Bannaí agus Urra

Má dhéantar thú a ghabháil agus a chúiseamh i gcion, glactar leis go bhfuil tú neamhchiontach go dtí go gcruthaítear ciontach thú. Toisc go nglactar leis go bhfuil tú neamhchiontach, féadtar thú a scaoileadh saor ó choimeád go dtí dáta do chúirte má dhéanann tú gealltanas i scríbhinn go dtiocfaidh tú os comhair cúirte, tugtar bannaí air seo. Féadfaidh sé go mbeidh ort airgead a thaisceadh mar chuid de do bhannaí.

Féadfaidh an chúirt bannaí a dhiúltú, má chreideann sí gur dócha go ndéanfaidh tú cion le linn duit a bheith amuigh ar bhannaí. Má chuirtear ar aghaidh chun trialach thú sa Chúirt Choiriúil Speisialta, ní féidir leat bannaí a fháil mura gceadaíonn an Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí é.

Má dhéantar thú a ghabháil agus a chúiseamh i gcion, tabharfar os comhair Cúirte Dúiche thú chomh luath agus is féidir. Is féidir leat iarratas a dhéanamh sa chúirt le bheith scaoilte saor ó choimeád ar bannaí.

Urraí nó daoine-bannaí

B'fhéidir nach mbeidh an chúirt sásta le do ghealltanas go dtiocfaidh tú os comhair cúirte. D'fhéadfadh sé go ndéanfaidh an chúirt cinneadh go bhfuil urra neamhspleách ag teastáil le cinntiú go mbeidh an duine i láthair. Is ionann urra neamhspleách agus duine a ghlacann freagracht air/uirthi féin go dtiocfaidh tú os comhair cúirte. Geallann an duine sin suim airgid a íoc leis an gcúirt mura dtagann tú i láthair mar a aontaíodh.

Bannaí stáisiúin

Nuair a ghabhtar tú agus nuair a thugtar chuig stáisiún na nGardaí tú, féadfaidh an Garda atá i gceannas an stáisiúin cinneadh a dhéanamh tú a scaoileadh ar bhannaí stáisiúin, le hurraí nó gan urraí. Cinnfidh siad an méid airgid a bheidh i gceist sa chúirtbhanna. Ní mór duit dul i mbanna go dtiocfaidh tú os comhair na Cúirte Dúiche ar dháta ar leith. Ní féidir leo tú a scaoileadh ar bhannaí má tá barántas cúirte ann chun tú a choinneáil.

Bannaí na Cúirte Dúiche

Má dhéantar thú a ghabháil agus a choinneáil, tabharfar os comhair na Cúirt Dúiche tú a luaithe is féidir. Ag an gCúirt Dúiche, is féidir le d'ionadaí dlí iarratas a dhéanamh chuig an mbreitheamh chun tú a scaoileadh ar bhannaí. Féadfaidh an breitheamh cinneadh a dhéanamh tú a choinneáil faoi choimeád nó thú a scaoileadh má théann tú faoi bhannaí, le hurra nó gan urra. Is é/í an breitheamh a shocraíonn an méid airgid a bheidh i gceist sa chúirtbhanna.

Féadfaidh an breitheamh cinneadh a dhéanamh coinníollacha a chur ar do bhannaí, lena n-áirítear:

• Go gcaithfidh tú fanacht in áit áirithe
• Go gcaithfidh tú tuairisc a thabhairt do Gharda áirithe ag amanna áirithe
• Go gcaithfidh tú do phas nó do dhoiciméid taistil a thabhairt ar láimh
• Nach ndéanann tú teagmháil le daoine áirithe

Má dheonaítear bannaí duit, ní mór duit (nó do d'urra) ar a laghad trian den mhéid airgid a gealladh sa bhanna a íoc leis an gcúirt.

Féadfaidh an Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí achomharc a dhéanamh leis an Ard-Chúirt mura bhfuil sé sásta leis an gcinneadh chun bannaí a dheonú duit, nó le coinníollacha do bhannaí.

Má dhiúltaíonn an Chúirt Dúiche bannaí, coinneofar faoi choimeád thú. Féadfaidh tú an cinneadh a achomharc chun na hArd-Chúirte.

Bannaí san Ard-Chúirt

Ní féidir leis an gCúirt Dúiche bannaí a dheonú duit má chúisítear thú sa méid seo a leanas:

• Tréas
• Cionta cogaidh
• Dúnmharú
• Iarracht duine a dhúnmharú
• Comhcheilg le dúnmharú a dhéanamh
• Píoráideacht
• Cinedhíothú
• Cionta áirithe faoin Acht um Chiontaí in Aghaidh an Stáit 1939
• Cionta áirithe faoin Acht um Rúin Oifigiúla 1963

Sna cásanna sin, ní mór duit nó d'ionadaí dlí iarratas ar bhannaí a chur os comhair na hArd-Chúirte .

