Forbhreathnú ar fhiachas morgáiste

Má tá fadhbanna agat le do mhorgáiste a íoc, d’fhéadfá bheith buartha go gcaillfeá do theach.

Labhair le d’iasachtóir. Munar féidir leat – labhair le MABS.

Tá SBCA mar chuid de Abhaile, an scéim tacaíochta saor in aisce d'aisíocaíochtaí morgáiste. Faoi Abhaile, tá seirbhís dírithe rúnda, saor in aisce, agus neamhspleách do riaráistí morgáiste ag SBCA.

Is ionad ilfhreastail é MABS le haghaidh comhairle agus tarchur i leith fiachais mhorgáiste.

Is cuma cad é do chás, cabhróidh MABS leat an chéad chéim eile a aimsiú.

Glac smacht ar cad a tharlóidh anois.

Cuir glao ar MABS inniu ar 0761 07 2000 chun faisnéis, comhairle agus tarchur neamhspleách a fháil.

Gach seans gurb é an morgáiste ar do theach nó ar d'árasán an ceangaltas airgeadais is mó agus is tábhachtaí atá agat. Nuair a fhaigheann tú morgáiste, faigheann an institiúid iasachtaí éileamh ar do mhaoin. Mura bhfuil tú in ann leanúint le d'aisíocaíochtaí morgáiste, is féidir go ndéanfaidh an institiúid iasachtaí iarracht do theach a athshealbhú ar deireadh.

Má tá fadhb agat le do mhorgáiste a íoc, fiú muna bhfuil riaráistí agat go fóill, ba chóir duit labhairt le hAonad Tacaíochta Riaráistí d'iasachtóra chomh luath agus is féidir. Beidh na fadhbanna níos measa má bhíonn tú ag moilliú agus ag carnadh riaráistí íocaíochta. Ní theastaíonn ó institiúidí iasachtaí do theach a athshealbhú. Teastaíonn uathu go leanfá le d'íocaíochtaí. Ba chóir go mbeadh athshealbhú do thí mar bheart deiridh ag iasachtóir.

Tá institiúidí iasachtaí at nós bainc faoi cheangal ag cóid iompair maidir le daoine a bhfuil deacrachtaí acu morgáiste a íoc. Oibríonn na húdaráis áitiúla de réir treoirlínte (pdf) atá bunaithe ar na cóid iompair sin.

De réir na gcód seo, caithfidh d'iasachtóir céimeanna áirithe a thógáil chun déileáil le fadhbanna ar bith atá agat morgáiste a íoc. Faoi Chód Iompraíochta ar Riaráistí Morgáiste (CIRM) (pdf), ní mór d’iasachtóirí Próiseas Réitigh do Riaráistí Morgáiste (MARP) a úsáid agus iad ag déileáil le custaiméirí riaráiste agus réamh-riaráistí.

Léigh tuilleadh ar mabs.ie/abhaile.

Iasachtaí agus fiachais eile

Fiú mura bhfuil tú i riaráistí morgáiste, nó mura bhfuil morgáiste agat ar chor ar bith, d’fhéadfadh do theach a bheith i mbaol athshealbhaithe má tá fiacha eile agat. Má charnaíonn tú fiachais eile agus nach bhfuil tú ábalta iad a aisíoc, d’fhéadfadh na daoine lena bhfuil airgead le haisíoc agat an fiachas a chlárú mar morgáiste breithiúnais in aghaidh do thí nó d'árasáin agus iarracht a dhéanamh an t-airgead a aisghabháil ar an mbealach sin (féach ar ár ndoiciméad mar gheall ar athshealbhú tí).

Léigh tuilleadh mar gheall ar fhiachas faidhbe.

Chomh luath agus a thuigeann tú go bhfuil fadhb agat le riaráistí morgáiste nó fiacha eile, is féidir leat tosú ar ghníomh a dhéanamh chun déileáil leis. Is féidir leis an tSeirbhís Buiséadaithe agus Comhairle Airgid (SBCA) cabhrú leat é seo a dhéanamh, go pearsanta nó ar an bhfón ar líne chabhrach SBCA.

