Fhaoiseamh seomra-ar-cíos

Ligeann an faoiseamh seomra-ar-cíos duit suas le €14,000 in aghaidh na bliana a thuilleamh saor ó cháin má ligeann tú seomra (nó seomraí) i do theach ar cíos do thionóntaí príobháideacha. Féadfaidh aonad féinchuimsitheach, mar árasán íoslaigh nó garáiste athchóirithe atá ceangailte le do theach, cáiliú don fhaoiseamh seo.

Éilíonn tú an faoiseamh cánach i leith seomra ar cíos nuair a dhéanann tú do thuairisceán cánach bliantúil, féach 'Cén chaoi le hiarratas a dhéanamh' thíos.

Má ligeann tú seomra ar cíos i do theach, tá cearta agus freagrachtaí áirithe agat. Tá tuilleadh eolais faoi seo ar ár leathanach ar 'Seomra a ligean amach ar cíos i do theach'.

Chun cáiliú d’fhaoiseamh seomra ar cíos:

• Caithfidh do theach a bheith lonnaithe in Éirinn.
• Ní mór duit do theach a áitiú mar d’áit chónaithe aonair. Ciallaíonn sé seo gurb é do theach é an chuid is mó den bhliain agus is é an áit a mbeadh daoine ag súil le teagmháil a dhéanamh leat de ghnáth.
• Ní féidir le d’ioncam cíosa iomlán a bheith níos mó ná €14,000 in aghaidh na bliana cánach (1 Eanáir go 31 Nollaig). Áirítear leis seo aon airgead a íocann do thionónta as bia, fóntais, níocháin nó earraí agus seirbhísí dá samhail.
• Caithfidh na daoine a bhfuil tú ar cíos acu an seomra a úsáid ar bhonn fadtéarmach. Ciallaíonn sé seo tréimhsí níos faide ná 28 lá as a chéile.

An gá dom úinéireacht a bheith agam ar an maoin chun cáiliú?

Ní gá go mbeadh úinéireacht agat ar an réadmhaoin chun cáiliú d’fhaoiseamh seomra ar cíos. D’fhéadfá a bheith i do thionónta agus a bheith ar fo-ligean do dhuine eile. Sa chás seo, ba cheart duit seiceáil le do thiarna talún go gceadaítear fo-ligean.

Ón 1 Nollaig 2023, tá tionóntaí údaráis áitiúil in ann seomra a ligean amach ar cíos do mhac léinn tríú leibhéal agus suas le €14,000 a thuilleamh in ioncam cíosa in aghaidh na bliana saor ó cháin. Tá rialacha áirithe nach mór duit a leanúint, lena n-áirítear go ndéanann tú iarratas chuig d'údarás áitiúil ar dtús.

Eisiaimh ó fhaoiseamh seomra-ar-cíos

Ní cháileoidh tú don fhaoiseamh má:

• Tá d’ioncam comhlán ó chíos agus ó sheirbhísí gaolmhara os cionn €14,000. Sa chás seo, déileálfaidh na Coimisinéirí Ioncaim leis an ioncam cíosa iomlán lúide speansais incheadaithe mar chuid de d’ioncam iomlán chun críocha cánach agus ba chóir é seo a chur san áireamh i do thuairisceán cánach.
• Tá an seomra i do theach á ligean ar cíos agat do do pháirtnéir sibhialta, do mhac nó d’iníon (ach níl aon srian i gcás baill eile den teaghlach)
• Is fostaí nó sealbhóir oifige thú i gcuideachta, agus íocann an chuideachta tú as ligean do chliaint an seomra i do theach a úsáid ar bhonn ócáideach.
• Tá an seomra á ligean ar cíos agat d’aíonna gearrthéarmacha ar feadh tréimhse nach faide ná 28 lá as a chéile, mar shampla, trí shuíomh áirithinte lóistín ar líne.

