Tithíocht agus tacaí eile do dhaoine gan dídean

Tá roghanna tacaíochta agus cóiríochta éagsúla ann má tá tú gan dídean. Ina measc seo tá:

● Cúnamh sráid-bhunaithe

● Cóiríocht éigeandála

● Tithíocht fhadtéarmach

● Teidlíochtaí leasa shóisialaigh

D’fhéadfadh go mbeadh áit chónaithe ag teastáil ó roinnt daoine agus d’fhéadfadh go mbeadh tacaíochtaí breise de dhíth ó dhaoine eile mar gheall ar fhadhbanna pearsanta, mar:

● Deacrachtaí meabhairshláinte

● Andúil

● Briseadh caidrimh

● Fadhbanna eile

Is féidir go mbeidh seirbhísí difriúla tacaíochta ar fáil duit, ag brath ar do láthair agus ar do chúinsí. Tá formhór na ndaoine gan dídean le fáil sna cathracha.

I mBaile Átha Cliath agus i gCorcaigh, cuireann na húdaráis áitiúla agus an Roinn Coimirce Sóisialaí seirbhíse dílse ar fáil do dhaoine gan dídean.

Beidh d’údarás áitiúil in ann faisnéis a thabhairt duit faoi na tacaíochtaí sonracha i do limistéar.

Tá socruithe ar leith i gceist le haghaidh daoine óga atá gan dídean.

Tugann ár leathanach ar ghníomhaireachtaí a sholáthraíonn seirbhísí do dhaoine gan dídean sonraí maidir le cén áit ar féidir iarratas a dhéanamh ar na tacaíochtaí éagsúla atá liostaithe thíos.

Daoine a chónaíonn agus a chodlaíonn amuigh is ea daoine gan dídean.

Tairgeann roinnt seirbhísí pobail tacaíocht agus bia do dhaoine atá ag codladh amuigh, is iad sin, daoine atá ag cónaí agus ag codladh amuigh lá agus oíche. Mar shampla, cuireann cuarda anraith ceapairí agus deochanna teo ar fáil do dhaoine atá ag codladh amuigh i roinnt limistéir uirbeacha.

Déanann foirne for-rochtana sráide cuidiú agus teagmháil le daoine atá ag codladh amuigh. Is é is aidhm dóibh iad a nascadh le cóiríocht agus le seirbhísí eile d’fhonn cabhrú leo na sráideanna a fhágáil agus bogadh isteach i gcóiríocht fhadtéarmach ar a luas féin.

Cuireann roinnt eagraíochtaí seirbhísí míochaine agus seirbhísí gaolmhara ar fáil, lena n-áirítear áiseanna folctha agus níocháin éadaí.

I mBaile Átha Cliath, cuireann an Straitéis don Aimsir Fhuar leapacha breise éigeandála ar fáil i míonna an gheimhridh do dhaoine a chodlaíonn amuigh.

An tSeirbhís Housing First

Soláthraíonn an Seirbhís Housing First for-rochtain sráide do dhaoine atá ag codladh amuigh agus a chabhraíonn leo rochtain a fháil ar chóiríocht éigeandála.

Oibríonn sé freisin chun cóiríocht fhadtéarmach a fháil le tacaíochtaí cuimsitheacha cuimsitheacha do dhaoine atá ag codladh amuigh nó a bhí i gcóiríocht éigeandála ar feadh i bhfad.

D’fhéadfadh tacaíochtaí sláinte a bheith san áireamh chun cabhrú le déileáil le fadhbanna a bhaineann le:

● Meabharshláinte

● Sláinte fhisiciúil

● Andúil

Tá tuilleadh faisnéise faoin tseirbhís seo sa Phlean Náisiúnta um Chur i bhFeidhm Tithíocht ar dTús 2022-2026 (pdf) agus leagtar amach ann a spriocanna do na blianta atá romhainn.

Cad iad na cineálacha cóiríochta éigeandála atá ann?

