Ag bogadh go teach nua

Nuair a bhogann tú teach nó árasán, b’fhéidir go mbeidh ort roinnt cuntas a dhúnadh agus cinn eile a aistriú chuig do sheoladh nua. Beidh ort freisin do shonraí teagmhála a athrú le gníomhaireachtaí agus seirbhísí éagsúla agus do phost a atreorú ar feadh tamaill.

Má tá do theach á dhíol agat, beidh ort a chinntiú go gcuimsítear rudaí ar nós troscáin, daingneán agus cairpéad go soiléir sa chomhaontú díola, chun aon díospóidí amach anseo a sheachaint.

Más tionónta thú, beidh ort coinníollacha do chomhaontú tionóntachta agus na tréimhsí fógra riachtanacha a sheiceáil, chun aon díospóidí le do thiarna talún a sheachaint.

Cumhdaítear san fhaisnéis thíos cuid de na míreanna atá le comhlánú agus tú ag bogadh, ach ní liosta uileghabhálach é.

Má bhí cóiríocht ar cíos agat, beidh ort fógra ceart a thabhairt don tiarna talún má chineann tú bogadh amach. Tá feidhm aige seo cibé an bhfuil cóiríocht ar cíos agat ó údarás áitiúil, comhlacht ceadaithe tithíochta (AHB) nó tiarna talún príobháideach. Má tá comhaontú tionóntachta nó léasa scríofa agat, seiceáil é chun féachaint ar cén tréimhse fógra a comhaontaíodh. Beidh ort freisin coinníollacha eile do chomhaontaithe a sheiceáil chun aon díospóid le do thiarna talún a sheachaint.

Sonraítear ceanglais maidir le fógra do thionóntaí príobháideacha i Tionóntaí príobháideacha: ráthaíocht tionachta. Ní mór do do thiarna talún téarmaí aon léasa agus forálacha na reachtaíochta um thionóntachtaí cónaithe a leanúint nuair a thugann sé fógra duit imeacht.

Sula mbogann tú amach ba chóir duit:

• An fardal a sheiceáil
• An chóiríocht a ghlanadh
• Riocht an áitribh a thaifeadadh, is bealach maith iad grianghraif chun é seo a dhéanamh
• Aon bhillí nó táillí nár íocadh a íoc, nó beidh an baol ann go gcaillfidh tú cuid de d’éarlais nó d’éarlais iomlán

Tá tuilleadh eolais ag an mBord um Thionóntachtaí Cónaithe (RTB) ar cad a tharlaíonn ag deireadh tionóntachta.

Má tá tú i d’úinéir de mhaoin a bhfuil ar cíos agat agus más mian leat bogadh ar ais isteach, caithfidh tú rialacha agus nósanna imeachta áirithe a leanúint nuair a iarrfaidh tú ar do thionóntaí imeacht. Bíonn difríocht idir na rialacha ag brath ar cé chomh fada is atá do thionóntaí sa chóiríocht. Faigh tuilleadh amach faoi na rialacha seo inár ndoiciméad Más mian le do thiarna talún go bhfágfá.

Má tá tú ag bogadh agus ag iarraidh do sheanteach a ligean ar cíos, tá roinnt nithe ar chóir duit smaoineamh orthu. Beidh cearta agus freagrachtaí mar thiarna talún áirithe agat, lena n-áirítear a chinntiú go gcomhlíonann an chóiríocht caighdeáin áirithe agus go bhfuil an tionóntacht cláraithe leis an mBord um Thionóntachtaí Cónaithe (RTB). Tá rialacha ann freisin más mian leat do mhaoin a ligean ar cíos go gearrthéarmach. Beidh ort freisin cáin a íoc ar an ioncam cíosa a thuilleann tú.

Má shocraíonn tú seomra a ligean ar cíos i do theach nua, seans nach mbeidh feidhm ag dlí an tiarna talún agus na dtionóntaí. Chomh maith leis sin, beidh an t-ioncam cíosa a thuilleann tú díolmhaithe ó cháin ioncaim, ar choinníoll nach sáraíonn sé teorainn áirithe.

