Leictreachas: ag nascadh nó ag aistriú

Féadfaidh tú an chuideachta phríobháideach a theastaíonn uait a roghnú chun leictreachas a sholáthar do do theach. Tairgeann soláthraithe raon seirbhísí agus margaí agus roghanna éagsúla maidir le conas íoc as. Soláthraíonn go leor soláthróirí fuinnimh leictreachas agus gás araon.

Feidhmíonn agus cothaíonn ESB Networks (ESBN) an líonra leictreachais. Ní mór duit dul i dteagmháil le ESBN má tá tú ag nascadh leis an eangach leictreachais den chéad uair, nó má tá tú ag dínascadh go hiomlán.

Ach i bhformhór na gcásanna, déanfaidh do sholáthraí leictreachais do riachtanais leictreachais ó lá go lá a chomhlíonadh.

Mínítear ar an leathanach seo conas nascadh le seirbhís leictreachais nó conas soláthraithe a athrú. Is féidir leat tuilleadh a léamh faoi do bhillí leictreachais a íoc, lena n-áirítear cá háit le cabhair a fháil má tá deacracht agat íoc.

Má tá tú ag bogadh isteach i réadmhaoin nach raibh nasctha riamh cheana, nó réadmhaoin atá dínasctha le breis agus 2 bhliain, ní mór duit iarratas a dhéanamh chuig soláthraí leictreachais ar chomhaontú soláthair tí. Coinníonn an CRU liosta de sholáthróirí ceadúnaithe fuinnimh.

Nuair a bheidh soláthraí roghnaithe agat, déan teagmháil le ESBN agus tabhair an t-eolas seo a leanas:

• D'ainm agus sonraí teagmhála
• Uimhir Thagartha Mhéadarphointe (UTM) agus Uasacmhainn Iompórtála (MIC) do do theach nua – ar fáil ón tógálaí nó ón bhforbróir
• Seoladh do theach
• Ainm an tsoláthraí leictreachais roghnaithe agat

Rachaidh do sholáthraí i dteagmháil le ESBN ansin chun iarraidh ort do nasc leictreachais a chur ar siúl. Socróidh ESBN freisin do mhéadar a shuiteáil. Cuirfidh leictreoir an tógálaí an soláthar leictreachais ar siúl i do theach.

Tá tuilleadh faisnéise ag ESBN faoi naisc leictreachais le haghaidh teach aonair nua agus naisc leictreachais le haghaidh tithe nua i bhforbairt tithíochta nó árasáin.

Tá faisnéis ag an CRU maidir le do sholáthraí fuinnimh a athrú.

Tá cead ag do sholáthraí leictreachais éarlais a ghearradh. Tá a bheartas taisce féin ag gach soláthraí, a chaithfidh a bheith cothrom, trédhearcach agus réasúnta. Ní mór an éarlais a thabhairt ar ais sa bhille a gheobhaidh tú nuair a thagann deireadh le do chonradh (is gnách go mbíonn do thréimhse chonartha 12 mhí). Ní mór do do sholáthraí a insint duit má tá tú i mbaol d’éarlais a chailleadh agus cur síos a dhéanamh ar na céimeanna atá le déanamh chun do théarmaí creidmheasa a fheabhsú.

Má tá tú ar ioncam íseal agus mura bhfuil sé d’acmhainn agat éarlais a íoc, seiceáil an bhfuil tú incháilithe le haghaidh cabhrach ó d’oifig INTREO áitiúil.

Tá tuilleadh faisnéise faoi thaiscí slándála (ar leathanach 27) ag lámhleabhar an Choimisiúin um Rialáil Fóntais (CRU) Leictreachas agus Gáis (pdf).

Má tá tú ag fágáil réadmhaoine, déan teagmháil le do sholáthraí leictreachais chun a chur in iúl dóibh go bhfuil tú ag bogadh agus tabhair léamh méadair deiridh dóibh ionas gur féidir leo bille deiridh a sheoladh chugat.

Nuair atá tú ag bogadh isteach i dteach a bhí áitithe roimhe seo agus a bhfuil nasc leictreachais fós aige, déan léamh méadair nuair a bhogann tú isteach. Ansin, déan teagmháil le soláthraí seirbhíse chun cuntas nua a bhunú. Má tá tú ar cíos, d’fhéadfadh go mbeadh ar do thiarna talún teagmháil a dhéanamh leis an soláthraí leictreachais ar do shon.

Má tá an teach dícheangailte, ní mór duit a fháil amach cé chomh fada is atá sé dícheangailte. Chun seo a dhéanamh, déan teagmháil le ESBN agus tabhair d’uimhir MPRN nó mhéadair. Más rud é go raibh an dícheangal:

• Níos lú ná 6 mhí - Ba cheart duit clárú mar chustaiméir le soláthraí leictreachais a eagróidh athcheangal leis an líonra le ESBN
• Idir 6 mhí agus 2 bhliain - Ba cheart duit clárú mar chustaiméir le soláthraí leictreachais agus socrú a dhéanamh go ndéanfaidh conraitheoir cláraithe leictreachais an sreangú a sheiceáil agus deimhniú críochnaithe a chur ar fáil dá gcomhlacht rialála ceadaithe. Nuair a fhaigheann ESBN deimhniú fíoraithe, is féidir le do sholáthraí socrú a dhéanamh ansin le haghaidh athcheangail.
• Níos mó ná 2 bhliain – Déan iarratas chuig ESBN ar nasc nua

Tá tuilleadh faisnéiseag ESBN faoin soláthar leictreachais a athnascadh.