Brúnna

Is iad brúnna an phríomhfhoirm de chóiríocht éigeandála a chuirtear ar fáil do dhaoine singile gan dídean.

Níl cóiríocht brú oiriúnach do dhaoine áirithe, mar gheall ar mhéid nó ar chomhdhéanamh a dteaghlach nó mar gheall ar riachtanais leighis nó sóisialta ar leith an duine.

Sna cásanna seo, úsáidtear cóiríocht éigeandála eile mar teach leaba agus bricfeasta, óstáin nó moil teaghlaigh. Ní tharlóidh sé seo ach amháin má tá:

Déantar gach socrúchán sa chóiríocht sin ar an mbonn:

• Gur measadh an duine nó an teaghlach a bheith gan dídean
• Go gcuirtear an chóiríocht ar fáil mar fhreagairt éigeandála (ghearrthéarmach) agus go bhfuil sí faoi réir athbhreithniú leanúnach
• Gur cheart teagmháil ghníomhach a dhéanamh le seirbhísí gan dídean d’fhonn aghaidh a thabhairt ar gach saincheist ábhartha
• Go bpléitear gach rogha inmharthana le haghaidh bogadh ar aghaidh
• Go gcloíonn an duine nó an teaghlach le haon rialacha tí agus le coinníollacha eile na cóiríochta

Féadann brúnna bheith ina réiteach gearrthéarmach nó ina réiteach fadtéarmach. Cuireann roinnt brúnna suanliosanna agus/nó seomraí singile ar fáil agus cuireann roinnt díobh béilí agus seirbhísí eile san áireamh. Is féidir go ngearrfaidh roinnt díobh táille ar chóiríocht ar bhonn oíche nó seachtainiúil.

B'fhéidir go mbeadh daoine a bhí i gcóiríocht éigeandála ar feadh i bhfad in ann rochtain a fháil ar thionscnamh Housing First.

Moil teaghlaigh agus tacaíochtaí eile do theaghlaigh gan dídean

Tá sé mar aidhm ag moil teaghlaigh cóiríocht éigeandála oiriúnach a sholáthar do theaghlaigh a bhfuil a gcóiríocht ar cíos caillte acu. Tugann siad slándáil socrúcháin leanúnaigh do theaghlaigh, nach mbeadh acu in óstán.

Tá seomraí codlata, spásanna oibre agus spásanna súgartha ar leithligh ag na moil chomh maith le háiseanna níocháin, cócaireachta agus bia.

Is féidir cóiríocht a thabhairt do mhná agus do leanaí atá ag fulaingt foréigin teaghlaigh i dteachlanna tiomnaithe.

Tacaíochtaí breise do theaghlaigh i gcóiríocht éigeandála

Is féidir le leanaí faoi bhun 5 bliana d'aois a bhfuil a dtuismitheoirí gan dídean (nó atá ag aistriú ó easpa dídine go cóiríocht bhuan) cúram leanaí saor in aisce a fháil ar feadh 25 uair an chloig sa tseachtain. Áirítear leis seo 15 uair an chloig de réamhscoil saor in aisce (ECCE) ina bhfuil leanaí incháilithe, nó uaireanta scoile. Tá béile laethúil ann freisin. Níor chóir go n-iarrfaí ar thuismitheoirí aon bhreisiú nó íocaíocht a íoc as na huaireanta páirtaimseartha seo.

Tá iompar poiblí saor in aisce ar fáil freisin do theaghlaigh atá ina gcónaí i gcóiríocht éigeandála chun a dturais scoile agus taisteal teaghlaigh a chlúdach.

Tithíocht shóisialta

Tugtar tithíocht shóisialta go minic ar an tithíocht a chuireann údaráis áitiúla nó comhlachtaí tithíochta ceadaithe ar fáil.