Caithfear cuntais fóntais (amhail leictreachas, uisce, gás agus bailiú dramhaíola a dhúnadh nó a aistriú isteach in ainm na n-úinéirí nó na dtionóntaí nua. Má tá tú ag bogadh ó chóiríocht ar cíos, féadfaidh do thiarna talún iarraidh ort na seirbhísí seo a aistriú isteach ina n-ainm. Glac léamha deireanacha do gach seirbhís mhéadraithe sula bhfágann tú, ionas gur féidir leis na cuideachtaí fóntais billí deiridh a eisiúint, agus a chinntiú gur íoc tú aon mhuirir dhramhaíola atá le híoc agat.

Má tá tú ag bogadh isteach i dteach a bhí áitithe roimhe seo, iarr ar na húinéirí roimhe seo na cuntais fóntas a aistriú isteach i d’ainm agus cinntigh nach bhfuil aon táillí gan íoc. Déan teagmháil le soláthraithe na bhfóntas in am trátha lena chinntiú go bhfuil gach rud nasctha nuair a bhogann tú isteach. Glac léamh tosaigh ar gach seirbhís méadraithe a luaithe a ghlacann tú seilbh ar an áitreabh. Is bealach maith iad grianghraif chun taifead a choinneáil ar na léamha seo.

Tá faisnéis ag formhór na soláthraithe fóntais ar a suíomhanna gréasáin faoi conas do chuntas a aistriú nó a bhogadh. Seans go mbeidh tú in ann é seo a dhéanamh ar líne freisin.

Maidir leis na seirbhísí seo, b’fhéidir go mbeifeá in ann do chuntas/cuntais a aistriú ón seoladh a raibh agat roimhe seo, ag brath ar an áit a bhfuil tú ag bogadh agus an clúdach atá ar fáil. Seiceáil le do sholáthraí seirbhíse le fáil amach an féidir leat do chuntas/cuntais a aistriú nó an gá duit socrú a dhéanamh do na seirbhísí seo ar leithligh i do theach nua. D’fhéadfadh táille nasctha a bheith i gceist, ag brath ar do sholáthraí seirbhíse agus an cineál seirbhíse ar mian leat a fháil. Go hidéalach ba chóir duit fógra míosa ar a laghad a thabhairt do do sholáthraí maidir le d’aistriú ionas go n-aistrítear na seirbhísí seo nuair a bhogann tú isteach. D’fhéadfadh sé seo a bheith ina deis freisin le haghaidh an margadh is fearr do na seirbhísí seo a aimsiú , nó chun síntiús nua a shocrú ó do sheoladh nua le do sholáthraí reatha.

Má tá fón póca agat, beidh ort do sholáthraí conartha a chur ar an eolas ionas gur féidir leo do chuid faisnéise billeála a nuashonrú. Is féidir é seo a dhéanamh ar líne de ghnáth trí shuíomh gréasáin do sholáthraí nó ar an bhfón.

Tá faisnéis mhionsonraithe ag ComReg ar raon ábhar faoi chonarthaí teileafóin baile agus póca.

Má tá teilifís agat, caithfidh ceadúnas teilifíse a bheith agat. Agus tú ag bogadh tí, ba cheart duit an ceadúnas teilifíse a athrú go dtí do sheoladh nua. Is féidir leat é seo a dhéanamh ar líne má tá d’Uimhir Thagartha Teilifíse agus UAP agat. Seachas sin, is féidir leat teagmháil a dhéanamh le d’oifig taifead áitiúil um cheadúnas teilifíse chun aistriú a iarraidh, nó an ceadúnas a thabhairt chuig oifig an phoist le doiciméad ina dtaispeántar an seoladh nua nuair atá tú ag iarraidh do shonraí a nuashonrú. Déanfar do cheadúnas a nuashonrú agus a atheisiúint chugat.

