Coinneáil tar éis gabhála

Tugann an dlí coiriúil cumhachtaí áirithe do Ghardaí tú a choinneáil faoina gcoimeád tar éis gabhála. Tá dhá chúis go gcoinneofaí tú ar choinneáil tar éis gabhála:

• Chun cinntiú go dtagann tú os comhair na cúirte le cúisimh a fhreagairt
• Chun cinntiú go ndéantar cionta coiriúla a fhiosrú i gceart

Tá sé tábhachtach a thuiscint go bhfuil na cumhachtaí coinneála ag brath ar an gcion lenar gabhadh tú.

Má chúisítear tú agus má thógtar os comhair na Cúirte Dúiche tú, is féidir tú a scaoileadh faoi bhannaí nó a choinneáil i gcoimeád nuair atá tú ag feitheamh le do thriail. Is ar athchur a ghlaoitear ar na cúrsaí seo.

Má dhéantar tú a ghabháil do chion nach gceadaíonn do choinneáil, caithfear tú a chúiseamh i gcion agus a thabhairt os comhair bhreithimh na Cúirte Dúiche chomh luath agus is féidir. Má dhéantar tú a ghabháil tar éis 5in tráthnóna ar bith agus má tá an Chúirt Dúiche ag suí roimh mheánlae an lá dar gcionn, tá sé inghlactha go dtógfaí os comhair na cúirte tú ag tús an tsuí sin.

Ach ar an láimh eile, má dhéantar tú a ghabháil do chion a cheadaíonn do ghabháil i stáisiún na nGardaí chun cuidiú le fiosrúchán na nGardaí, déanfar tú a choinneáil go hiondúil don tréimhse atá ceadaithe de réir an dlí.

Is iad na príomh-reachtaíochta a rialaíonn coinneáil tar éis gabhála:

• Alt 4 den Acht um Cheartas Coiriúil 1984
• Alt 42 den Acht um Cheartas Coiriúil 1999
• Alt 30 den Acht um Cheartas Coiriúil 1939
• Alt 2 den Acht um Cheartas Coiriúil (Gáinneáil ar Dhrugaí) 1996
• Alt 50 den Acht um Cheartas Coiriúil 2007
• Ailt 16 agus 17 den Acht um Nós Imeachta Coiriúil 2010

Tá phíosa reachtaíochta a aithníonn coincheap na coinneála tar éis gabhála ag Gardaí, chun cuidiú lena bhfiosrúcháin. Caithfidh cúis réasúnach a bheith ag na Gardaí le creidiúint go bhfuil coinneáil riachtanach, leis an gcion a fhiosrú i gceart.

Féach ‘Tuilleadh eolais’ thíos ar chionta lena mbaineann coinneáil.

Cé chomh fada agus is féidir mé a choinneáil?

Réimníonn an uastréimhse do choinneáil idir 24 uair agus 7 lá, ag brath ar alt na reachtaíochta faoina bhfuil tú á gcoinneáil. I dtromlach na gcásanna, is féidir tú a choinneáil suas le 6 huaire ar údarú an duine atá i bhfeighil i stáisiún na nGardaí. Do chionta faoi Alt 30 den Acht um Chionta in aghaidh an Stáit 1939, is féidir le do thréimhse coinneála tosaigh a bheith suas le 24 uair. Chun tú a choinneáil faoi Alt 42 den Acht um Cheartas Coiriúil 1999, caithfidh na Gardaí barántas a fháil ón gCúirt Dúiche i dtosach, a dhéanann do ghabháil agus do choinneáil thosaigh a údarú. Is féidir tú a thógáil ansin ón bpríosún chuig stáisiún na nGardaí.

Go ginearálta, nuair a chríochnaíonn tréimhse thosaigh na coinneála, is féidir le Garda ag céim Ceannfoirt nó níos airde, 2 thréimhse choinneála bhreise a údarú. Ag brath ar alt an dlí a bhaineann le do choinneáil, b'fhéidir go mbeadh síneadh breise le húdarú ag Garda atá ag céim Ceannfoirt nó níos airde.

D'fhéadfaí tréimhsí coinneála breise a dheonú tar éis iarratais chun na Cúirte Dúiche nó Cuarda, ag Garda atá ag céim Ceannfoirt nó níos airde. Maidir le hAlt 30 den Acht um Chionta in aghaidh an Stáit 1939, is féidir le Ceannfort iarratas a dhéanamh chun na Cúirte Dúiche.