Tá freagracht ghinearálta ar údaráis áitiúla as tithe a chur ar fáil do dhaoine fásta nach bhfuil sé ar a n-acmhainn íoc astu iad féin. Tá sé seo leagtha amach san Acht na dTithe, 1988. Mar sin féin, níl oibleagáid reachtúil orthu tithe a chur ar fáil do dhaoine.

D’fhéadfadh údaráis áitiúla cabhrú le cóiríocht trí thithe a chur ar fáil go díreach nó trí shocruithe le comhlachtaí tithíochta ceadaithe. D’fhéadfadh siad freisin maoiniú a chur ar fáil do comhlachtaí tithíochta ceadaithe le haghaidh cóiríocht éigeandála agus le haghaidh tithíocht fhadtéarmach do dhaoine gan dídean.

Iarratas a chur isteach ar thithíocht shóisialta nuair atá tú gan dídean

Caithfidh an t-údarás áitiúil an fhíric go bhfuil tú gan dídean a chur san áireamh le linn dóibh do ghá le tithíocht a chur san áireamh agus do shainriachtanais chóiríochta a rangú.

Muna bhfuil an t-údarás áitiúil in ann tithíocht óna stoc féin a thairiscint duit, féadfaidh sé tú a thar chur chuig comhlachtaí tithíochta ceadaithe nó chuig ceann amháin de na seirbhísí eile a ndéantar cur síos orthu thíos.

Chun iarratas a dhéanamh ar thithíocht shóisialta, caithfidh tú foirm iarratais a chomhlánú. Foilsíonn gach údarás áitiúil a leagan féin ach is caighdeánaithe atá an fhaisnéis a theastaíonn.

Is féidir leat cabhrú chun an fhoirm a chomhlánú a fháil ó rannóg thithíochta d’údaráis áitiúil, ó Ionad um Fhaisnéis do Shaoránaigh nó ó eagraíocht dheonach - féach Gníomhaireachtaí a sholáthraíonn seirbhísí do dhaoine gan dídean.

Beidh na nithe seo a leanas ag teastáil uait:

• Cruthúnas ar do sheoladh reatha (cóiríocht do dhaoine gan dídean) amhail admháil ó bhrú nó ó theach lóistín
• Aitheantas fótagrafach ar nós pas, ceadúnas tiomána
• Do theastas breithe
• D’uimhir PSP
• Fianaise ar d’ioncam
• Cruthúnas ar do shaoránacht nó ar do chead chun fanacht sa Stát (pdf)

Cad a tharlóidh más imirceach mé?

Go ginearálta, tá tú incháilithe do sheirbhísí tithíochta más rud é go bhfuil cónaí ort go dlíthiúil in Éirinn agus go gcónaíonn tú i limistéar an údaráis áitiúil iomchuí le tréimhse shonrach ama. Mura bhfuil tú incháilithe do chúnamh fadtéarmach tithíochta, is féidir go bhfaighidh tú cuidiú sealadach ó ghníomhaireacht a chuireann seirbhísí ar fáil do dhaoine gan dídean.

Cabhair le costais má fhaighim tithíocht shóisialta

Níl troscán le fáil i dtithíocht údaráis áitiúil. Más rud é go dtairgtear teach údaráis áitiúil duit agus nach bhfuil sé ar d’acmhainn troscán ná fearais a cheannach, is féidir go mbeidh tú incháilithe le haghaidh cúnaimh ón Roinn Coimirce Sóisialaí - féach ‘Rochtain a fháil ar íocaíochtaí leasa shóisialaigh’ thíos.

Cíos príobháideach

Murar féidir leis an údarás áitiúil nó comhlacht tithíochta formheasta teach a chur ar fáil duit, is féidir leat tithíocht ligthe ar cíos phríobháideach a lorg. Chun cabhrú leat do chíos a chlúdach, is féidir leat iarratas a dhéanamh ar an Íocaíocht Cúnaimh Tithíochta (HAP).