Is éard atá in Éirchód ná córas postchóid na hÉireann. Tá do Éirchód uathúil do do sheoladh. Tá sé comhdhéanta de 7 n-uimhir agus carachtair, agus úsáidtear é chun suíomh cruinn do theach a aithint. Úsáidtear é ar go leor cúiseanna, mar shampla ligean do ghnóthaí, soláthraithe fóntais agus seirbhísí éigeandála do shuíomh cruinn a aithint go beacht agus go tapa.

Is féidir leat úsáid a bhaint as an Aimsitheoir Éirchóid chun an Éirchód do do theach nua a aimsiú.

Le seirbhís atreoraithe an phoist, cinnteoidh tú go gcuirfear do ríomhphost ar aghaidh chuig do sheoladh nua. Go ginearálta cuirtear an tseirbhís seo ar fáil ar feadh tréimhsí de 1, 3, 6 agus 12 mhí. Is féidir leat iarratas a dhéanamh ar líne nó ag aon Oifig an Phoist. Beidh ort cruthúnas ar do chéannacht agus fianaise ar do sheanseoladh a sholáthar agus an táille chuí a íoc.

Déanfaidh An Post do phost go léir a atreorú ansin chuig do sheoladh nua ó dháta comhaontaithe. Beidh ort fós do sheoladh nua a thabhairt d’aon duine eile a d’fhéadfadh a bheith ag scríobh chugat, mar ní atreorófar do phost tar éis don tréimhse aontaithe dul in éag.

Más mian leat vótáil i dtoghchán nó i reifreann in Éirinn ní mór duit a bheith cláraithe chun vótáil. Má tá tú cláraithe chun vótáil ciallaíonn sé go bhfuil d’ainm ar Chlár na dToghthóirí. Tá Clár na dToghthóirí i seilbh d’údarás áitiúil. Is féidir leat é a sheiceáil ar líne nó in oifigí údarás áitiúil, oifigí poist, stáisiúin na nGardaí agus leabharlanna poiblí. Cuirtear clár nua le chéile gach bliain agus tá go dtí 25 Samhain agat chun d’ainm a chur san áireamh nó chun aon athrú a dhéanamh (amhail athrú seolta) ar do shonraí. Má theipeann ort an spriocdháta seo a chomhlánú, is féidir leat iarratas a dhéanamh chun d’ainm a áireamh ar an bhForlíonadh do Chlár na dToghthóirí.

Tá na foirmeacha ábhartha ar fáil ar checktheregister.ie. Seol an fhoirm chomhlánaithe chuig d’údarás áitiúil.

Ceadúnas tiomána: Ní gá duit a an seoladh ar do cheadúnas tiomána ná ar cheadúnas foghlaimeora a athrú, ach tá sé inmholta é sin a dhéanamh. Ní mór duit iarratas a dhéanamh go pearsanta ar cheann de na hIonaid de chuid na Seirbhíse Náisiúnta um Cheadúnais Tiomána (NDLS). agus cruthúnas doiciméadach a sholáthar ar an athrú ar an seoladh.

Árachas mótair: Caithfidh tú teagmháil a dhéanamh le do árachas mótair cuideachta nó bróicéir agus do sheoladh nua a chur in iúl dóibh ionas gur féidir do pholasaí árachais a nuashonrú. Tá áit a gcoimeádtar an fheithicil ar cheann de na fachtóirí a théann i bhfeidhm ar do phréimh árachais. Tugtar ‘seoladh riosca’ air seo. Más ball thú de sheirbhís chliste feithicle, ba cheart duit do sheoladh a athrú leo freisin.

Clárú feithicle: Comhlánaigh an alt um athrú seolta ar do dheimhniú clárúcháin feithicle agus seol ar ais é chuig an Rannán Seirbhísí Ríomhaireachta um Cheadúnú Tiománaithe agus Feithicle, An Roinn Iompair, Turasóireachta agus Spóirt, an tSionainn, Co. an Chláir. Nuashonróidh siad do shonraí agus seolfaidh siad deimhniú clárúcháin nua chugat.