Mura bhfuil tú sásta le do sholáthraí reatha leictreachais, féadfaidh tú soláthraí a athrú. Seiceáil an bhfuil tú i gconradh téarma seasta. Má tá, is féidir go ngearrfar táille ort as aistriú chuig soláthraí eile. Toisc go bhfuil go leor soláthróirí le roghnú astu, tá sé tábhachtach do thaighde a dhéanamh chun an rogha is fearr a aimsiú a oireann do do chuid riachtanas.

Sula n-aistríonn tú:

• Seiceáil do bhille reatha le fáil amach cén úsáid atá agat, an meánmhéid a íocann tú agus conas a ghlactar leis an íocaíocht
• Faigh amach cathain a thagann deireadh le do chonradh le do sholáthraí reatha
• Bain úsáid as suíomh gréasáin comparáide praghsanna
• Déan iarracht ath-idirbheartaíocht a dhéanamh le do sholáthraí reatha
• Cinntigh go bhfuil d’uimhir MPRN agat (suite ar do bhille reatha) agus léamh méadair cothrom le dáta don soláthraí nua

Cuirfidh an soláthraí nua in iúl don sean-sholáthraí go mbeidh tú ag athrú arís. Tá tuilleadh faisnéise ag an CRU maidir le hathrú soláthraí.

Cad a tharlóidh má athraím m'intinn?

Má aistríonn tú chuig soláthraí nua ach ansin má athraíonn tú d’intinn, féadfaidh tú an conradh a chur ar ceal má chláraigh tú níos lú ná 14 lá ó shin ar an bhfón, ar líne nó ar leac an dorais agat. Tugtar tréimhse ‘séimhithe’ air seo.

Faigh tuilleadh faisnéise faoi do chearta tomhaltóirí.

Is é an Coimisiún um Rialáil Fóntas (CRU) rialtóir an tionscail leictreachais.

Tá ról ag an CRU chun custaiméirí fuinnimh a chosaint agus chun iomaíocht a chur chun cinn. Déanann sé é seo trí leabhar rialacha a chur i bhfeidhm ar a dtugtar an Lámhleabhar Soláthraí (pdf). Ní mór cóid chleachtais a bheith ag soláthraithe a chlúdaíonn an chaoi a ndéileálfaidh siad le tomhaltóirí.

Caithfidh na cóid seo a leanas a chlúdach:

• Ag Billeáil
• Dícheangail
• Clárú custaiméirí
• Margaíocht agus fógraíocht
• Láimhseáil gearán
• Custaiméirí leochaileacha
• Íoc mar a úsáidtear (PAYG) agus rialaitheoirí buiséid
• Custaiméirí neamhtheaghlaigh

Ní mór Cairteacha do Chustaiméirí a bheith ag soláthraithe ina leagtar amach:

• Leibhéil seirbhíse ráthaithe do chustaiméirí
• Socruithe cúitimh agus aisíocaíochta nuair nach gcomhlíontar leibhéil cháilíochta seirbhíse

Ní mór do gach soláthraí a chairt do chustaiméirí agus a chóid a fhoilsiú ar a shuíomh Gréasáin. Léigh tuilleadh faoi rialáil fóntais.

Má tá fadhb agat, déan teagmháil le:

• Do sholáthraí leictreachais maidir le saincheisteanna a bhaineann le billeáil, fadhbanna cuntais, margaíocht nó fógraíocht, nó soláthraí a athrú
• ESB Networks maidir le fadhbanna lena n-áirítear méadar lochtach, costais nasctha, éigeandálaí, bristeacha, nó moilleanna ceangail

Mura féidir leat an fhadhb a réiteach go neamhfhoirmiúil, féadfaidh tú gearán a dhéanamh i scríbhinn chuig do sholáthraí nó chuig an soláthraí líonra.

Mura bhfuil tú sásta leis an bhfreagra ón soláthraí, féadfaidh tú:

• Déan teagmháil leis an CRU chun faisnéis agus comhairle a fháil, agus más gá, bain úsáid as a sheirbhís réitigh gearán
• Déan éileamh i gcoinne na cuideachta trí na cúirteanna ag baint úsáide as an Nós Imeachta um Éilimh Bheaga

Tá tuilleadh faisnéise fuinnimh ag CRU ina rannán tiomnaithe faisnéise do chustaiméirí.

Léigh tuilleadh faoi:

• Ag íoc do bhillí leictreachais
• Conas a rialaítear soláthraithe fóntais