Íocaíocht Cúnaimh Tithíochta

Má tá tú ar an scéim ÍCT, íocann an t-údarás áitiúil go díreach le do thiarna talún. Íocfaidh tú ranníocaíocht cíosa seachtainiúil ÍCT leis an údarás áitiúil, bunaithe ar d'ioncam agus ar do chumas íoc.

Go ginearálta, ní mór an cíos a bheith laistigh de theorainneacha cíosa forordaithe HAP do mhéid do theaghlaigh agus don cheantar ina bhfuil tú i do chónaí. Féadfar solúbthacht a sholáthar, áfach, ar bhonn cás ar chás, do theaghlaigh nach féidir leo cóiríocht oiriúnach a aimsiú laistigh de na teorainneacha sin.

Soláthraíonn an scéim HAP do Dhaoine gan Dídean, atá á feidhmiú ag Feidhmeannas Easpa Dídine Réigiún Bhaile Átha Cliath, solúbthacht shonrach (ar bhonn cás ar chás arís) do theaghlaigh gan dídean incháilithe. Tá seirbhís chomhchosúil á hoibriú ag Comhairle Cathrach Chorcaí do theaghlaigh gan dídean i gCorcaigh.

Tacaíonn Seirbhís Aimsitheoir Áite Bhaile Átha Cliath le teaghlaigh gan dídean i réigiún Bhaile Átha Cliath chun tionóntacht a fháil ag úsáid HAP. Tá Seirbhís Aimsitheoir Áite HAP do Dhaoine gan Dídean ag go leor údarás áitiúil i limistéir eile anois.

Má tá tú i gcóiríocht éigeandála do dhaoine gan dídean, is féidir le do údarás áitiúil cabhrú le haon íocaíochtaí taisce nó réamhíocaíochta a theastaíonn chun cóiríocht a fháil faoin scéim ÍCT. Ba chóir duit dul i dteagmháil le rannóg tithíochta do údaráis áitiúil chun tuilleadh eolais a fháil faoi seo.

Cad is tithíocht idirthréimhseach ann?

Is do dhaoine a dteastaíonn am agus tacaíocht uathu chun ullmhú le haghaidh maireachtáil neamhspleách atá tithíocht idirthréimhseach. De bhreis ar chóiríocht mheántéarmach a chur ar fáil, tugann na scéimeanna sin:

● Daoine a cabhrú a scileanna agus a gcumas a fhorbairt chun iad féin a bhunú i dteach

● Aghaidh a thabhairt ar aon fadhbanna a d’fhéadfadh a bheith ag an duine a d’fhágfadh go mbeadh tithíocht fhadtéarmach dúshlánach

Baineann teorainn ama le tithíocht idirthréimhseach i gcónaí agus maireann sí idir 6 mhí agus 2 bhliain de ghnáth.

Díríonn roinnt tionscadal ar ghrúpaí ar leith, mar:

• Daoine atá ag codladh amuigh
• Tuismitheoirí singile
• Daoine óga ag fágáil cúram cónaithe

Athraíonn na seirbhísí ó thionscadal go tionscadal ach bíonn nasc díreach acu le riachtanais na gcónaitheoirí. Is féidir leo na nithe seo a leanas a áireamh:

• Anailís ar riachtanais aonair
• Pleanáil agus tacaíocht phearsanta
• Tacaíocht chúirte
• For-rochtain
• Tacaíocht do theaghlaigh
• Comhairleoireacht
• Abhcóideacht
• Naisc phobail phríosúin
• Tacaíocht oideachais agus fostaíochta
• Cláir oiliúna um scileanna saoil

Ní féidir rochtain ar na tionscadail tithíochta idirthréimhsí sin ach trí tharchur ó ghníomhaireachtaí eile. Maoinítear tithíocht idirthréimhseach trí údaráis áitiúla agus trí Fheidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS) nó eagraíochtaí áitiúla, ag brath ar an gcineál tionscadail. Íocann cónaitheoirí muirear seachtainiúil i dtaobh a gcóiríochta.

Cad is seirbhísí ionnaíochta ann?

