Tús

Is tionscnamh socrúcháin oibre sa phobal é Tús a sholáthraíonn deiseanna oibre gearrthéarmacha do dhaoine dífhostaithe. Tá sé i gceist ag na deiseanna oibre ann chun an pobal a thairbhiú agus tá siad soláthraithe ag eagraíochtaí pobail agus deonacha i gceantair uirbeacha agus tuaithe araon. Tá an tionscnamh Tús á bhainistiú ag comhlachtaí forbartha áitiúla agus Údarás na Gaeltachta don Roinn Coimirce Sóisialaí, a bhfuil freagracht fhoriomlán ar an scéim.

Beidh daoine dífhostaithe atá i dteideal páirt a ghlacadh sa scéim á roghnú agus déanfaidh an Roinn Coimirce Sóisialaí teagmháil leo – féach 'Próiseas roghnúcháin' thíos.

Cineál tionscadail

Ní mór don obair go léir a dhéanann na rannpháirtithe ar an scéim Tús pobalbhunaithe. I measc na gcineálacha tionscadal incháilithe don scéim tá:

• Seirbhísí (mar shampla, caomhnú agus cothabháil siúláin náisiúnta)
• Seirbhísí cúramacha (mar shampla, cúram leanaí, cúram daoine aosta)
• Seirbhísí pobail ginearálta (mar shampla, nuachtlitreacha nó soláthar faisnéise do phobail
• Seirbhísí oidhreachta (mar shampla, tionscadal oidhreachta áitiúil)
• Seirbhísí para-oideachasúil (mar shampla, grúpaí imeartha pobail)

Leithdháileadh na n-áiteanna

Leithdháilfear áiteanna ar an scéim d’eagraíochtaí pobail agus deonacha a bhfuil baint acu le seachadadh seirbhísí áitiúla i gceantair uirbeacha agus tuaithe - féach 'Eagraíochtaí pobail agus deonacha' thíos. Beidh an leithdháileadh bunaithe ar líon na ndaoine dífhostaithe incháilithe i ngach comhlacht forbartha áitiúla nó i gceantar Údarás na Gaeltachta.

Chun a bheith incháilithe páirt a ghlacadh sa scéim Tús ní mór duit na coinníollacha seo a leanas a shásamh:

• A bheith dífhostaithe go leanúnach ar feadh ar a laghad 12 mhí agus "ag síniú" ar bhonn lán-aimseartha; agus
• A bheith ag fáil íocaíochta cuardaitheora poist (Sochar Cuardaitheora Poist nó Liúntas Cuardaitheora Poist) ón Roinn Coimirce Sóisialaí le haghaidh 12 mhí ar a laghad; agus
• A bheith ag fáil Liúntas Cuardaitheora Poist.

Nóta: Má tá LCP á fháil agat agus má tá sos(anna) a mhéid le 30 lá agat i do thaifead cuardaitheora poist le 12 mhí anuas, beidh tú incháilithe do Tús go fóill.

Is féidir am a chaitear ar an Íocaíocht Dífhostaíochta Phaindéimeach (PUP), Liúntas Cúramóra (CA) nó JobPath a áireamh i dtreo na tréimhse cáiliúcháin 12 mhí.

Próiseas roghnúcháin

Déanfar daoine dífhostaithe a bhfuil incháilithe don scéim a shainaithint agus déanfaidh a n-oifig leasa shóisialaigh nó ionad Intreo áitiúil teagmháil leo agus cuirfear an deis ar fáil dóibh a bheith páirteach sa scéim. Ó Bealtaine 2015, d’fhéadfadh go líontar roinnt áiteanna trí féinatreorúchán ag rannpháirtithe féideartha.

Má aontaíonn siad páirt a ghlacadh sa scéim Tús iarchuirfear chuig a gcomhlacht forbartha áitiúla iad nó chuig Údarás na Gaeltachta, áit ina mbeidh siad earcaithe le haghaidh socrúchán oibre cuí nuair a bheidh sé ar fáil.

