Sábháilteacht ar líne

Is é Coimisiún na Meán an rialtóir nua ar shábháilteacht ar líne in Éirinn.

Forbraíodh Cód Sábháilteachta Ar Líne (pdf) ag Coimisiún na Meán chun seirbhísí digiteacha a dhéanamh cuntasach as leanaí agus daoine fásta a chosaint ar dhíobháil ar líne. Tá cumhachtaí aige measúnú agus forfheidhmiú a dhéanamh ar chomhlíonadh an Chóid ag ardáin comhroinnte físeán.

Leagtar amach sa Chód Sábháilteachta Ar Líne (pdf) an chaoi nach mór d’ardáin comhroinnte físeán daoine fásta, go háirithe leanaí, a chosaint ar dhíobháil ar líne. Leagtar síos sa Chód rialacha nach mór d’ardáin comhroinnte físeán a leanúint de réir dlí.

Cé leis a mbaineann an Cód

Baineann an Cód le hardáin comhroinnte físeán a bhfuil a gceanncheathrú Eorpach acu in Éirinn.

Cumhdaítear na hardáin comhroinnte físeán seo a leanas leis an gCód:

• Facebook
• Instagram
• LinkedIn
• Pinterest
• Reddit
• TikTok
• Tumblr
• Udemy
• X
• YouTube

Achoimre ar na príomhrialacha

Faoin gCód, ní mór d’ardáin comhroinnte físeán an méid seo a leanas a dhéanamh:

• A dtéarmaí agus coinníollacha a nuashonrú chun cosc a chur ar fhíseáin agus ábhar díobhálach áirithe a uaslódáil nó a chomhroinnt ar a gcuid seirbhísí (féach tuilleadh thíos).
• Seiceálacha aoise a úsáid chun cosc a chur ar leanaí pornagrafaíocht nó foréigean mhór a fheiceáil ar líne.
• Rialuithe tuismitheoirí a thairiscint maidir le hábhar a d’fhéadfadh dochar a dhéanamh d’fhorbairt fhisiciúil, mheabhrach nó mhorálta leanaí faoi bhun 16 bliana d’aois. Áirítear leis sin teorainneacha ama a leagan síos, nó srianta ar cé atá in ann féachaint ar ábhar linbh, nó ar an ábhar ar féidir leo féachaint air.
• Bíodh bealaí acu ionas gur féidir le daoine ábhar a thuairisciú a bhriseann na rialacha agus gníomhú ar na tuarascálacha sin.
• Plean gníomhaíochta bliantúil a fhoilsiú maidir leis na gníomhaíochtaí a dhéanfaidh siad chun litearthacht sna meáin a chur chun cinn i measc a n-úsáideoirí.

Is féidir leat an Cód Sábháilteachta Ar Líne iomlán (pdf) a léamh anseo.

Cineálacha ábhair dhíobhálaigh a dtéann an Cód i ngleic leo

Cumhdaíonn an Cód na cineálacha ábhair dhíobhálaigh seo a leanas:

• Cibearbhulaíocht
• Féindochar nó féinmharú a chur chun cinn
• Neamhoird itheacháin nó beathaithe a chur chun cinn
• Fuath nó foréigean a spreagadh
• Sceimhlitheoireacht
• Ábhar mí-úsáide ghnéis leanaí
• Ciníochas
• Seineafóibe

Dátaí éifeachtacha rialacha an Chóid

Cumhdaítear i gCuid A den Chód rialacha ginearálta maidir le hinneachar físe lena ndéantar an méid seo a leanas:

• Déanann dochar d'fhorbairt fhisiciúil, mheabhrach nó mhorálta leanaí
• Spreagann fuath nó foréigean bunaithe ar rudaí cosúil le gnéas, cine, eitneachas, reiligiún, míchumas nó claonadh gnéasach
• Tá ábhar coiriúil AE ann (amhail ábhar mí-úsáide gnéasaí leanaí, sceimhlitheoireacht, ciníochas, nó seineafóibe a chuireann fuath nó foréigean chun cinn)
• Tá fógraí díobhálacha nó mídhleathacha i bhfíseáin

Ní mór d’ardáin comhroinnte físeán Cuid A den Chód a chomhlíonadh ón 18 Samhain 2024.

