Forfheidhmiú an dlí fostaíochta

Déanann Seirbhísí Cigireachta an Choimisiúin um Chaidreamh san Áit Oibre monatóireacht ar choinníollacha fostaíochta chun a chinntiú go bhfuil fostóirí ag cloí leis an reachtaíocht um chearta fostaíochta.

Más fostóir tú, ní mór duit a chinntiú go bhfuil do thaifid fostaíochta cothrom le dáta agus go bhfuil siad ar fáil lena n-iniúchadh, de réir mar a éilíonn an dlí. Féach Treoir an Choimisiúin um Chaidreamh san Áit Oibre maidir le cigireachtaí (pdf).

Tá Seirbhísí Cigireachta an Choimisiúin um Chaidreamh san Áit Oibre freagrach as cigireachtaí a dhéanamh ar ionaid oibre.

Cén fáth a bhfuil cigireacht á dhéanamh ar mo ghnó?

Déantar cigireachtaí ar roinnt cúiseanna. Seo cuid acu siúd:

• Gearán ar leith a imscrúdú
• Mar chuid de chigireachtaí randamacha nó spriocdhírithe in earnáil áirithe fostaíochta
• Mar chuid de ghnáthchigireachtaí

Conas a bheidh a fhios agam an bhfuil cigireacht dlite dom?

De ghnáth, cuirfear in iúl duit roimh ré faoi chigireacht. Má tá cúis bhailí ann nach féidir an chigireacht a dhéanamh ar an dáta molta, ní mór duit dul i dteagmháil leis an gcigire a luaithe agus is féidir chun dáta eile a shocrú. I gcásanna áirithe, féadfaidh an cigire bualadh isteach gan réamhfhógra.

Más gá, féadfaidh cigirí eile nó an Garda Síochána a bheith in éineacht le cigirí. Is féidir leo freisin iarratas a dhéanamh chuig an gCúirt Dúiche ar bharántas cuardaigh.

Cad is féidir le cigirí a dhéanamh?

Is féidir le cigirí:

• Dul isteach in áitreabh ag amanna réasúnta
• Agallamh a chur ar fhostóirí agus ar fhostaithe
• Ráitis a ghlacadh
• Taifid a scrúdú agus a chóipeáil
• Tús a chur le himeachtaí dlí

Má aimsíonn iniúchadh tosaigh ar thaifid go bhfuil dlí fostaíochta sáraithe ag fostóir, féadfaidh na Seirbhísí Cigireachta:

• Litir a eisiúint ag iarraidh ort é seo a cheartú
• An t-ábhar a tharchur chuig na seirbhísí dlí lena ionchúiseamh
• Iniúchadh breise a dhéanamh

Is féidir le cigirí oibriú i gComhaonaid Imscrúdaithe leis an Roinn Gnóthaí Fostaíochta, leis an Roinn Coimirce Sóisialaí agus leis na Coimisinéirí Ioncaim, agus is féidir leo faisnéis a mhalartú leis na comhlachtaí sin.

Sáruithe a bhaineann le pá neamhíoctha

Sa chás go bhfuil pá neamhíoctha dlite d’fhostaí, seoltar litir ag lorg fianaise go bhfuil an fostóir ag comhlíonadh an dlí. Mura dtugtar freagra nó mura bhfuil an freagra leordhóthanach, déanfaidh na Seirbhísí Cigireachta an dara cigireacht. Eiseofar rabhadh go seolfar aon sáruithe breise nó sáruithe nua a dhéanfar chuig na seirbhísí dlí chun ionchúiseamh a dhéanamh.

Sa chás go bhfaightear sáruithe ar an Acht um Chosaint Daoine Óga (Fostaíocht) 1996, tarchuirtear iad le haghaidh ionchúisimh tar éis an chéad chigireachta.

