampla.
Tá tacaíocht ag na cúirteanna ó Oifigí na gCúirteanna. Mar shampla, tá Oifig an Choimircí Cúirte freagrach as maoirsiú ghnóthaí na ndaoine a tógadh faoi choimircíocht na hArd-Chúirte.
Cá háit a ndéanfaidh mé iarratas
Bunaíodh an tSeirbhís Chúirteanna faoin Acht um Sheirbhís Chúirteanna 1998 chun na cúirteanna agus foirgnimh na gcúirteanna a bhainistiú, agus chun faisnéis a sholáthar faoi oibriú na gcúirteanna.