Comhaontú comhchinnteoireachta

Mura bhfuil tú cinnte an féidir leat cinntí áirithe a dhéanamh leat féin nó má cheapann tú go mb’fhéidir nach mbeidh tú in ann é sin a dhéanamh go luath, féadfaidh tú comhaontú comhchinnteoireachta a dhéanamh. Ligeann an comhaontú seo duit duine a bhfuil aithne agat air agus a bhfuil muinín agat astu mar chomhchinnteoir a roghnú chun cinntí áirithe a dhéanamh i gcomhpháirt leat.

D’fhéadfadh na cinntí seo a bheith faoi do chúram pearsanta, do mhaoin nó do chúrsaí airgid. Mar shampla d’fhéadfadh do dhuine roghnaithe cinntí a dhéanamh i gcomhpháirt leat faoi do theach nó cabhrú leat cinntí a dhéanamh faoi fhostaíocht, oiliúint nó gníomhaíochtaí sóisialta.

Féadfaidh níos mó ná comhaontú comhchinnteoireachta amháin a bheith agat. Ní féidir ach comhchinnteoir amháin a bheith agat do gach comhaontú, áfach.

Tá comhaontuithe comhchinnteoireachta ar cheann de na comhaontuithe is féidir a dhéanamh faoin Acht um Chinnteoireacht Chuidithe (Cumas).

Is féidir le do chomhchinnteoir na cinntí atá leagtha amach sa chomhaontú comhchinnteoireachta a dhéanamh in éineacht leatsa.

Cabhróidh do chomhchinnteoir leat faisnéis ábhartha a fháil agus míneoidh sé duit é. Le chéile, féachann tú ar an bhfaisnéis agus labhraíonn tú faoi na roghanna agus na torthaí éagsúla. Is féidir leat ansin le chéile teacht ar chinneadh a urramaíonn do mhianta.

Tar éis duit do chomhaontú comhchinnteoireachta a chlárú, féadfaidh do chomhchinnteoir:

• Tacú leat chun teacht ar chinneadh le chéile. Mar shampla, déanfaidh an comhchinnteoir iarracht eolas casta a mhíniú duit i dtéarmaí soiléire simplí
• Cabhrú leat rochtain a fháil ar fhaisnéis agus ar thaifid ábhartha, mar shampla, dul i dteagmháil le do bhanc nó le dochtúir.
• Cinntí áirithe a dhéanamh in éineacht leat, mar shampla, cinntí ar d’airgeadas.
• Iarrachtaí réasúnta a dhéanamh chun a chinntiú go gcuirtear aon chinneadh i bhfeidhm

Ní féidir le do chomhchinnteoir tacú leat ach amháin le cinntí atá liostaithe i do chomhaontú

Ní féidir leo cinneadh a dhéanamh ar do shon gan tú - caithfidh tú a bheith páirteach i gcónaí.

Cad nach féidir le do chomhchinnteoir a dhéanamh?

Ní féidir le do chomhchinnteoir:

• Cinneadh a dhéanamh gan tú – caithfidh tú a bheith páirteach i gcónaí
• Stop a chur ort duine ar leith a fheiceáil
• Toiliú leat chun do shaoirse a shrianadh nó do chógas a thabhairt
• Earraí nó seirbhísí atá á gceannach agat a fháil
• Leas a bhaint as nó a bheith faoi dhliteanas do chonradh atá á dhéanamh agat

Is féidir leat tuilleadh a léamh sa Treoir DSS maidir le Comhaontú Comhchinnteoireachta (pdf)

Féadfaidh tú an Cód Cleachtais a léamh mar threoir do chomhchinnteoirí.

Caithfidh do chomhchinnteoir a bheith ina dhuine fásta (18 mbliana d’aois agus níos sine) a gcaithfidh tú a bheith eolach air agus muinín a bheith agat as ar feadh tréimhse réasúnta ama.

Ní féidir leis an duine a bheith ina chomhchinnteoir:

• Má chiontaítear é/í i gcion i do choinne nó i do choinne
• Má tá sé dócmhainneach ó thaobh airgeadais de nó má ciontaíodh é i gcion a bhaineann le calaois nó mímhacántacht (ach amháin má bhaineann an comhaontú le cinntí leasa phearsanta)
• Más úinéir nó soláthraí cláraithe saoráide sainithe cúraim nó meabhairshláinte ina bhfuil tú i do chónaí nó fostaí an duine sin (ach amháin má tá sé ina gharghaol duit).
• Má baineadh as ról an chomhchinnteora duit

Féadfaidh comhaontú comhchinnteoireachta teacht chun críche freisin:

• Más é do chéile, do pháirtnéir sibhialta agus/nó do chomhchónaitheoir an cúntóir agus go dtagann deireadh le do chaidreamh.
• Má éiríonn sé neamh-incháilithe le bheith ina gcomhchinnteoir ar cheann de na cúiseanna thuas.