Toisc nach bhfuil ach líon teoranta áiteanna ar an scéim, ní dhéanfar teagmháil le gach duine dífhostaithe incháilithe.

Obair eile

Is féidir le rannpháirtithe ar an scéim Tús fostaíocht páirtaimseartha eile a ghlacadh ar choinníoll nach gcuireann sé isteach ar obair agus amanna an tsocrúcháin oibre Tús. Má chuirtear obair lánaimseartha eile ar fáil do rannpháirtithe d'fhéadfaidís deireadh a chur lena gconradh socrúcháin oibre.

Diúltú socrúcháin oibre

Faoin bPlean Gníomhaíochta Náisiúnta um Fhostaíocht tá ar dhuine atá ag fáil Liúntas Cuardaitheora Poist glacadh le deiseanna oibre, mar shampla tairiscint socrúcháin oibre Tús. Má dhiúltaíonn siad le deis oibre gan chúis mhaith, d'fhéadfadh a n-íocaíocht leasa shóisialaigh a laghdú nó a fhoirceannadh. Más rud é, tar éis diúltú socrúcháin, go ndéantar íocaíocht duine a laghdú nó a fhoirceannadh d'fhéadfadh siad iarraidh ar achomharc an chinnidh sin chuig an Oifig Achomhairc Leasa Shóisialaigh laistigh de 21 lá.

Coinníollacha oibre

Beidh na rannpháirtithe ag obair ar feadh 19 uair an chloig go leith in aghaidh na seachtaine agus maireann an socrúchán oibre ar feadh 12 mhí. Gheobhaidh siad an tsaoire bhliantúil reachtúil céanna agus teidlíocht saoire poiblí mar aon le fostaithe eile. I rith an 12 mhí, d’fhéadfadh go mbeadh 2 lá saoire bhreoiteachta neamhdheimhnithe agus 7 lá saoire bhreoiteachta deimhnithe acu. Nuair a chríochnaíonn an socrúchán, ba chóir dóibh síniú lena n-oifig leasa shóisialaigh áitiúil arís. Ní féidir leo páirt a ghlacadh sa scéim Tús arís ar feadh 3 bliana.

Cúram leanaí: Má tá cúram leanaí de dhíth ort chun páirt a ghlacadh sa scéim Tús, d’fhéadfá bheith incháilithe le haghaidh na Scéime Cúram Leanaí Iarscoile.

Rátaí

Ó Eanáir 2024, is an t-íosráta íocaíochta seachtainiúil do rannpháirtithe €259.50 (bunaithe ar fhigiúr 19.5 uaireanta oibre).

Más €232 nó níos lú sa tseachtain é an Liúntas Cuardaitheora Poist (cleithiúnaithe san áireamh) atá á fáil ag rannpháirtithe, gheobhaidh siad an t-íosráta seachtainiúil Tús €259.50 (sin é €232 móide €27.50). Más €232 nó níos mó sa tseachtain é an Liúntas Cuardaitheora Poist (cleithiúnaithe san áireamh) atá á fáil acu, gheobhaidh siad an ráta coibhéiseach móide €27.50 (tá roinnt eisceachtaí ann).

Coimeádann rannpháirtithe aon sochair bhreise agus an cárta leighis ar an gcuntar go mbíonn siad incháilithe fós.

Ioncam breise

Má tá aon ioncam breise agat, mar shampla, ioncam ó obair páirtaimseartha, ní bheidh aon tionchar ar d’íocaíocht Tús. Áfach, baineann na rialacha le haghaidh athraithe i do chúinsí féin le do bhuníocaíocht leasa shóisialaigh le d’íocaíocht Tús freisin. Chun ró-íocaíocht a sheachaint, má tá aon athrú i do chúinsí féin, ba chóir duit cuir in iúl do chomhlacht forbartha áitiúla nó d’oifig Údarás na Gaeltachta agus d’oifig leasa shóisialaigh áitiúil.