Beidh ort dul i dteagmháil le do chuideachta árachais maidir le hárachas do thí agus a inneachar a aistriú go dtí do theach nua. Seiceáil an mbeidh inneachair an tí clúdaithe le linn an aistrithe. Árachóidh go leor árachóirí inneachar faoi bhealach, má bhíonn siad pacáilte agus bogtha ag daoine gairmiúla. Mura bhfuil, cuireann formhór na ngnóthaí aistrithe árachas ar fáil.

Má tá árachas Sláinte, árachais saoil nó polasaithe árachais eile, beidh do shonraí seolta nua ag teastáil ó na hárachóirí seo freisin.

Má fhanann do leanaí sa scoil ina bhfuil siad faoi láthair, beidh do sheoladh nua agus sonraí teagmhála ag teastáil uaidh. Má chláraigh tú iad i scoil nua, inis dá scoil reatha cathain a fhágfaidh siad agus iarr uirthi taifid do leanaí a aistriú go dtí an scoil nua.

Má tá iarratas déanta ag aon bhall den teaghlach ar áit choláiste nó ar dheontas mac léinn, ba cheart dóibh an seoladh nua a thaifeadadh ar a n-iarratas, fiú má tá socrú déanta agat go ndéanfaí do phost a atreorú.

Beidh ort dul i dteagmháil le do chomhar creidmheasa, cuideachta cárta creidmheasa, soláthraí pinsin agus aon institiúidí airgeadais eile a bhfuil cuntais agat agus sonraí do sheoladh nua a sholáthar.

Beidh ort fógra a thabhairt do na Coimisinéirí Ioncaim faoi athrú do sheolta. Is féidir leat do sheoladh a athrú ar líne trí úsáid a bhaint as seirbhísí ar líne na gCoimisinéirí Ioncaim, nó logáil isteach go díreach chuig mo chuntas. Is féidir leat teagmháil a dhéanamh leis na Coimisinéirí Ioncaim freisin chun cabhair a fháil ar an nguthán. Beidh do Uimhir Phearsanta Seirbhíse Poiblí ag teastáil uait dó seo.

Beidh do shonraí teagmhála nua ag teastáil ó d’fhostóir. Baineann sé seo freisin má tá tú ar an scéim fostaíochta. Fiú má íoctar go leictreonach thú, ba cheart duit an rannóg phárolla ina n-oibríonn tú a chur ar an eolas.

Má fhaigheann tú aon íocaíocht leasa shóisialaigh, amhail Sochar Linbh nó Sochar Cuardaitheora Poist, beidh ort teagmháil a dhéanamh le d’oifig leasa shóisialaigh nó ionad Intreo chun do sheoladh nua a chur in iúl dóibh, fiú má íoctar go leictreonach thú. Teastóidh cruthúnas ar do sheoladh nua uathu, cosúil le bille fóntais nó ráiteas bainc.

Beidh ort freisin sonraí aon seirbhísí a nuashonrú, amhail gás, leictreachas, nó guthán, a bhfaigheann tú an Pacáiste Sochair Teaghlaigh ina leith.

Beidh ort athrú do sheolta a chur in iúl do do dhochtúir, d’fhiaclóir, do radharceolaí agus d’aon ghairmithe sláinte agus folláine eile ar a bhfreastalaíonn tú. Má tá tú ag bogadh go ceantar nua agus ag iarraidh seirbhísí nua a fháil, is féidir leat teagmháil a dhéanamh leis an Oifig Sláinte Áitiúil chun sonraí a fháil faoi ghairmithe sláinte i do cheantar. Is féidir leis an Oifig Sláinte Áitiúil freisin liosta de na dochtúirí teaghlaigh sa cheantar a ghlacann páirt sa scéim cártaí leighis nó an scéim um Chárta cuairte GP . Má tá tú ag athrú seirbhísí, iarr ar do ghairmithe sláinte reatha do thaifid a aistriú chuig na gairmithe nua.