An Scéim Deontas Áiseanna Soghluaisteachta

Cabhraíonn Scéim Deontais na nÁiseanna Soghluaisteachta leat íoc as obair bhunúsach chun dul i ngleic le saincheisteanna soghluaisteachta atá agat sa bhaile. Mar shampla, má bhíonn deacracht agat dul isteach san fholcadán nó sa chithfholcadán, d’fhéadfadh an deontas íoc as an gcostas a bhíonn ar chithfholcadán inrochtana a chur isteach.

Tá an scéim do dhaoine breacaosta agus do dhaoine faoi mhíchumas.

Cén obair atá cumhdaithe ag an deontas?

Is féidir an deontas a úsáid chun athruithe bunúsacha ar d’áit chónaithe a dhéanamh chun go mbíonn sé níos inrochtana, cosúil leis na rudaí seo a chur isteach:

• Greimráillí
• Cithfholcadán inrochtana
• Rampaí
• Cathaoir staighre

Ní íocann an deontas as CBL a ghearrtar ar an obair. Is féidir leat iarratas a dhéanamh leis na Coimisinéirí Ioncaim, áfach, ar aisíocaíocht CBL d’aon fhearais a theastaíonn uait agus ar an gcostas a bhíonn ar iad a chur isteach.

Is é an deontas uasta is féidir leat a fháil €6,000, a d’fhéadfadh íoc as 100% de chostas na n-oibreacha. B’fhéidir nach bhfaighidh tú an deontas uasta, áfach. Is éard is cúis leis seo ná go n-íocann d’údarás áitiúil an deontas, agus go mbraitheann sé ar cén cistiú atá ar fáil acu. Déanfaidh siad an cinneadh cibé acu an féidir leo an deontas iomlán, nó céatadán den deontas, a íoc leat.

Tá Scéim Deontais na nÁiseanna Soghluaisteachta ar fáil do dhaoine a bhfuil ioncam teaghlaigh níos lú ná €30,000 sa bhliain acu.

Conas a mheasúnaítear m’ioncam?

Measúnaítear d’ioncam teaghlaigh iomlán ón mbliain dheireanach chánach lena dheimhniú an gcáilíonn tú agus cén leibhéal cúnaimh is féidir leat a fháil. Áirítear le hioncam teaghlaigh:

• D’ollioncam bliantúil
• Ollioncam bliantúil do chéile nó do pháirtnéara
• Ollioncam bliantúil aon daoine fásta eile a chónaíonn sa teaghlach atá níos sine ná 23 bliain má tá siad in oideachas lánaimseartha, nó níos sine ná 18 mbliana d’aois mura bhfuil siad in oideachas lánaimseartha

Ní chuirtear an t-ioncam seo a leanas san áireamh nuair a ríomhtar d’ioncam teaghlaigh:

• €5,000 do gach duine muinteartha atá níos óige ná 18 mbliana d’aois
• €5,000 do gach duine muinteartha atá idir 18 agus 23 bliain d’aois agus atá in oideachas lánaimseartha
• €5,000, má tá cúram á thabhairt ag gaol ar bhonn lánaimseartha don duine a bhfuil an deontas á fháil acu
• Sochar Linbh
• Íocaíocht Teaghlaigh Oibre
• Liúntas Cúraim Baile
• Deontas Tacaíochta Cúramóra
• Sochar Cúramóra agus Liúntas Cúramóra (má dhéantar an íocaíocht chúramóra maidir leis an duine lena mbaineann an t-iarratas ar an deontas)
• Deontas Cúraim Altrama
• Liúntas Breosla
• Pacáiste Sochair Teaghlaigh
• Liúntas do Mhaireachtáil Aonair

An gcáilítear m’áit chónaithe?

Cáilítear d’áit chónaithe sna cásanna seo a leanas:

• Tá sé faoi úinéireacht phríobháideach (is leatsa nó le do theaghlach é)
• Tá sé ar cíos ó thiarna talún agus tá cead agat ón tiarna talún na hathruithe a dhéanamh. (Caithfidh an tionóntacht a bheith cláraithe leis an mBord um Thionóntachtaí Cónaithe freisin)
• Cuireann comhlacht ceadaithe tithíochta (CCT) é ar fáil
• Is áit chónaithe chomhchoiteann é (cóiríocht ina gcónaíonn daoine le chéile i ngrúpáiteanna cónaithe)

Caithfidh tú cónaí sa réadmhaoin mar d’áit chónaithe phríomha nuair a chríochnaítear an obair.

Caithfidh do ghnóthaí cánach agus do Cháin Mhaoine Áitiúil a bheith in ord freisin chun cáiliú don deontas.

Íoslódáil foirm iarratais nó déan teagmháil le d’údarás áitiúil agus iarr orthu foirm a sheoladh sa phost chugat.

Tá mír ar an bhfoirm ar gá do dhochtúir í a líonadh agus a shíniú.