Ní thagann comhaontú comhchinnteoireachta i bhfeidhm go dtí go gcláraítear é leis an tSeirbhís Tacaíochta Cinntí.

Gach bliain beidh ar do chomhchinnteoir tuairisc scríofa a chur chuig an tSeirbhís Tacaíochta Cinntí. Ní mór duit na tuarascálacha seo a fhormheas, agus ní mór dóibh

• Sonraí ar chinntí móra a rinneadh le chéile a chur san áireamh mar chuid den chomhaontú
• Sonraí ar na hábhair airgeadais a bhaineann leis an gcomhaontú a áireamh, lena n-áirítear aon chostais nó speansais a d’éiligh an comhchinnteoir

Is féidir leis an tSeirbhís Tacaíochta Cinntí duine a chur chun cainte leat, nó le do chomhchinnteoir agus tuairisc a iarraidh orthu. Mar shampla, féadfaidh an tSeirbhís Tacaíochta Cinntí cuairteoir ginearálta nó cuairteoir speisialta a sheoladh chun labhairt le do chomhchinnteoir má tá gearán faighte acu nó chun a chinntiú go bhfuil an comhaontú ag oibriú mar ba chóir.

Monatóireacht a dhéanamh ar chomhaontú comhchinnteoireachta

Seiceálfaidh an tSeirbhís Tacaíochta Cinntí go rialta

• gach comhaontú comhchinnteoireachta cláraithe lena chinntiú go bhfuil sé ag obair
• go dtuigeann tú an comhaontú i gcónaí agus go bhfuil sé fós ag teacht le do mhianta.
• Gníomhaíochtaí do chomhchinnteora

Conas a sheiceáil an bhfuil comhaontú comhchinnteoireachta ag duine

Coinníonn an tSeirbhís Tacaíochta Cinntí clár de chomhaontuithe comhchinnteoireachta. Déarfar sa chomhaontú cé hé/hí an comhchinnteoir. Is féidir le daoine agus eagraíochtaí sonracha iarratas a dhéanamh ar an gclár a chuardach má tá cúis mhaith acu le déanamh amhlaidh. D’fhéadfadh bainc, dlíodóirí nó dochtúirí a bheith i gceist leis seo. D’fhéadfadh baill teaghlaigh agus cúramóirí a bheith san áireamh freisin.

Is féidir leis an tSeirbhís Tacaíochta Cinntí cóip dheimhnithe de do chomhaontú comhchinnteoireachta a sholáthar, a dheimhníonn go bhfuil an comhaontú ann. Soláthraíonn an DSS foirmeacha teimpléid freisin chun comhaontú comhchinnteoireachta a dhéanamh.

Is féidir leat comhaontú comhchinnteoireachta a dhéanamh ar líne trí myDSS. Ní mór duit cuntas a shocrú chun é seo a dhéanamh. Más fearr leat, féadfaidh tú dul i dteagmháil leis an tSeirbhís Tacaíochta Cinntí agus iarraidh orthu foirm pháipéir a sheoladh le haghaidh comhchinnteoireachta.

Féadfaidh tú treoir céim ar chéim a léamh maidir le comhaontú comhchinnteoireachta a dhéanamh.

Ní mór sonraí a bheith i do chomhaontú comhchinnteoireachta faoi na cinntí a dhéanfaidh tú féin agus do chomhchinnteoir le chéile.

Caithfidh do chomhaontú:

• A bheith i scríbhinn
• A bheith sínithe agat (nó thar do cheann i gcúinsí áirithe)
• Do chomhaontú a shíniú
• A bheith sínithe ag 2 dhuine eile mar fhinné

Caithfidh beirt fhinnéithe carachtar a bheith ag do chomhchinnteoir cuid den fhoirm a chomhlánú.

Ansin caithfidh tú iarraidh ar do dhochtúir, nó ar ghairmí cúram sláinte eile do chumas a mheas. Seiceálfaidh siad an bhfuil tú in ann an comhaontú comhchinnteoireachta a dhéanamh agus an bhfuil an cumas agat na cinntí a chuimsítear i do chomhaontú a dhéanamh, le tacaíocht ó do chomhchinnteoir. Comhlánóidh siad an Fhoirm Ráitis Cumais ansin.

Cé a chaithfidh mé a insint faoin gcomhaontú comhchinnteoireachta?