Breithneoidh an Chúirt Dúiche na tosca seo a leanas nuair a bheidh cinneadh á dhéanamh aici faoi bhannaí a dheonú duit:

Breithneoidh an Chúirt Dúiche na tosca seo a leanas nuair a bheidh cinneadh á dhéanamh aici faoi bhannaí a dheonú duit:

Cibé an bhfuil seans ann go n-éalóidh tú

Cibé an bhfuil seans ann go ndéanfaidh tú cion tromchúiseach agus tú ar bhannaí (Is ionann cion tromchúiseach agus cóir lena mbaineann pionós 5 bliana príosúnachta nó níos mó.)

• Cibé ar rugadh ort i bun an chiona
• Cibé an bhfuil seans ann go gcuirfidh tú isteach ar fhianaise, ar fhinnéithe nó ar bhaill den ghiúiré
• Cibé ar sháraigh tú bannaí cheana
• An sórt duine thú agus taifead coiriúil roimhe seo
• Do chúinsí (cibé an bhfuil teaghlach, post, teach agat)
• Cibé an bhfuil ceangail agat sa dlínse, mar shampla, maoin, teaghlach, fostaíocht
• Cibé an bhfuil tú sásta cloí le coinníollacha áirithe, mar shampla má thugann tú do phas ar láimh
• Cé chomh tromchúiseach is atá an cion
• Cén phianbhreith gur dócha a ghearrfar ort má chiontaítear tú
• Cé chomh láidir atá an fhianaise i do choinne
• Cibé an bhfuil an Garda Síochána i gcoinne tú a scaoileadh ar bhannaí

Daoine nach féidir glacadh leo mar urraí ná mar dhaoine bannaí

Ba cheart do chúirt oiriúnacht duine a mholtar mar urra a mheas, agus is féidir leis an gcúirt fianaise a fháil faoi acmhainní airgeadais an duine, a gcarachtar agus ciontuithe roimhe sin. Is féidir diúltú dóibh má tá sé soiléir nach bhféadfaidís an méid airgid atá sonraithe sa bhanna a íoc dá sárófaí é.

Ní fhéadfar glacadh leis na daoine seo a leanas mar dhaoine bannaí:

• Aturnae an chúisí
• Daoine faoi bhun 18 mbliana d'aois
• Daoine faoi choimeád
• Daoine a bhfuil cionta ina leith roimhe seo
• Daoine a dearbhaíodh go bhfuil siad ina bhféimheach le hordú na cúirte.

Diúltú bannaí a thabhairt

Má dhéanann duine a chúisítear i gcion tromchúiseach iarratas ar bhannaí, féadfaidh an chúirt an t-iarratas a dhiúltú. Tá na forais diúltaithe leagtha amach in Alt 2 den Acht um Bannaí, 1997. Féadfaidh na cúirteanna an t-iarratas a dhiúltiú má mheastar gur gá sin chun duine a chosc ó chion tromchúiseach a dhéanamh fad atá sé nó sí amuigh ar bhannaí. I measc na rudaí a chuireann an chúirt san áireamh agus cinneadh á dhéanamh aici bannaí a dhiúltiú tá:

• Fianaise nó aighneachtaí faoin gcineál ciona atá i gceist agus a tromchúisí atá sí
• Géire an phionóis i leith an chiona
• Treise an cháis i gcoinne an chúisí
• An chosúlacht go mbeidh triail réasúnta gasta ann
• An tArd-Aighne a bheith ina aghaidh
• Ciontuithe an chúisí roimhe seo, lena n-áirítear ciontuithe is ábhar d'achomharc (ciontuithe nár cinneadh nó nár tarraingíodh siar)
• Aon chion eile atá curtha i leith an duine cúisithe ina leith agus atá ag feitheamh le triail ina leith

Iarratas ar bhannaí a athnuachan

Má dhiúltaítear bannaí duit, ach nach bhfuil do thriail tosaithe fós tar éis 4 mhí, is féidir leat iarratas a dhéanamh ar bhannaí arís

Mura dtiocfaidh tú os comhair cúirte mar a aontaíodh, eiseofar barántas binse chun tú a ghabháil. Ciallaíonn sé seo gur ordaíodh do na Gardaí tú a ghabháil agus tú a thabhairt os comhair na cúirte. Caillfidh tú an t-airgead a d'aontaigh tú féin nó d'urra neamhspleách a íoc sa chúirtbhanna.

Is cion coiriúil é an banna a bhriseadh. Gearrtar fíneáil Aicme A agus/nó príosúnacht 12 mhí ar a mhéad ar an gcion seo. Nuair a bhriseann tú do bhanna uair amháin ní thabharfar bannaí duit arís amach anseo.

Má tá cúis réasúnach agat le do dháta cúirte a chailleadh, is féidir leat é seo a chur i láthair na cúirte. D'fhéadfadh tinneas, éigeandáil teaghlaigh nó bás teaghlaigh a bheith i measc na gcúiseanna féideartha. Is faoin gcúirt féin atá sé cibé acu an nglacann nó nach nglacann sí le do leithscéal.

Tabharfar do chuid airgid bannaí ar ais nuair a thiocfaidh deireadh le do chás agus nuair a bheidh na coinníollacha go léir atá leagtha síos ag an gcúirt comhlíonta. Má theipeann ort teacht os comhair na cúirte caillfidh tú an t-airgead.