Ligeann gearrthéarmach

Ní bhaineann an faoiseamh ach le tionóntachtaí cónaithe, ní le comhaontuithe cíos gearrthéarmacha. Caithfidh na háititheoirí a bheith ag baint úsáide as an seomra ar bhonn fadtéarmach

Mar sin, clúdaítear seomra a ligean ar cíos do mhac léinn don bhliain acadúil nó do chúrsa míosa, ach ní hionann lóistín a sholáthar do chuairteoirí ócáideacha ar feadh tréimhse ghearr, mar shampla, trí shuíomh áirithinte lóistín ar líne, toisc nach bhfuil an t-ioncam sin ina ioncam cíos. Tá sé seo amhlaidh toisc go n-úsáideann na cuairteoirí an iostas mar aíonna seachas mar thionóntaí.

Má ligeann tú an seomra ar cíos de gnáth don bhliain acadúil agus má chuireann tú ar cíos é ar shosanna gearra i rith an tsamhraidh freisin, ní mór duit an t-ioncam a fhaigheann tú ó na gearrchíosanna a shainaithint ar leithligh ón ioncam a cháilíonn d’fhaoiseamh seomra-ar-cíos, agus do thuairisceán cánach á dhéanamh agat do na Coimisinéirí Ioncaim.

Is féidir leat tuilleadh a léamh faoi fhaoiseamh seomra-ar-cíos ar revenue.ie

Do speansais

Ní féidir leat speansais a asbhaint ó d’ioncam cíosa agus faoiseamh seomra ar cíos á éileamh agat.

I gcúinsí áirithe, d'fhéadfadh sé a bheith tairbheach gan an faoiseamh cíosa-seomra a éileamh do bhliain ar leith. Sa bhliain sin, d'fhéadfá costais a asbhaint ón ioncam cíosa agus liúntais caithimh agus cuimilte a úsáid. Féach revenue.ie le haghaidh samplaí de cathain is féidir é seo a bheith tairbheach.

Cén chaoi le diúltú don fhaoiseamh i leith seomra ar cíos

Más mian leat diúltú don fhaoiseamh i leith seomra ar cíos i mbliain chánach ar leith agus má ghearrtar cáin ort ar an ioncam cíosa ina ionad sin, ní mór duit na Coimisinéirí Ioncaim a chur ar an eolas. Féadtar iad a chur ar an eolas:

• MyEnquiries a Úsáid in MyAccount
• Trí scríobh chuig d'oifig chánach áitiúil

Ní mór duit teagmháil a dhéanamh leis na Coimisinéirí Ioncaim ar nó roimh dháta tíolactha an tuairisceáin don bhliain chánach sin. Léigh tuilleadh ar revenue.ie.

D’ioncam cíosa agus íocaíochtaí leasa shóisialaigh

Ní mór an t-ioncam a fhaigheann tú ón seomra a ligean amach ar cíos a chur san áireamh ar do thuairisceán cánach ioncaim bliantúil. Tá ioncam cíosa suas le huasmhéid €14,000 díolmhaithe ó:

• ÁSPC
• Muirear sóisialta uilíoch
• Cáin ioncaim

Cáin Ghnóthachan Caipitiúil

Ní bheidh tionchar ag an bhfaoiseamh i leith seomra ar cíos ar do dhíolúine ó Cáin Gnóthachan Caipitiúil (CGC) má dhíolann tú do theach.

Íocaíocht Aitheantais Cóiríochta

Is íocaíocht saor ó cháin €800 in aghaidh na míosa é an Íocaíocht Aitheantais Cóiríochta (ARP) chun dídeanaithe a óstáil ón Úcráin. Tá íocaíochtaí a dhéantar faoin Scéim ARP díolmhaithe ó cháin ioncaim, MSU agus ÁSPC. Féadfaidh tú cáiliú don ARP agus don scéim faoisimh seomra ar cíos má chomhlíonann tú na critéir don dá scéim.

D'íocaíochtaí leasa shóisialaigh

Má tá íocaíocht chúnaimh shóisialaigh sheachtainiúil de réir tástála acmhainne á fáil agat, Liúntas Leasa Forlíontach nó Íocaíocht do Theaghlach Oibre, is féidir leat suas le €269.23 sa tseachtain (€14,000 in aghaidh na bliana) a fháil chun seomra a fháil ar cíos i do theach féin gan cur isteach ar d’íocaíocht leasa shóisialaigh.chun seomra a fháil ar cíos i do theach féin gan cur isteach ar d’íocaíocht leasa shóisialaigh.

