Saoire gan phá do chúram leighis

Tugadh isteach saoire gan phá do chúram leighis an 3 Iúil 2023.

Tugann sé 5 lá saoire gan phá duit más gá duit am saor ón obair a ghlacadh chun déileáil le cúram leighis tromchúiseach do leanbh nó do dhuine ábhartha eile ar nós ball teaghlaigh. Tá an tsaoire ar fáil do thuismitheoirí agus cúramóirí araon - féach 'Cé atá in ann iarratas a dhéanamh?' thíos.

Ní gá duit fógra a thabhairt do d'fhostóir an saoire a ghlacadh i gcúinsí éigeandála. Ba cheart duit fógra a thabhairt más féidir.

Is é an Work Life Balance and Miscellaneous Provisions Act 2023 an dlí a chlúdaíonn saoire do chúram leighis.

Ní hionann saoire gan phá do chúrama leighis agus saoire force majeure, arb é saoire le pá í do ghéarchéim phráinneach teaghlaigh.

Tá sé de cheart agat 5 lá saoire le haghaidh cúram leighis in aon 12 mhí as a chéíle. Seo an teidlíocht reachtúil (ciallaíonn se sin an t-íosmhéid dlíthiúil).

Ní gá duit an saoire a ghlacadh go léir ag an am céanna. Is feidir é a ghlacadh mar laethanta singil nó iolracha.

Fág ar feadh níos lú ná lá

Ní féidir an tsaoire a ghlacadh i dtréimhsí níos lú na lá amháin.

Má ghlacann tú leathlá saoire, mar shampla, áireofar é mar lá amháin fós.

Is féidir leat iarratas a dhéanamh ar tsaoire chun cúraim nó chun tacú le do:

• Leanbh (leanbh uchtaithe san áireamh)
• Céile nó páirtí sibhialta
• Comhchónaitheoir
• Tuismitheoir nó seantuismitheoir
• Deartháir nó deirfiúr
• Páirtí tí (aon duine eile dóibh siúd atá liostaithe thuas a chónaíonn sa teach céanna leatsa)

Caithfidh cúram nó tacaíocht shuntasach a hbeith ag teastáil ón duine ar chúis thromchúiseach leighis.

Ní theastaíonn aon seirbhís íosta le d'fhostóir chun an tsaoire seo a ghlacadh.

Ní mór cúram nó tacaíocht shuntasach a bheith ag an duine breoite ar chúis thromchúiseach leighis.

Ní shainmhínítear cúis thromchúisach leighis san Acht.

Is féidir le d'fhostóir fianaise ábhartha a iarraidh ar riachtanas leighis na saoire.

Is é an fhianaise ábhartha ná:

• Teastas leighis sínithe ag dochtúir
• Fianaise eile a d'fhéadfadh an fostóir a éileamh le réasún

Ní gá don teastas leighis cineál an riochta leighis a lua. Ní gá ach ráiteas fíorais a bheith ann go bhfuil, nó go raibh, gá ag an duine le cúram nó tacaíócht shuntasach ar chúis thromchúiseach leighis.

Ní gá duit fógra a thabhairt do d'fhostóir an saoire a ghlacadh i gcúinsí éigeandála.

Ba cheart duit fógra a thabhairt más féidir.

Ní mór duit dearbhú i scríbhinn a thabhairt do d'fhostóir go dteastaíonn uait iarratas a dhéanamh ar an tsaoire (nó go bhfuil glactha agat cheana féin). Ba cheart duit é seo a dhéanamh chomh luath agus is réasúnta praiticiúil. Ní mór duit an deimhniú seo a shíniú freisin.

Caithfidh na nithe seo a leanas a bheith i do dheimhniú sínithe:

• An dáta tosaithe
• Fad na saoire
• Ráiteas fíricí (ag míniú cén fáth a bhfuil tú i dteideal na saoire).

Ní mór do d'fhostóir an doiciméad deimhnithe a choinneáil agus admháil scríofa a thabhairt duit go bhfuair siad an deimhniú.

Cén faisnéis a chaithfidh mé a thabhairt?

Is féidir le d'fhostóir faisnéis a iarraidh maidir le:

• Do chaidreamh leis an duine dá dtugtar aire
• Nádúr an chúraim sin
• Fianaise ábhartha a dhearbhaíonn go bhfuil, nó go raibh, ag teastáil ón té a ainmníodh le cúraim nó tacaíocht shuntasach ar chúis thromchúiseach leighis

Féach 'Cén cúram leighis tromchúiseach atá clúdaithe?' thuas chun tuilleadh faisnéise a fháil faoi cad a áirítear mar fhianaise ábhartha.

Go ginearálta, déileálfar leat amhail is go bhfuil tú ag obair le linn saoire do chúram leighis. Ciallaíonn sé seo:

• Tá tú i dteideal filleadh ar an obair sa phost a bhí agat díreach sular thosaigh tú ar an tsaoire
• Ní áiríonn tú do chuid ama ar saoire mar bhriseadh do sheirbhís leanúnach
• Ní féidir thú a dhífhostú mar gheall ar an saoire a ghlacadh nó a iarraidh
• Níor cheart go ndéanfaí íospairt ort mar gheall ar saoire a ghlacadh nó a iarraidh le haghaidh cúram leighis a ghlacadh. Ní féidir le d'fhostóir pionós a ghearradh nó héagórach leat trí, mar shampla, cionníollacha fostaíochta níos measa a thabhairt duit nó tú a roghnú le haghaidh iomarcaíochta.

Má ghlacaim saoire le haghaidh cúram leighis agus mé ar promhadh

Féadfaidh d'fhostóir do phromhadh, d'oilúint nó do phrintíseacht a chur a fionraí ar feadh na tréimhse a bhfuil tú ar saoire do chúam leighis. Is féidir na laethanta a chur le deireadh do thréimhse promhaidh, oiliúna nó printíseachta.

Má tá gearán nó díospóid agat le d'fhostóir faoi shaoire do chúram leighis, ba chóir duit é a ardú le d'fhostóir ar dtús.

Mura féidir leat an cheist a réiteach go díreacht le d'fhostóir, féadfaidh tú gearán forimiúil a dhéanamh leis an gCoimisiún um Chaidream san Áit Oibre (WRC).

Conas gearán a dhéanamh leis an WRC

Má tá díospóid agat le d'fhostóir faoi shaoire do chúram leighis, nó má tá dífhostú éagórach os comhair do cheart chun saoire, is féidir leat gearán a dhéanamh leis an WRC ar líne.

Ba cheart duit do ghearán a dhéanamh laistigh de 6 mhí ó tharla an díospóid. Féadfar an teorainn ama a fhadú ar feadh suas le 6 mhí eile, má bhí cúis réasúnach leis an moill.

Féadfaidh tú tuilleadh faisnéise a fháil ó Sheirbhís Fiasnéise agus Custaiméara an Chomisiúin um Chaidreamh san Áit Oibre.