Obair oíche

Déantar obair oíche idir meán oíche agus 7am. Mar oibrí oíche, cuirtear cosaint bhreise dhlíthiúil ar fáil duit chun thú a choimeád sábháilte ag an obair.

Is oibrí oíche thú má shásaíonn tú an dá choinníoll seo a leanas:

• Is gnách duit oibriú ar feadh ar a laghad 3 huaire an chloig idir meán oíche agus 7am
• Déanann tú ar a laghad leath de d’uaireanta oibre i mbliain i rith na n-uaireanta seo

Cumhdaítear d’uaireanta oibre mar oibrí oíche san Acht um Eagrú Ama Oibre, 1997.

Is í an mheánseachtain uasta oibre 48 uair an chloig, i bhformhór na gcásanna. Mar oibrí oíche, níor cheart duit oibriú breis agus 8 n-uaire an chloig, ar an meán, i dtréimhse 24 uair an chloig.

Ríomhtar an meán i rith ceachtar den dá thréimhse seo a leanas:

• Tréimhse 2 mhí
• Tréimhse níos faide má bhíonn sé mar chuid de chomhaontú comhchoiteann (mar shampla, comhaontú ceardchumainn)

Má bhaineann guaiseacha speisialta nó brú trom fisiciúil nó meabhrach le d’obair, ní féidir leat oibriú breis agus 8 n-uaire i dtréimhse 24 uair an chloig. Caithfidh d’fhostóir aon ghuaiseacha speisialta nó fisiciúla nó brú meabhrach a shainaithint i d’obair, measúnú a dhéanamh ar cé chomh díobhálach a d’fhéadfaidís a bheith agus dul i mbun beart le haon rioscaí a laghdú.

Ní cheadaítear do dhaoine óga, go ginearálta, obair oíche a dhéanamh. Má tá tú níos óige ná 18 mbliana d’aois, rangaítear thú mar oibrí óg.

Is féidir teacht ar níos mó eolais inár gcáipéisí faoi shaoire bhliantúil agus ar rátaí pá íosta.

Ní bhaineann na teorainneacha ar uaireanta obair oíche de ghnáth le:

• Ball d’Óglaigh na hÉireann nó den Gharda Síochána
• Roinnt oibrithe iompair
• Daoine a mbíonn smacht acu ar a n-uaireanta oibre féin (mar shampla, saoroibrithe)
• Duine muinteartha a oibríonn ar fheirm nó i dteach príobháideach
• Oibrithe atá cumhdaithe ag reachtaíocht eile ama oibre (mar shampla, dochtúirí ospidéil sóisearacha)

Tá roinnt rioscaí ann a bhaineann le hobair oíche, an méid seo a leanas ina measc:

• Cur isteach ar chlog inmheánach an choirp (rithimí laethúla)
• Deacrachtaí codlata
• Tuirse
• Éifeachtaí sláinte
• Dóchúlacht mhéadaithe go ndéanfar botúin agus go dtitfidh timpistí amach
• Cur isteach ar shaol an teaghlaigh agus ar an saol sóisialta

D’fhoilsigh an tÚdarás Sláinte agus Sábháilteachta (an ÚSS) leabhrán,Treoir d’Fhostóirí agus Fostaithe maidir le hObair Oíche agus Sealobair (pdf)ina gcaitear súil níos grinne ar na rioscaí seo.

Má oibríonn tú i suíomh cónaithe cúraim sláinte a sholáthraíonn cúram ar bhonn 24 uair an chloig, 7 lá sa tseachtain, b’fhéidir go mbeidh ort codladh ag d’ionad oibre.

Is é seal codlata thar oíche aistriú nuair a bhíonn tú san obair ar feadh tréimhse leanúnach 8 n-uaire an chloig nó níos faide idir 11pm agus 8am. Bíonn tú i dteideal pá íosta, ar a laghad, a fháil má oibríonn tú seal codlata thar oíche, fiú má cheadaítear duit codladh idir tascanna.

Caithfidh fostóir dul i mbun na mbeart seo a leanas chun do shláinte agus sábháilteacht mar oibrí oíche a chosaint.

Mar gheall go bhfuil baol sláinte i gceist le hobair oíche, caithfidh d’fhostóir measúnú sláinte saor in aisce a chur ar tairiscint duit. Caithfidh siad measúnú sláinte a chur ar tairiscint duit sula dtosaíonn tú ag oibriú istoíche agus ag eatraimh rialta fad a bhíonn tú ag obair mar oibrí oíche.

Má éiríonn tú breoite mar thoradh ar obair oíche, ba cheart do d’fhostóir obair oiriúnach a sholáthar duit nach mbaineann obair oíche leis (sa chás gur féidir).

Má tá tú torrach agus má tá obair oíche i gceist leis an gceathrú cuid de d’uaireanta oibre, is féidir thú a dhíolmhú ó obair oíche a dhéanamh. Beidh ar do dhochtúir a dheimhniú go bhféadfadh obair oíche difear a dhéanamh do do shláinte agus sábháilteacht agus sláinte agus sábháilteacht do naíonáin. Mura bhfuil aon obair oiriúnach eile ar fáil, is féidir saoire shláinte agus shábháilteachta a thabhairt duit.Bíonn seo i gceist freisin ar feadh a fhaide le 14 seachtaine i ndiaidh bhreith do linbh.

Leagtar amach an dlí maidir le sláinte agus sábháilteacht d’oibrithe oíche i gCuid 6 de na Rialacháin Sábháilteachta, Sláinte agus Leas ag an Obair (Feidhm Ghinearálta), 2007

Is féidir leat gearán a dhéanamh faoin Acht um Eagrú Ama Oibre, 1997 nó na hAchtanna um Chosaint Mháithreachais leis an gCoimisiún um Chaidreamh san Áit Oibre. Ba cheart duit iarratas a dhéanamh trí úsáid a bhaint as an bhfoirm ghearáin ar líne.

Caithfidh tú gearán a dhéanamh laistigh de 6 mhí i ndiaidh gur tharla an díospóid. Is féidir an teorainn ama a shíneadh a fhaide le 12 mhí má bhí cúis réasúnta leis an moill.

D’fhoilsigh an tÚdarás Sláinte agus Sábháilteachta (an ÚSS) leabhrán,Treoir d’Fhostóirí agus Fostaithe maidir le hObair Oíche agus Sealobair (pdf).

Is féidir leat eolas breise a fháil faoi obair oíche agus do chearta fostaíochta ó Sheirbhísí Faisnéise agus do Chustaiméirí an Choimisiúin um Chaidreamh san Áit Oibre – féach thíos

An Coimisiún um Chaidreamh san Áit Oibre - Seirbhís Faisnéise agus Chustaiméirí

Bóthar Uí Bhriain

Ceatharlach

R93 E920

Uaireanta Oscailte: Luan go hAoine Idir 9.30am agus 1pm, agus idir 2pm agus 5pm

Guthán:(059) 917 8990

Glaoch Áitiúil:0818 80 80 90

Leathanach Baile: https://www.workplacerelations.ie/en/