Tá ná tréimhsí coinneála a bhaineann le hailt éagsúla na reachtaíochta tugtha sa tábla thíos:

Nóta 1: Caithfidh an chéad shíneadh a bheith údaraithe ag Ard-Cheannfort an Gharda Síochána (nó céim níos airde).
Nóta 2: Tá an síneadh údaraithe ag an gCúirt Dúiche tar éis iarratais ó Cheannfort na nGardaí.

Má tá tú ag a ghabháil faoi Alt 16 nó 17 den Acht um Nós Imeachta Coiriúil 2010 na tréimhsí coinneála a chur i bhfeidhm mar sin ag cur isteach ar Alt 4 coinneála (féach tábla thuas) mar an gcéanna.

An stoptar an clog ag am ar bith le linn mo choinneála?

B'fhéidir. Má tharlaíonn sé le linn na coinneála, go dtógtar ó stáisiún na nGardaí chuig ospidéal tú nó áit oiriúnach do chóir leighis, ní thógtar an tréimhse neamhláithreachta seo san áireamh nuair atá do choinneáil á ríomh.

B'fhéidir nach ndéanfaí tréimhsí eile a áireamh, ag brath ar alt na reachtaíochta faoina bhfuil tú á gcoinneáil. Má dhéantar tú a choinneáil faoi Alt 4 nó 42 agus má chuirtear an ceistiúchán ar fionraí do thréimhse ama idir mheánoíche agus 8rn chun ceadú duit do scíth a ligean, ní bheidh an t-am ina cuireadh an ceistiúchán ar fionraí san áireamh. Chomh maith leis sin, má tá tú deimhnithe ag dochtúir mar mí-oiriúnach le haghaidh ceistiúcháin, nach bhfuil an am a ndéantar an ceistiúchán ar fionraí san áireamh. Cé go bhfuil tú ag fanacht le dul i gcomhairle do dhlíodóir agus níl aon cheistiú ar siúl, nach bhfuil an t-am sin a chomhaireamh.

Má tá tú coinnithe faoi Ailt 4, 42, nó 50 agus má fhreastalaíonn tú ar an gcúirt maidir le hiarratas a bhaineann le dleathacht do choinneála, ní dhéantar an tréimhse neamhláithreachta ó stáisiún na nGardaí a áireamh.

Má chríochnaíonn do thréimhse choinneála le linn iarratais chun na cúirte ó Ghardaí maidir le tréimhse choinneála bhreise, breithnítear nach dtagann sí chun críche go dtí cinneadh deiridh na cúirte faoin iarratas.

An tAcht um Cheartas Coiriúil 2011 a leasú choinneáil faoi Alt 4 i leith cionta inghabhála áirithe chun ligean do choinneáil chun a chur ar fionraí agus chun tú a a scaoileadh i rith na fionraí. Áirítear ar na cionta cionta i réimsí na baincéireachta agus airgeadais, dlí na gcuideachtaí, sciúradh airgid, calaois, éilliú, leis an iomaíocht, cosaint tomhaltóirí agus cibearchoireacht.

An féidir leanaí a choinneáil?

Lasmuigh den choinneáil faoi Alt 30, ní cheadaítear coinneáil na n-amhrastach atá faoi bhun 12 bhliain d'aois. Mar sin féin, má tharlaíonn sé go bhfuil cúis réasúnta ag an mball ceannasach i stáisiún na nGardaí a chreidiúint nach bhfuil an t-amhrastach faoi bhun 12 bliana d'aois, níl baint ag an gcosc seo. Beidh sé riachtanach don bhall ceannasach na cúiseanna seo a fhírinniú, má thiteann sé amach níos déanaí go raibh an t-amhrastach faoi bhun 12 bhliain d'aois. Tuilleadh eolais ar dhéileáil le leanaí atá faoi choimeád na nGardaí ar fáil anseo.

Cad a tharlaíonn nuair a thagann mo choinneáil chun críche?

Mura bhfuil aon chúiseanna fágtha ag na Gardaí le creidiúint go bhfuil do choinneáil riachtanach chun cion a fhiosrú i gceart nó má tá do thréimhse choinneála imithe as feidhm, caithfear tú a chúiseamh i gcion nó a scaoileadh ó choimeád. Má tá tú á chúiseamh i gcion, déanfar tú a thógáil os comhair na cúirte.