Mar chuid den Phróiseas Réitigh Riaráistí Morgáiste, iarrfaidh d’iasachtóir morgáiste ort do chás airgeadais a dhoiciméadú ar Ráiteas Caighdeánach Airgeadais (pdf). Is féidir le SBCA cabhrú leat an ráiteas seo a chomhlánú.

Cuireann an SBCA faisnéis agus cúnamh ar fáil freisin d’iasachtaithe a bhfuil riaráistí acu lena n-áirítear seirbhís Tiomnaithe do Riaráistí Morgáiste agus seirbhís Mheantóireachta Cúirte d’fhéichiúnaithe a bhfuil imeachtaí cúirte acu.

Chomh maith leis sin, tá baint ag SBCA leis an scéim Abhaile do dhaoine atá i riaráistí morgáiste tromchúiseacha agus atá i mbaol a dteach a chailleadh. Soláthraíonn an scéim seo raon seirbhísí chun cabhrú leat déileáil le do chás, lena n-áirítear comhairle airgeadais, comhairle dlí agus comhairle dócmhainneachta. Léigh tuilleadh ar mabs.ie.

Aimsigh d'oifig áitiúil MABS nó glaoigh ar an líne chabhrach ag 0761 07 2000 (9rn - 8in, Luan - Aoine) nó ríomhphost: helpline@mabs.ie

Soláthraíonn roinnt eagraíochtaí eile faisnéis agus comhairle do dhaoine a bhfuil riaráistí morgáiste agus fiachas fadhbach eile i ndán dóibh.

Cuimsítear ar láithreán gréasáin an Choimisiúin um Iomaíocht agus Cosaint Tomhaltóirí sraith ceisteanna coitianta maidir le déileáil le riaráistí morgáiste agus plean gníomhaíochta céim ar chéim chun déileáil le fiachas go ginearálta.

Tá treoir maidir leis an Cód Iompraíochta ar Riaráistí Morgáiste (pdf) foilsithe agna hIonaid um Chomhairle Dlí in Aisce (FLAC).

B’fhéidir go mbeifeá ag iarraidh comhairle dlí a fháil faoi na roghanna atá agat agus faoi cad a tharlóidh má ghlacann an t-iasachtóir céimeanna chun do theach a athshealbhú. Tugann FLAC comhairle dlí saor in aisce ó líonra d’ionaid chomhairle dheonacha ar fud na tíre, agus tá cuid acu bunaithe in Ionaid Faisnéise do Shaoránaigh.

Soláthraíonn an Bord um Chúnamh Dlíthiúil comhairle dlí freisin, ach tá tástáil acmhainne ann chun é seo a dhéanamh. Mar chuid den scéim Abhaile, oibríonn an Bord um Chúnamh Dlíthiúil painéal aturnaetha chun cúnamh dlí agus comhairle a sholáthar do dhaoine atá i mbaol a dteach a chailleadh agus a atreoraítear ag SBCA. Feidhmíonn sé freisin seirbhís aturnae ar dualgas chun tacaíocht chúirte teoranta a sholáthar d’iasachtaithe dócmhainneacha in imeachtaí athshealbhaithe. Cuirtear na seirbhísí seo ar fáil saor in aisce, faoi chóras dearbhán.

I measc eagraíochtaí eile a chuireann comhairle agus cúnamh ar fáil tá Eagraíocht Sealbhóirí Morgáiste na hÉireann (IMHO) agus StepChange Debt Charity Ireland. Tá socruithe ag IMHO le AIB Group, áit ar féidir le custaiméirí dul i dteagmháil le IMHO le haghaidh cúnaimh dhíreach (saor in aisce) chun déileáil le AIB Group faoina riaráistí morgáiste.