B’fhéidir go dteastóidh comhairle ghairmiúil uait freisin nuair a líonann tú an mhír faoin obair is mian leat go ndéanfar agus cé mhéid a cheapann tú a chosnóidh sé.

Seol an fhoirm líonta chuig d’údarás áitiúil anuas ar na cáipéisí breise riachtanacha:

• Cruthúnas i leith d’ioncam teaghlaigh don bhliain chánach roimhe seo
• Cruthúnas gur íocadh an Cháin Mhaoine Áitiúil (CMÁ) ar an áit chónaithe, nó go bhfuil tú díolmhaithe nó gur chuir tú siar í
• Tuairisc ó theiripeoir saothair (TS), má tá ardaitheoir staighre á fháil agat leis an deontas

Tugtar sonraí ar an bhfoirm iarratais faoi na cáipéisí a theastóidh uait mar chruthúnas.

Nuair a fhaigheann d’údarás áitiúil d’iarratas, déanfaidh siad an méid seo a leanas:

• Seiceálfaidh siad d’iarratas agus deimhneoidh siad an gcáilíonn tú don deontas
• Teicneoir a chur amach chun cuairt a thabhairt ar d’áit chónaithe lena chinntiú gur féidir an obair a dhéanamh agus go bhfuil na hoiriúnuithe oiriúnach do do riachtanais
• Teagmháil a dhéanamh leat le thú a chur ar an eolas faoi cibé acu ar ceadaíodh nó nár ceadaíodh d’iarratas
• Iarraidh ort luachan don obair, uimhir thagartha cánach do chonraitheora agus do shonraí cuntas bainc a sheoladh chucu

Conas a thugtar tús áite d’iarratais?

Tugtar tús áite do d’iarratas de réir a phráinní atá do riachtanais leighis.

Tugann an t-údarás áitiúil tús áite do na daoine seo a leanas:

• Daoine a bhfuil breoiteacht mharfach orthu nó a bhraitheann ar theaghlach nó ar chúramóir
• Daoine a d’fhéadfadh filleadh ón ospidéal nó ó chúram cónaithe dá ndéanfaí na hoiriúnuithe ar a n-áit chónaithe

Obair a thosú le m’áit chónaithe a oiriúnú

Ba cheart duit an obair a thosú laistigh de 6 mhí tar éis gur ceadaíodh do dheontas. Mura dtarlaíonn seo, d’fhéadfadh an t-údarás áitiúil síneadh a cheadú.

Cad a tharlaíonn mura n-éiríonn le m’iarratas?

Mura n-éiríonn le d’iarratas ar an deontas nó mura bhfuil tú sásta le cinneadh an údaráis áitiúil, is féidir leat an cinneadh a achomharc. Caithfidh tú achomharc a dhéanamh leis an údarás áitiúil i scríbhinn laistigh de 3 seachtaine tar éis go ndearnadh an cinneadh, agus an fáth a mhíniú go bhfuil sé á achomharc agat. Measúnóidh duine san údarás áitiúil nach raibh bainteach leis an measúnú tosaigh d’achomharc agus déanfaidh siad teagmháil leat leis an toradh a chur in iúl duit. D’fhéadfadh seo a fhaide le 6 seachtaine a ghlacadh.

Mura n-éiríonn le d’iarratas nó má theastaíonn oiriúnuithe éagsúla ar d’áit chónaithe uait, b’fhéidir go gcáileoidh tú do dheontais eile, féach thíos.

Deontais agus scéimeanna eile

Má theastaíonn uait d’áit chónaithe a oiriúnú níos forleithne, nó mura gcáilíonn tú faoin tástáil mhaoine, is féidir leat iarratas a dhéanamh ar an Deontas Oiriúnaithe Tithíochta do Dhaoine faoi Mhíchumas ina ionad sin.

Más duine breacaosta thú agus má theastaíonn uait deisiúcháin bhunriachtanacha a dhéanamh ar d’áit chónaithe, d’fhéadfadh an Scéim Cúnaimh Tithíochta do Dhaoine Breacaosta a bheith níos oiriúnaí duit.

Riarann údaráis áitiúla na scéimeanna seo, anuas ar Scéim Deontais na nÁiseanna Soghluaisteachta, faoi na Rialacháin na dTithe (Deontais Oiriúnaithe do Dhaoine Scothaosta agus Daoine faoi Mhíchumas), 2007, a leasaigh Rialacháin in 2014.

Déanann tú iarratas ar na 3 dheontas trí úsáid a bhaint as an bhfoirm iarratais chéanna.

Má bhíonn cheisteanna agat faoi Scéim Deontais na nÁiseanna Soghluaisteachta nó más mian leat a dheimhniú go díreach cad atá cumhdaithe faoin scéim i do cheantar, ba cheart duit teagmháil a dhéanamh le d’údarás áitiúil.