Má tá tú á choinneáil faoi Alt 42 agus mura bhfuil do choinneáil ag teastáil níos mó nó má tá sí imithe as feidhm, déantar tú a thabhairt ar ais chun an phríosúin gan chúiseamh.

Tá roinnt cúinsí eile ina bhféadfá a bheith faoi choinneáil ag Gardaí. Is féidir cur síos a dhéanamh orthu seo mar choinneáil do chuspóirí riaracháin, agus níl údarú ag teastáil ó dhuine ar bith, ach amháin an Garda gabhála.

Samplaí díobh seo ná:

• Coinneáil tar éis gabhála do thiomáint ar meisce, chun sampla fola, fuail nó anála a thabhairt.
• Coinneáil tar éis gabhála le go gcúiseofaí tú i gcion
• Coinneáil tar éis gabhála chun géilleadh do chuardach drugaí
• Coinneáil faoi na hAchtanna Cóireála Meabhairghalair
  

Nuair a thógtar chun na Cúirte Dúiche tú den chéad uair tar éis cúisimh, tá dhá rogha ag an gcúirt:

• D'fhéadfaidís tú a chur ar athchur i gcoimeád ar feadh tréimhse nach bhfuil níos faide ná 8 lá. Ciallaíonn sé seo go gcoinnítear i gcoimeád tú go dtí dáta áirithe nuair a dhéanfar tú a thabhairt ar ais chun na cúirte. Is dáta athchuir a ghlaoitear ar an dáta seo. Má tá tú ar athchur i gcoimeád i mBairle Átha Cliath, déanfar tú a thabhairt chuig Príosún Chnoc Seimre.
• Is féidir tú a athchur ar bhannaí do thréimhse nach bhfuil níos faide ná 8 lá, má thoilíonn tú féin agus an t-ionchúiseamh. Ciallaíonn sé seo go scaoiltear ar bhannaí tú, ach caithfidh tú teacht os comhair na cúirte ar dháta áirithe (an dáta athchuir).

Nuair a thógtar os comhair na Cúirte Dúiche tú an dara huair agus ina dhiaidh sin, tá dhá rogha ag an gcúirt:

• Is féidir tú a athchur i gcoimeád ar feadh tréimhse de 15 lá nó níos lú.
• Is féidir tú a athchur i gcoimeád do thréimhse de 16 go dtí 30 lá, má thoilíonn tú féin agus an t-ionchúiseamh.

Mura féidir leat dul chun na cúirte toisc tinneas, is féidir leis an gcúirt tú a athchur i gcoimeád le linn duit a bheith as láthair.

Má bhí tú ar athchur i gcoimeád agus mura bhfuil aon suí cúirte ar an dáta athchuir, beidh tú ar athchur i gcoimeád don chéad suí eile den chúirt i gcuaird chéanna na Cúirte Dúiche.

Má bhí tú ar athchur faoi bhannaí agus mura bhfuil aon suí cúirte ar an dáta athchuir, beidh tú ar athchur i gcoimeád don chéad suí eile den chúirt i gceantar chéanna na Cúirte Dúiche.

Má tá tú ar athchur i gcoimeád ar feadh tréimhse de 4 lá nó níos lú, d'fhéadfadh an chúirt tú a chimiú faoi choimeád na nGardaí. Ciallaíonn sé seo go gcoinnítear i stáisiún na nGardaí tú seachas sa phríosún.

Alt 4 den Acht um Cheartas Coiriúil 1984

Baineann coinneáil faoi Alt 4 le cion ar bith atá déanta ag aosach (nach bhfuil cúisithe cheana féin), agus a bhféadfaí pionós a ghearradh air i bhfoirm príosúnachta, ar feadh tréimhse de chúig bliana nó níos mó. Baineann pionós mar seo le tromlach na gcionta lena ndéantar daoine a ghabháil, agus tagann siad laistigh de raon Ailt 4 dá réir.