Má thagann athrú ar do chúinsí, mar shampla, má phóstar thú, má bhíonn leanbh agat nó má athraíonn tú d’uaireanta oibre; tá ort do mhaoirseoir Tús a chur ar an eolas, mar gheall go bhféadfadh sé tionchar a imirt ar d’íocaíocht. Tá ort do mhaoirseoir a chur ar an eolas, chomh maith, má fhaigheann do chleithiúnaí post, mar gheall go ndéanfar measúnú ar a n-ioncam mar mhaoin agus go bhféadfaí d’íocaíocht Tús a laghdú. Ní féidir d’íocaíocht a laghdú faoi bhun an ráta íosta €259.50. Ba cheart duit foirm EP1 a chomhlánú agus í a thabhairt do do mhaoirseoir.

Céile nó páirtnéir agus Tús

Má fhaigheann tú áit ar scéim Tús agus má fhaigheann do chéile nó pháirtnéir Liúntas Cuardaitheora Poist (LCP), Liúntas Míchumais (LM) nó Cúnamh Feirme dóibh féin, is féidir leo Méadú I leith Duine Fásta Cáilithe leis an LCP, LM nó Cúnamh Feirme a éiligh. Ansin déantar measúnú ar d’ioncam ón scéim Tús (mar dhuine singil) mar fhostaíocht inárachais i leith na híocaíochta.

Má tá tú ar scéim Tús agus má fhaigheann do chéile nó do pháirtnéir áit ar scéim Tús, gheobhaidh gach duine agaibh ráta singil íocaíochta Tús chomh maith le leath a Mhéadú Linbh Cáilithe le haghaidh aon linbh cleithiúnach.

Cáin agus ÁSPC

Tá an íocaíocht Tús inchánaithe ach braitheann an méid iníoctha ar chúinsí aonair.

Íocfar ranníocaíochtaí ÁSPC Aicme A do gach rannpháirtí. Má thuilleann siad níos mó ná €352 sa tseachtain, íocann siad ranníocaíocht ÁSPC.

Tá rannpháirtithe ar an scéim Tús díolmhaithe ón Muirear Sóisialta Uilíoch.

Beartaíonn agus soláthraíonn eagraíochtaí pobail agus deonacha na socrúcháin oibre. Caithfidh na heagraíochtaí deiseanna obair ar dheachaighdeán atá chun tairbhe an phobail a sholáthar. Ba chóir d'eagraíochtaí a bhfuil socrúchán oibre beartaithe acu clárú leis an gcomhlacht forbartha áitiúil nó le hÚdarás na Gaeltachta ina gceantar. Iarrfar orthu togra a chur isteach ag déanamh cur síos ar an obair agus ar líon na rannpháirtithe a theastaíonn. Déanfar an comhlacht forbartha áitiúil nó Údarás na Gaeltachta measúnú agus cinneadh maidir leis an togra.

Costais

Go ginearálta, tá na heagraíochtaí pobail agus deonacha freagrach as na costais nach bhfuil clúdaithe ag Tús agus is gá dóibh ranníocaíocht a dhéanamh. I gcúinsí áirithe d'fhéadfadh sé go bhfuil roinnt maoiniú ar fáil ó chomhlacht forbartha áitiúil nó ó Údarás na Gaeltachta.

Níl aon phróiseas iarratais do dhaoine dífhostaithe atá incháilithe don scéim seo. Roghnófar na rannpháirtithe féideartha agus déanfaidh a n-oifig leasa shóisialaigh nó ionad Intreo áitiúil teagmháil leo.

Ba chóir do fhéinatreorúchán bheith déanta chuig an oifig leasa shóisialaigh áitiúil nó ionad Intreo.

Ba chóir d’eagraíochtaí pobail agus deonacha a bhfuil suim acu deiseanna socrúcháin oibre Tús a sholáthar clárú lena gcomhlacht forbartha áitiúla nó lena n-oifig Údarás na Gaeltachta.

Is féidir leat teacht ar fhaisnéis níos mionsonraithe faoi Tús i dTreoirlínte Oibríochtúla na Roinne Gnóthaí Fostaíochta agus Coimirce Sóisialaí agus sa liosta seo de cheisteanna coitianta.