Deontais agus scéimeanna feirmeoireachta
- Réamhrá
- Colún 1 - Íocaíochtaí díreacha agus bearta margaidh
- Colún 2 - Forbairt tuaithe
- Deontais le haghaidh foraoiseachta
- Deontais le haghaidh foirgneamh agus déanmhas
- Deontais agus scéimeanna eile
Réamhrá
Más feirmeoir thú, tá roinnt deontas agus scéimeanna ar fáil duit. Mar shampla, tá íocaíochtaí ann chun d’ioncam a fhóirdheonú agus deontais chun cabhrú le d’fheirm a nuachóiriú agus é a dhéanamh níos inbhuanaithe.
Tá a gcritéir cháilitheacha agus a bpróiseas iarratais féin ag formhór na scéimeanna. Mar sin féin, is féidir leat cur isteach ar roinnt de na scéimeanna agus tú ag déanamh iarratais ar BISS, arb é an príomhfhóirdheontas ioncaim d’fheirmeoirí é.
D’fhéadfadh go ndúnfar cuid de na scéimeanna d’iarratasóirí nua, ach tá sé tábhachtach go mbeadh a fhios agat téarmaí agus coinníollacha aon scéime atá á éileamh agat chun a dheimhniú go bhfuil tú ag cloí le rialacha na scéime.
Tagann formhór na scéimeanna d’fheirmeoirí in Éirinn ón gComhbheartas Talmhaíochta (CAP) do gach tír san AE.
Mar sin féin, tá roinnt scéimeanna agus deontas ar leith ann atá cabhrach d’fheirmeoirí, lena n-áirítear scéimeanna áirithe a spreagann feirmeoirí foraoisí a fhorbairt.
Cad é an Comhbheartas Talmhaíochta (CBT)?
Is beartas é an Comhbheartas Talmhaíochta (CBT) do thíortha uile an AE a chuimsíonn príomhchuspóirí d’fheirmeoirí. Ina measc seo tá rudaí mar:
- Ioncam cothrom a chinntiú d’fheirmeoirí
- Tírdhreacha agus bithéagsúlacht a chaomhnú
- Iomaíochas san fheirmeoireacht a mhéadú
- Tacú le hathnuachan giniúna
- Cáilíocht bia agus sláinte a chosaint
- Eolas agus nuálaíocht a chothú
- Aire a thabhairt don chomhshaol agus spriocanna um athrú aeráide a bhaint amach
Tá Plean Straitéiseach CBT ag Éirinn a bheidh ar siúl ó 2023-2027. Mínítear sa phlean seo conas a oibríonn CBT in Éirinn agus cad iad na scéimeanna atá ar fáil d’fheirmeoirí.
Faoin bplean seo, roinntear na scéimeanna i 2 cholún éagsúla:
- Colún 1: Íocaíochtaí díreacha agus bearta margaidh
- Colún 2: Forbairt tuaithe lena n-áirítear na Scéimeanna Spriocdhírithe um Nuachóiriú Talmhaíochta 3 (TAMS 3)
Colún 1 - Íocaíochtaí díreacha agus bearta margaidh
Tugann íocaíochtaí díreacha tacaíocht airgeadais d’fheirmeoirí chun a n-ioncam feirmeoireachta a fhóirdheonú agus cuireann siad líontán sábhála ar fáil dóibh má bhíonn fadhbanna margaidh ann. Áirítear leo:
- Tacaíocht Bun-Ioncaim le haghaidh Inbhuanaitheachta (BISS)
- Tacaíocht Ioncaim Chomhlántach d’Fheirmeoirí Óga (CIS-YF)
- Tacaíocht Ioncaim Athdháilte Chomhlántach le haghaidh Inbhuanaitheachta (CRISS)
- Éiciscéim
- Clár Náisiúnta Beachadóireachta
- An Cúlchiste Náisiúnta: catagóir Feirmeoirí Óga agus Feirmeoir Nua
- Scéim Chúnaimh Próitéin
- Idirghabháil Earnála in Earnáil na dTorthaí agus na Glasraí
Colún 2 - Forbairt tuaithe
Cuidíonn na scéimeanna seo le tacú le forbairt tuaithe trí dheontais a sholáthar do:
- Feirmeacha a nuachóiriú agus a fheabhsú
- Feirmeoireacht inbhuanaithe
- An comhshaol a chosaint
Áirítear leo:
- Scéim Timpeallachta Agra-Aeráide Tuaithe (ACRES)
- Limistéir faoi Shrianta Nádúrtha (ANC)
- Deontas Feirmeoireachta Comhoibritheach
- Tacaíocht Luathchéime d'Eagraíochtaí Táirgeoirí
- Clár Aistrithe Eolais
- An Scéim Náisiúnta Leasa Mairteola Déiríochta
- Scéim Feirmeoireacht Orgánach
- Scéim Feabhsúcháin Caorach
- Beart Corpraithe Tuí agus Íocaíocht Cúnaimh Banna (BAP)
- Clár Éifeachtúlachta Carbóin Diúil (SCEP)
Scéimeanna Spriocdhírithe um Nuachóiriú Talmhaíochta (TAMS 3)
Is sraith scéimeanna iad TAMS 3 a chuidíonn le feirmeoirí tacaíochtaí a fháil chun foirgnimh agus trealamh feirme a thógáil agus a fheabhsú. Tagann siad seo faoi scéimeanna CBT Cholún 2. Leanann TAMS 3 ó TAMS 1 agus TAMS 2.
- Scéim Leasa Ainmhithe agus Stórála Cothaitheach (AWNSS)
- Scéim Trealaimh Déiríochta (DES)
- Scéim Infheistíochta Caipitil Sábháilteachta Feirme (FSCIS)
- Scéim Leata Sciodair ag a Bhfuil Astaíochtaí Ísle (LESS)
- Scéim Stórála Iompórtála Cothaitheach (NISS)
- Scéim Infheistíochta Caipitil Orgánach (OCIS)
- Scéim Infheistíochta Muc agus Éanlaithe (PPIS)
- Scéim Infheistíochta Caipitil Gréine (SCIS)
- Scéim Infheistíochta Caipitil Curaíochta (TCIS)
- Scéim Infheistíochta Caipitil d'Fheirmeoirí Mná (WFCIS)
- Scéim Infheistíochta Caipitil d'Fheirmeoirí Óga (YFCIS)
Deontais le haghaidh foraoiseachta
Deontais chun foraoisí nua a chruthú
Deontais d'úinéirí foraoiseachta láithreach
- Scéim Fálú Crainn Fianna, Giorria agus Fianna
- Grúpscéim Aistrithe Faisnéise Foraoiseachta 2023
- Scéim Bóthair Foraoise 2023 - 2027
- Scéim Nuálaíoch Teicneolaíochta Foraoise - Modúl 2: Cúnamh Infheistíochta d'Fhorbairt Earnáil na bPlandlann Crann Foraoise 2023-2027
- Scéim Caomhnaithe Coillearnach Dúchais
- Scéim Athbhunú maidir le Críonadh Siar Fuinseoige 2023 – 2027
- Scéim Feabhsaithe Coillearnacha 2023 – 2027