Baineann sé seo freisin má tá an Méadú um Maireachtáil Aonair, Pacáiste Sochair Teaghlaigh nó Liúntas Breosla á fháil agat. Mar sin féin, le Liúntas Breosla, caithfidh an duine atá ag fáil an seomra ar cíos uait a bheith ag fáil íocaíocht cháilitheach leasa shóisialaigh nó caithfidh sé/sí cáiliú don Liúntas Breosla ina cheart féin. Ba cheart duit seiceáil an mbeidh tionchar ag aon íocaíochtaí eile má ligtear seomra ar cíos i do theach.

Cásanna ina mbeidh tionchar ag m'íocaíocht leasa shóisialaigh

I gcásanna áirithe, breithneofar ioncam cíosa níos lú ná €14,000 sa bhliain chun seomra a ligean ar cíos agus d'fhéadfadh tionchar a bheith aige ar d'íocaíocht leasa shóisialaigh. Tá sé seo i bhfeidhm má tá seomra ar cíos agat i do theach:

• Ní bhaineann seo le ligean gearrthéarmach (atá níos giorra ná 28 lá i ndiaidh a chéile).
• Do fhostaí
• Do daoine muinteartha den neasteaghlach

Is éard is daoine muinteartha den neasteaghlach:

• Do chéile, do pháirtnéir sibhialta nó do pháirtnéir
• Do leanbh, nó céile do linbh
• Do thuismitheoir, do leastuismitheoir nó do thuismitheoir céile
• Do shiblín, leas-siblíní nó siblíní céile san áireamh
• Do sheantuismitheoir nó do gharleanbh
• D’aintín nó d’uncail
• Do nia nó do neacht

Ní chuirtear an ARP chun dídeanaithe ón Úcráin a óstáil san áireamh sa tástáil mhaoine le haghaidh aon deontas nó íocaíochtaí ón Roinn Coimirce Sóisialaí nó ó chomhlachtaí poiblí eile. Níl íocaíochtaí faoin ARP san áireamh sa teorainn sheachtainiúil €269.23 d'íocaíochtaí leasa shóisialaigh.

Do chárta cuairte leighis nó dochtúra teaghlaigh

Má tá seomra ar cíos agat i do theach, ní chuirfear suas le €14,000 de d'ioncam cíosa bliantúil san áireamh sa tástáil mhaoine do do chárta cuairte leighis nó do chárta cuairte DG.

Chun faoiseamh seomra-ar-cíos a éileamh ní mór duit d’ioncam cíosa a thaifeadadh agus do thuairisceán cánach bliantúil á dhéanamh agat.

Is féidir leat do thuairisceán cánach a chomhlánú agus a chur isteach ar líne trí úsáid a bhaint as:

• Seirbhís myAccount na gCoimisinéirí Ioncaim más cáiníocóir ÍMAT thú (Foirm 12)
• Seirbhís ar Líne na gCoimisinéirí Ioncaim (ROS) má tá tú féinfhostaithe nó i do cháiníocóir ÍMAT le foinsí eile ioncaim (Foirm 11)

Mar mhalairt air sin, is féidir leat cóip chrua de thuairisceán cánach bliantúil a chomhlánú.

Taifeadann tú d’ioncam cíosa le haghaidh faoisimh seomra-ar-cíos sa rannán ‘Ioncam díolmhaithe’ de do thuairisceán cánach agus seolann tú an fhoirm chomhlánaithe chuig d’oifig chánach áitiúil.

Tá teorainn ama ceithre bliana ann chun an faoiseamh a éileamh. Mar shampla, ní mór éilimh le haghaidh 2020 a dhéanamh faoin 31 Nollaig 2024.

Nóta: Má tá níos mó ná duine amháin i dteideal an chíosa, roinntear an teorainn chíosa €14,000 agus an faoiseamh idir tú. Mar shampla, má tá an teach agat féin agus ag do chéile araon, tá seomra ar cíos agat ann.

Má tá cabhair uait féadfaidh tú dul i dteagmháil leis na Coimisinéirí Ioncaim. Is féidir leat fiosrúchán a chur chuig na Coimisinéirí Ioncaim freisin trí myEnquiries.