Agallamh Garda
Réamhrá
Tá an Garda Síochána i dteideal agallamh a chur ort má gabhadh tú, má cúisíodh tú nó má tugadh rabhadh duit in Éirinn. Is féidir leat dul chuig stáisiún na nGardaí freisin le tú a chur faoi agallamh go deonach. Sa chás seo tá tú saor chun imeacht ag am ar bith. Tá rialacha difriúla a bhaineann le hagallamh a chur ar dhaoine atá atá níos óige ná 18 bliain d'aois.
Do chearta le linn agallamh Garda
Tá sé de cheart agat dul i gcomhairle le haturnae sula gcuirtear agallamh ort.
Sula gcuirfear faoi agallamh tú, cuirfidh an Garda atá i mbun an agallaimh é/í féin, agus aon Gharda eile sa seomra, in aithne de réir ainm agus céime.
Ní mór an t-agallamh a dhéanamh ar bhealach cothrom agus daonnachtúil.
Ní féidir le níos mó ná beirt Gharda tú a cheistiú ag aon am amháin agus ní féidir le níos mó ná ceathrar Garda a bheith sa seomra ag aon am amháin le linn an agallaimh.
Má mhaireann agallamh ceithre huaire an chloig, ní mór deireadh a chur leis nó é a chur ar atráth ar feadh tréimhse réasúnta.
Chomh fada agus is féidir, beidh na hagallaimh ar siúl i seomraí atá curtha ar leataobh le haghaidh agallaimh amháin.
Ní féidir thú a cheistiú idir meán oíche agus 8 am maidir le cion, ach amháin má tugadh go dtí an stáisiún thú le linn an ama sin, nó i gcúinsí eisceachtúla.
Má tá tú bodhar nó má tá amhras ort faoi do chumas éisteachta, ní féidir thú a cheistiú gan ateangaire, más féidir teacht ar ateangaire le réasún, mura dtugann tú do thoiliú i scríbhinn. Má tá ateangaire iarrtha agat agus mura bhfuil ceann ar fáil le réasún, is i scríbhinn a chuirfear aon cheisteanna ort.
Má tá tú ar meisce nó faoi thionchar drugaí sa chaoi is nach dtuigeann tú tábhacht na gceisteanna nó na bhfreagraí a chuirtear ort, ní féidir thú a cheistiú fad atá tú sa riocht sin ach amháin i gcúinsí eisceachtúla.
Más rud é, le linn duit a bheith faoi agallamh, go ndéanann tú gearán le Garda maidir leis an gcaoi atáthar á chaitheamh leat agus tú faoi choimeád, ní mór don Gharda fógra a thabhairt don Gharda atá i bhfeighil an stáisiúin, mura bhfuil siad i láthair ag an agallamh, agus an gearán a thaifeadadh.
Taifead den agallamh
Ní mór don Gharda atá i mbun an agallaimh nó Garda eile atá i láthair taifead a choinneáil den agallamh. Caithfidh sonraí a bheith sa taifead faoin am ar thosaigh agus ar chríochnaigh an t-agallamh, aon sos a glacadh, cén áit a raibh an t-agallamh ar siúl agus ainmneacha agus céimeanna na nGardaí a bhí i láthair. Mura ndéantar an t-agallamh a thaifeadadh go leictreonach, coimeádfar an taifead i leabhar nótaí an Gharda.
Ról d’aturnae
Má tá d'aturnae i láthair ag d’agallamh, suífidh sé leat agus féadfaidh sé idirghabháil a dhéanamh le linn ceistiúcháin. D'fhéadfadh sé seo a bheith chun:
- Soiléiriú a lorg
- Ceist mhíchuí a cheistiú
- Comhairle a thabhairt duit gan ceist a fhreagairt
- Iarratas a dhéanamh an t-agallamh a chur ar fionraí ionas gur féidir leo comhairle a chur ort
Ní féidir leo stop a chur ort ó cheisteanna a fhreagairt nó a insint duit cad atá le rá. Féadfaidh tú roghnú gan ceisteanna a fhreagairt agus ina ionad sin ráiteas ullmhaithe a sholáthar.
Rialacha dóibh siúd atá faoi bhun18 mbliana d’aois
Má tá tú faoi 18 mbliana d’aois, ní féidir thú a cheistiú mura bhfuil tuismitheoir nó caomhnóir i láthair, ach amháin i gcúinsí eisceachtúla. Tá sé de cheart agat dul i gcomhairle le haturnae sula gcuirtear agallamh ort.
Mura féidir an tuismitheoir nó caomhnóir a d’iarr tú a fháil le teacht chuig an agallamh, ní mór don Gharda atá i bhfeighil an stáisiúin iarracht a dhéanamh do thuismitheoir eile, do chaomhnóir eile, gaol fasta nó duine fásta freagrach eile nach Garda é/í a bheith i láthair.
Féadfaidh an ball atá i gceannas do thuismitheoir nó caomhnóir a eisiamh ón agallamh:
- Más é do thuismitheoir nó caomhnóir íospartach an chiona atá á imscrúdú
- Má gabhadh do thuismitheoir nó caomhnóir maidir leis an gcion nó má tá amhras faoi/fúithi
- Má tá forais réasúnacha ag an gcomhalta atá i gceannas a chreidiúint go gcuirfeadh do thuismitheoir nó do chaomhnóir bac ar chúrsa an cheartais dá mbeidís ag an agallamh.