Creidmheas cánach ús morgáiste

Is faoiseamh cánach é creidmheas cánach nó faoiseamh ús morgáiste atá bunaithe ar an méid ús morgáiste cáilitheach a íocann tú i mbliain chánach do do theach.

Chun cáiliú do chreidmheas cánach ar aisíocaíochtaí ús morgáiste, ní mór duit ús a bheith íoctha agat ar airgead a fuair tú ar iasacht chun do phhríomháit chónaithe a cheannach, a dheisiú, a fhorbairt nó a fheabhsú.

Creidmheas cánach ús morgáiste nua

I mBuiséad 2024, d’fhógair an Rialtas creidmheas cánach ús morgáiste sealadach nua (MITC). Ní bhaineann an MITC seo ach le 2023 agus tugadh isteach é faoin Acht Airgeadais 2023.

Cad a bhí sa scéim faoisimh ús morgáiste roimhe seo?

Bhí scéim faoisimh ús morgáiste ann roimhe seo a tháinig chun críche ar 1 Eanáir 2021. Ní raibh morgáistí a tógadh amach tar éis 31 Nollaig 2012 incháilithe don fhaoiseamh ús morgáiste seo. Chun faisnéis a fháil faoin scéim faoisimh ús morgáiste seo roimhe seo féach revenue.ie.

Fógraíodh creidmheas cánach ús morgáiste sealadach nua i mBuiséad 2024 d’úinéirí tí áirithe. Ní bhaineann an creidmheas cánach seo ach le measúnuithe cánach don bhliain 2023.

D’fhoilsigh na Coimisinéirí Ioncaim faisnéis faoin gcreidmheas cánach ús morgáiste seo, lena n-áirítear samplaí den chaoi a bhfuil feidhm aige i gcásanna éagsúla.

Chun cáiliú don chreidmheas cánach ús morgáiste seo ní mór duit coinníollacha áirithe a chomhlíonadh agus an creidmheas a éileamh i do thuairisceán cánach don bhliain 2023.

D’iasacht morgáiste

• Ní mór go raibh iarmhéid morgáiste gan íoc agat idir €80,000 agus €500,000 ar 31 Nollaig 2022
• Ní mór d’iasacht a bheith le hiasachtóir cáilitheach. Is iasachtóir cáilitheach iasachtóir atá liostaithe mar sholáthraí faisnéise creidmheasa ag Banc Ceannais na hÉireann.
• Ní mór ús a bheith íoctha agat ar an iasacht in 2022 agus 2023
• Caithfidh an t-ús ar an iasacht a bheith méadaithe ó 2022 go 2023

Do mhaoin

• Caithfidh an mhaoin a bheith sa Stát
• Ní mór duit d’oibleagáidí Cánach Maoine Áitiúil agus aon cheanglais cead pleanála a chomhlíonadh
• Ba cheart gurb é d’áit chónaithe aonair nó phríomháit chónaithe í an mhaoin, nó maoin chónaithe a úsáideann tú féin, do chéile nó do pháirtnéir sibhialta le gur féidir leat freastal ar obair

D’fhéadfá a bheith in ann an creidmheas a éileamh freisin má tá an t-ús morgáiste á íoc agat ar iasacht cháilitheach don phríomháit chónaithe phríobháideach seo a leanas:

• D’iarchéile nó iarpháirtnéir sibhialta
• Gaol cleithiúnach nach n-íocann cíos leat

Is ionann gaol cleithiúnach agus tusa, nó do chéile nó do pháirtnéir sibhialta:

• Máthair atå baintreach, athair atå baintreach nó tuismitheoir atá ina pháirtnéir sibhialta marthanach
• Gaol nach bhfuil in ann aire a thabhairt dóibh féin de bharr seanaoise nó tinnis

Tá sainmhíniú iomlán ar ghaol cleithiúnaí le fáil san Acht Comhdhlúite Cánacha 1997.

Féadfaidh tú creidmheas cánach ús morgáiste a fháil ar an ús méadaithe a d’íoc tú ar do mhorgáiste in 2023 i gcomparáid leis an méid a d’íoc tú in 2022. Is ionann an creidmheas cánach agus 20% den mhéadú, is é sin an ráta caighdeánach cánach ioncaim. Tá teorainn de €1,250 ar an gcreidmheas.

Mura raibh íocaíochtaí ús morgáiste agat ar feadh bliana iomlán in 2022 nó 2023, cuirfear an creidmheas agus an teorainn i bhfeidhm ar bhonn pro-rata.

Níl ach creidmheas amháin ar fáil in aghaidh na maoine.

Beidh tú in ann an creidmheas cánach seo a éileamh trí thuairisceán cánach ioncaim don bhliain 2023 a dhéanamh ag úsáid MoChuntas na gCoimisinéirí Ioncaim nó seirbhísí ROS.

Ba cheart go mbeadh an áis chun an creidmheas seo a éileamh ar fáil faoi mhí Feabhra 2024.

Beidh rogha ‘creidmheas cánach ús mhorgáiste’ ar an leathanach creidmheasanna cánach nuair a chomhlánóidh tú do thuairisceán cánach ioncaim don bhliain 2023.

Cad iad na doiciméid a bheidh ag teastáil uaim chun an creidmheas a éileamh?

Chun an MITC a éileamh, beidh ort na doiciméid seo a leanas a chur isteach chuig na Coimisinéirí Ioncaim agus do thuairisceán cánach 2023 á dhéanamh agat:

• Do dheimhniú ús morgáiste don bhliain 2022
• Do dheimhniú ús morgáiste don bhliain 2023
• Daingniú iarmhéid do mhorgáiste amhail an 31 Nollaig 2022

Beidh tú in ann na doiciméid seo a uaslódáil ar líne trí úsáid a bhaint as MoChuntas nó seirbhísí ROS na gCoimisinéirí Ioncaim.

Léigh treoir na gCoimisinéirí Ioncaim ar an MITC chun tuilleadh faisnéise a fháil faoi conas a bheidh tú in ann an creidmheas a éileamh.