Oibríonn seirbhísí lonnaíochta le daoine atá gan dídean chun cabhrú leo bogadh ón easpa dídine agus isteach i dtithíocht inbhuanaithe fhadtéarmach. Déanann siad measúnuithe agus dréachtaíonn siad plean lonnaíochta le gach duine.

Cuireann siad tacaíocht ar fáil chun cabhrú le daoine gan dídean rochtain a fháil ar chóiríocht agus ullmhú le maireachtáil go neamhspleách. Cuireann seirbhísí iarlonnaíochta tacaíocht am-theoranta tionóntachta ar fáil do dhaoine a bhog chuig a gcóiríocht féin.

Cad is tithíocht fhadtéarmach faoi thacaíocht ann?

Is do dhaoine nach mbeifeá in ann maireachtáil go neamhspleách de bharr fadhbanna ar nós andúile nó galar meabhrach atá tithíocht fhadtéarmach faoi thacaíocht. Tairgtear teach dóibh ar feadh na tréimhse ina bhfuil sé ag teastáil, agus tairgtear tacaíocht dóibh mar is gá. Spriocdhíríonn roinnt tionscadal ar dhaoine ag a bhfuil riachtanais chúraim ar leith. Tairgeann roinnt mhaith comhlachtaí deonacha tithíochta tithíocht fhadtéarmach faoi thacaíocht.

Soláthraíonn an scéim Tacaíocht chun Maireachtáil go Neamhspleách (SLI) cóiríocht agus tacaíochtaí fadtéarmacha do dhaoine aonair agus do theaghlaigh atá gan dídean chun cabhrú leo an t-aistriú ó bheith gan dídean go maireachtáil neamhspleách a dhéanamh. Is do dhaoine a dteastaíonn tacaíocht íseal go measartha uathu agus tá sé á reáchtáil ag Clann Shíomóin Bhaile Átha Cliath do na 4 Údarás Áitiúil i mBaile Átha Cliath.

Ní thagann aon athrú ar do cheart ar íocaíochtaí leasa shóisialaigh má tá tú gan dídean. D’fhéadfadh go mbeadh deacracht agat d’íocaíochtaí a fháil, áfach, mura bhfuil seoladh buan agat. Is féidir leat aon éileamh a dhéanamh ar íocaíochtaí ar nós Liúntas Cuardaitheora Poist nó íocaíochtaí breoiteachta agus míchumais ar an ngnáthbhealach.

Cad a tharlóidh más imirceach mé?

Éilíonn an chuid is mó de na híocaíochtaí seachtainiúla tástála acmhainne go gcomhlíonann tú an coinníoll gnáthchónaithe, ach ní gá duit an coinníoll seo a shásamh chun Íocaíocht Riachtanas Eisceachtúil a fháil (féach thíos)

Feidhmíonn íocaíochtaí faoin tairseach an scéim maidir le Liúntas Leasa Forlíontach

Cuimsíonn an scéim Liúntas Leasa Forlíontach (SWA) Forlíonadh Cíosa chun cabhrú le costas an chíosa a chlúdach. Tá an Íocaíocht Cúnaimh Tithíochta (ÍCT) ag dul in áit Forlíonadh Cíosa fadtréimhseach, ach b'fhéidir go mbeidh tú in ann Forlíonadh Cíosa a fháil, ag brath ar do chás - mar shampla, má bhí tú i do chónaí i gcóiríocht do dhaoine gan dídean ar feadh 6 mhí ar a laghad (183 lá) den 12 mhí dheireanacha.

Mar sin féin, má rinneadh measúnú ort cheana féin mar dhuine atá cáilithe le haghaidh tacaíochta do thithíocht shóisialta, cuirfear ar aghaidh chuig d'údarás áitiúil thú chun do riachtanais tithíochta a dhíriú (seachas measúnú a dhéanamh ar Fhorlíonadh Cíosa).