Alt 42 den Acht um Cheartas Coiriúil 1999

Ceadaíonn Alt 42 den Acht um Cheartas Coiriúil 1999 do Ghardaí príosúnach a ghabháil atá ag comhlíonadh pianbhreithe nó ag fanacht le triail. Caithfidh an choinneáil baint a bheith aici le cion nó cionta inghabhála, lasmuigh den cheann faoina bhfuil tú i bpríosún. (Nóta: ciallaíonn cion inghabhála cion lena mbaineann príosúnacht de chúig bliana nó níos mó).

Alt 30 den Acht um Chionta in aghaidh an Stáit 1939

Cé go gclúdaíonn Alt 4 den Acht um Cheartas Coiriúil 1984 agus Alt 42 den Acht um Cheartas Coiriúil 1999, coinneáil maidir le raon leathan cionta, ní dhéanann Alt 30 den Acht um Chionta in aghaidh an Stáit foráil ach amháin do thréimhse choinneála a bhaineann leis na cionta a leanas:

• Cionta faoin Explosive Substances Act 1883
• Cionta faoi Achtanna na nArm Tine
• Cionta faoin Acht um Chionta in Aghaidh an Stáit 1939
• Cionta faoi Ailt 6-9 agus Alt 12 den Acht um Chionta in aghaidh an Stáit (Leasú) 1998
  

Alt 2 den Acht um Cheartas Coiriúil (Gáinneáil ar Dhrugaí) 1996

Ceadaíonn Alt 2 den Acht um Cheartas Coiriúil (Gáinneáil ar Dhrugaí) 1996 duit a bheith faoi choinneáil ag Gardaí, nuair a chreideann siad go bhfuil cion gáinneála drugaí déanta agat. Is é is cion gáinneála drugaí ann ná:

• Cion faoi rialacháin ar bith atá déanta faoi Alt 5 den Acht um Mí-Úsáid Drugaí 1977, a bhaineann le déantúsaíocht, allmhairiú, onnmhairiú, soláthar nó iompar de dhruga rialaithe
• Cion faoi Alt 15 den Acht 1977 maidir le druga rialaithe a shealbhú do sholáthar nó dhíol neamhdhleathach
• Cion faoi Alt 15A den Acht 1977 maidir le druga rialaithe a shealbhú os cionn luach áirithe do sholáthar nó dhíol neamhdhleathach
• Cion faoi Alt 15B den Acht 1977 maidir le allmhairiú drugaí rialaithe os cionn luach áirithe
• Cion faoi Alt 20 den Acht 1977 maidir le cion inphionóis a spreagadh nó lámh cúnta a bheith agat ann, faoi dhlí comhchosúil frithgháinneála drugaí sa tír sin
• Cion faoin Acht Custam maidir le hallmhairiú nó onnmhairiú druga rialaithe
• Cion faoi Alt 31 den Acht um Cheartas Coiriúil 1994 maidir le fáltais na gáinneála drugaí
• Cion faoi Alt 33 nó 34 den Acht 1994 (cionta gáinneála drugaí a bhaineann le báid)
• Cion maidir le cuidiú nó comhcheilg chun ceann ar bith de na cionta thuasluaite a dhéanamh nó duine a spreagadh lena leithéidí a dhéanamh
  

Alt 50 den Acht um Cheartas Coiriúil 2007

Baineann Alt 50 den Acht um Cheartas Coiriúil 2007 le coinneáil maidir leis na cionta a leanas:

• Dúnmharú a bhaineann le húsáid arm tine nó pléascán
• Dúnmharú a bhaineann (ina áirítear dúnmharú Garda nó oifigigh phríosúin) le hAlt 3 den Acht um Cheartas Coiriúil 1990
• Cion faoi Alt 15 den Acht na nArm Tine 1925 (atá athsholáthraithe ag Alt 42 den Acht um Cheartas Coiriúil 2006)
• Cion faoi Alt 15 den Acht um Chionta Neamh-mharfacha in aghaidh an Duine 1997 a bhaineann le húsáid arm tine (príosúnú neamhdhleathach)
  

Alt 16 agus Alt 17 den Acht um Nós Imeachta Coiriúil 2007

Ceadaíonn Alt 16 chun tú a bheith gafa arís le haghaidh cineálacha áirithe cionta i leith a bhfuil tú éigiontaíodh cheana. Tá feidhm ag alt 17 má tá tú i bpríosún nuair a bhíonn tú á gafa arís. Na cineálacha cionta a feidhm siad leagtha amach sa Sceideal a ghabhann leis an Acht.