Sa chás go bhfaightear sáruithe ar an reachtaíocht fostaíochta, is féidir leis an gCoimisiún um Chaidreamh san Áit Oibre:

• Tús a chur le hionchúisimh
• Fógraí comhlíonta a eisiúint i gcoinne an fhostóra
• Fógraí íocaíochta seasta a eisiúint i gcoinne an fhostóra

Ionchúisimh

Is féidir leis an gCoimisiún um Chaidreamh san Áit Oibre ionchúisimh achoimre a thabhairt in aghaidh fostóirí atá cúisithe as an dlí a bhriseadh. Tá sé seo leagtha amach san Acht um Chaidreamh san Áit Oibre 2015.

Má chiontaítear i gcion tú mar fhostóir, ní mór duit na costais a íoc leis an gCoimisiún um Chaidreamh san Áit Oibre chun an cion a imscrúdú, a bhrath agus a ionchúiseamh. Is é seo an cás ach amháin má chinneann an chúirt go bhfuil cúiseanna bailí ann nach gcaithfidh tú na costais seo a chlúdach.

Fógraí um chomhlíonadh

Má fhaigheann cigire go bhfuil an reachtaíocht fostaíochta sáraithe agat, féadfaidh sé/sí fógra um chomhlíonadh a sheirbheáil ort. Is cion é gan cloí le fógra um chomhlíonadh.

Leagtar amach san fhógra conas ba cheart an cheist a réiteach. Féadfaidh tú achomharc a dhéanamh chuig an gCúirt Oibreachais in aghaidh an fhógra comhlíonta laistigh de 42 lá. Féadfaidh tú achomharc breise a dhéanamh chuig an gCúirt Oibreachais mura bhfuil tú sásta leis na gníomhartha a ghlac an Chúirt Chuarda.

Má eisítear fógra comhlíonta duit nó má tharlaíonn díospóid ar bith eile faoi, ní chuireann sé seo cosc ar:

• Fostaithe ó chaingean a ghlacadh i do choinne maidir le sárú líomhnaithe ar an dlí fostaíochta
• Ionchúiseamh ar bith mar gheall ar chion faoi dhlíthe fostaíochta

Féadfar fógraí comhlíonta a úsáid maidir le sáruithe ar an reachtaíocht atá liostaithe i Sceideal 4 den Acht um Chaidreamh san Áit Oibre 2015 .

Fógra Íocaíochta Seasta

Is féidir leis an gCoimisiún um Chaidreamh san Áit Oibre fógraí íocaíochta seasta a úsáid i ndáil le cionta áirithe. Is féidir le cigirí fógraí íocaíochta seasta suas le €2,000 a eisiúint sa chás go bhfuil cúis réasúnach acu a chreidiúint go bhfuil cion ábhartha déanta ag duine. Ní mór an fhíneáil a íoc laistigh de 42 lá. Is iad seo a leanas na cionta seo:

• Do dhualgais mar fhostóir a shárú maidir le dul i gcomhairle le hionadaithe fostaithe agus faisnéis a sholáthar dóibh faoin Acht um Chaomhnú Fostaíochta 1977 (iomarcaíochtaí comhchoiteanna)
• Mainneachtain ráiteas pá agus asbhaintí a sholáthar ó phá faoin Acht um Íoc Pá 1991
• Mainneachtain ráiteas a sholáthar d'fhostaí ar an meánráta pá in aghaidh na huaire le haghaidh tréimhse tagartha pá faoin Acht um Pá Íosta Náisiúnta 2000

Más mian leat gearán a dhéanamh faoi chigireacht is féidir leat é sin a dhéanamh ar workplacerelations.ie nó trí theagmháil a dhéanamh leis an WRC - féach 'Cén áit le hiarratas a chur isteach' thíos.

Cuireann an WRC seirbhís faisnéise ar fáil d'fhostóirí áit ar féidir leat tuilleadh a fháil amach faoi iniúchtaí agus comhlíonadh - féach ‘Cén áit le hiarratas a chur isteach’ thíos.