D'fhéadfadh go mbeadh solúbthacht i gcásanna ina bhfuil cíosanna os cionn na dteorainneacha Forlíonadh Cíosa. Baineann sé seo le tionóntaí reatha agus le hiarratasóirí nua ar Fhorlíonadh Cíosa. Breithnítear cúinsí an tionónta ar bhonn cás ar chás agus féadfar cíosanna a mhéadú os cionn na dteorainneacha socraithe mar is cuí.

Seirbhís Cosanta Tionóntachta i limistéir áirithe chun cabhrú le tionóntaí fanacht ina gcóiríocht ar cíos. Feidhmíonn an tseirbhís sna contaetha thíos:

● Baile Átha Cliath

● Cill Dara

● An Mhí

● Gaillimh

● Cill Mhantáin

● Cathair Chorcaí

Is féidir leat teagmháil a dhéanamh leis an tSeirbhís um Chosaint Tionóntachta ar 1800 454 454 ó 9am go 9pm ó Luan go hAoine nó seol ríomhphost chuig tps@threshold.ie.

Íocaíochtaí eile faoin scéim um Liúntas Leasa Forlíontach

Anuas ar an bhForlíonadh Cíosa, áirítear leis an scéim um Liúntas Leasa Forlíontach íocaíocht bhunúsach sheachtainiúil agus roinnt íocaíochtaí lánroghnacha. Féadfaidh tú cáiliú le haghaidh na híocaíochta seachtainiúla mura bhfuil tú i dteideal aon íocaíochta leasa shóisialaigh eile nó má tá tú ag fanacht go dtí go bpróiseáiltear d’éileamh ar aon íocaíocht eile.

Féadfaidh tú cáiliú le haghaidh íocaíocht lánroghnach má tá tú i ngátar. An ceann atá is ábhartha ar dtús do dhaoine gan dídean is ea Íocaíocht Riachtanas Eisceachtúil. Is é atá i gceist ann ná íocaíocht aonuaire a fhéadfaidh tú a fháil más rud é go bhfuil speansais nach rabhthas ag súil leo agat mar:

• Éadach
• Taisteal
• Éarlais chíosa
• Costais a bhaineann le teach a shocrú nach bhféadfaí a bheith ag súil le réasún go n-íocfá ó d’ioncam seachtainiúil

Áiríonn sé seo freisin troscán agus fearais a cheannach má tá tú ag bogadh isteach i dtithíocht údaráis áitiúil.

Seirbhís pointe seolta

Tá seirbhís phointe seolta curtha ar bun ag An Post, a thugann seoladh pearsanta poist do dhaoine gan dídean agus do dhaoine a bhfuil cónaí orthu i gcóiríocht shealadach. Is féidir leat an seoladh a úsáid chun rochtain a fháil ar sheirbhísí a d'fhéadfadh a bheith deacair nó dodhéanta iad a fháil gan seoladh, mar shampla:

• Chun cuntas bainc a chur ar bun
• Iarratas a dhéanamh ar phoist
• Clárú chun vótáil
• Coinne leighis a shocrú

Is féidir leat an seoladh a úsáid freisin chun teagmháil a dhéanamh le teaghlach agus le cairde. Ní mór duit clárú ar líne don tseirbhís phointe seolta saor in aisce. Tugann tú d'ainm, do chontae agus roghnaíonn tú d'oifig phoist áitiúil, agus ansin gintear do sheoladh pearsanta. Níl aon tagairt ag an seoladh don oifig phoist, ach tá sé go hiomlán pearsanta.

Is féidir leat do phost a bhailiú ó d'oifig phoist roghnaithe trí aitheantas grianghraf a thaispeáint. Coinneofar do litreacha ar feadh 20 lá ar a mhéad. Tar éis seo, cuirfear ar ais chuig an seoltóir iad.

Féach inár leathanach Gníomhaireachtaí a sholáthraíonn seirbhísí do dhaoine gan dídean chun a fháil amach cén áit a ndéanfar iarratas ar na tacaíochtaí thuas.