Tar éis duit do chomhaontú comhchinnteoireachta a dhéanamh, ní mór duit insint do:

• Do chéile, do pháirtnéir sibhialta nó do pháirtnéir
• Do leanaí ar bith atá os cionn 18 mbliana d’aois
• Aon lucht tacaíochta cinntí a ceapadh faoi shocrú tacaíochta difriúil (mar shampla, comhaontú cúnaimh cinnteoireachta)

Tugtar fógra páirtithe ar na daoine thuas.

Tar éis duit na céimeanna seo a chur i gcrích, féadfaidh tú na doiciméid a uaslódáil agus d’iarratas a chur isteach.

Agóid i gcoinne comhaontú comhchinnteoireachta

Is féidir le haon duine ón liosta daoine thuas agóid a dhéanamh i gcoinne an chomhaontaithe laistigh de 5 seachtaine ón bhfógra faoin gclárú beartaithe a fháil. Is féidir leat a sheiceáil cé mhéad a chosnaíonn sé chun agóid a dhéanamh i gcoinne comhaontú comhchinnteoireachta ar láithreán gréasáin an DSS.

Déanfaidh an tSeirbhís Tacaíochta Cinntí athbhreithniú ar an agóid tar éis dóibh é a fháil agus rachaidh sí i gcomhairle leat agus le do chomhchinnteoir beartaithe. Déanfaidh sé cinneadh ansin ar cheart an comhaontú a chlárú nó nár cheart. Is féidir achomharc a dhéanamh chuig an gCúirt Chuarda i gcoinne chinneadh na Seirbhíse Tacaíochta Cinnidh.

Clárú agus táillí

Ní mór duit táille €90 a íoc as gach comhaontú comhchinnteoireachta. Is féidir leat iarratas a dhéanamh ar tharscaoileadh táille. Léigh tuilleadh faoi tháillí ar Láithreán Gréasáin na Seirbhíse Tacaíochta Cinntí.

Féadfaidh tú féin nó do chomhchinnteoir deireadh a chur leis an gcomhaontú comhchinnteoireachta go léir nó le cuid de nuair is mian leat. Is féidir leat é seo a dhéanamh roimh nó tar éis é a bheith cláraithe leis an tSeirbhís Tacaíochta Cinntí.

Chun deireadh a chur le comhaontú comhchinnteoireachta, ní mór duit é

• Seo a dhéanamh i scríbhinn
• a shíniú i láthair beirt fhinnéithe
• Inis do na daoine ábhartha lena n-áirítear do chéile nó do pháirtí go bhfuil deireadh leis an gcomhaontú

Má thagann deireadh leis an gcomhaontú tar éis é a chlárú, ní mór duit an tSeirbhís Tacaíochta Cinnidh a chur ar an eolas:

• Leis an gcomhaontú a chur in iúl don tSeirbhís Tacaíochta Cinnidh freisin.
• Le ráiteas ó dhochtúir nó ó ghairmí cúram sláinte eile go bhfuil an cumas agat deireadh a chur leis an gcomhaontú.
• Sonraí an fhógra a tugadh do dhaoine áirithe maidir leis an gcomhaontú dar críoch, lena n-áirítear daoine den teaghlach.

Bainfidh an tSeirbhís Tacaíochta Cinnidh an comhaontú ar fad nó cuid de den chlár.

Comhaontú comhchinnteoireachta a athrú

Féadfaidh tú comhaontú comhchinnteoireachta a athrú má tá sé cláraithe leis an tSeirbhís Tacaíochta Cinnidh ar feadh níos mó ná 6 mhí, mura n-aontaíonn an tSeirbhís Tacaíochta Cinnidh le tréimhse níos giorra. De ghnáth ní féidir leat athruithe a dhéanamh ach uair amháin in aon tréimhse 12 mhí.

Caithfidh tú féin agus do chomhchinnteoir a bheith sásta an comhaontú a athrú.

Féadfaidh tú mionathruithe a dhéanamh, tríd an tSeirbhís Tacaíochta Cinntí a chur ar an eolas faoi na hathruithe. Má tá sé beartaithe agat athruithe móra a dhéanamh ar an gcomhaontú, rachaidh sé seo trí fhormhór na gcéimeanna céanna le ceann nua a chlárú.

Gearrfar táille €90 chun an comhaontú cúnaimh chomhchinnteoireachta a chlárú, nó chun athruithe a dhéanamh air. Is féidir leat iarratas a dhéanamh ar tháille laghdaithe nó ar tharscaoileadh táillí ar thairseach MyDSS.

Is féidir leat tuilleadh faisnéise a fháil ón tSeirbhís Tacaíochta Cinntí.