Cumhdaítear i gCuid B den Chód rialacha níos mionsonraithe maidir le hinneachar físe:

• Tá cibearbhulaíocht ann, nó modhanna féindochair nó féinmharaithe curtha chun cinn nó a roinnt (lena n-áirítear dúshláin chontúirteacha), agus neamhoird itheacháin a chur chun cinn
• Spreagann sé fuath nó foréigean bunaithe ar thosca amhail gnéas, cine, eitneacht, reiligiún, míchumas, gnéaschlaonadh, nó ballraíocht i bpobail an Lucht Siúil nó na Romach
• Tá ábhar coiriúil AE ann (amhail ábhar mí-úsáide gnéasaí leanaí, sceimhlitheoireacht, ciníochas, nó seineafóibe a chuireann fuath nó foréigean chun cinn)
• Tá fógraí díobhálacha nó mídhleathacha i bhfíseáin
• Tá inneachar srianta ann ó úsáideoirí (amhail nótaí tráchta nó fotheidil dhíobhálacha)
• Tá ábhar ann do dhaoine fásta amháin, cosúil le pornagrafaíocht nó foréigean foircneach

Ní mór d’ardáin comhroinnte físeán Cuid B den Chód a chomhlíonadh faoin 21 Iúil 2025.

Cionta nua a tugadh isteach leis an gCód

Is féidir pionóis láidre a ghearradh ar ardáin comhroinnte físeán mura gcloíonn siad le rialacha an Chóid. I measc na bpionós tá fíneálacha suas le €20 milliún nó 10% den láimhdeachas bliantúil, cibé acu is airde.

Conas a fhorfheidhmítear an Cód

Déanfaidh Coimisiún na Meán monatóireacht ar ardáin lena chinntiú go gcloíonn siad leis na rialacha sa Chód.

Má bhriseann ardán comhroinnte físeán rialacha an Chóid, is féidir le Coimisiún na Meán imscrúdú a dhéanamh agus beart forfheidhmiúcháin a dhéanamh.

Tá sé de cheart agat gearán a dhéanamh in aghaidh ardáin ar líne má fheiceann tú ábhar díobhálach nó neamhdhleathach, más gá duit sárú ar théarmaí a thuairisciú, nó má tá imní ort faoi fhógraí spriocdhírithe.

Má tá imní ort faoi rud éigin a fheiceann tú féin nó do leanbh ar líne, déan é a thuairisciú don ardán ar dtús.

Má tá cabhair uait leis an eolas seo nó le tuilleadh eolais, tabhair cuairt ar shuíomh gréasáin Choimisiún na Meán.

Coinnigh do leanbh sábháilte ar líne

Tá sé ríthábhachtach tuiscint a fháil ar na rioscaí a d'fhéadfadh a bheith ag do leanbh ar líne.

I measc na gcontúirtí tá cailliúint príobháideachais, nochtadh d'ábhar míchuí, cibearbhulaíocht agus mealltóireacht ar líne.

Foghlaim faoi na feidhmchláir a úsáideann siad agus pléann siad:

• Socruithe slándála agus príobháideachais a choigeartú
• Teagmhálacha nach bhfuil de dhíth a bhlocáil nó a chealú
• Próifílí agus cuntais a scriosadh
• Déileáil le hábhar míchuí

Cuidigh le do leanbh a choinneáil sábháilte ar líne trí úsáid a bhaint as seo leanas:

• Rialúcháin tuismitheoiríchun gníomhaíochtaí ar líne do pháiste a bhainistiú
• Scagairí chun srian a chur lena rochtain ar ábhar ar leith, ag baint úsáide as uirlisí ar nós SafeSearch
• Uirlisí rianaithe ama chun monatóireacht a dhéanamh ar a meáin shóisialta le gnéithe aip atá ar fáil

Tá eolas agus Ceisteanna Coitianta ag Coimisiún na Meán do thuismitheoirí faoi shábháilteacht ar líne.

Cosain tú féin ar líne

Mar dhaoine fásta, tá sé riachtanach fanacht sábháilte ar líne le líon méadaitheach agus sofaisticiúlacht cibearchoireanna.

Foghlaim conas camscéimeanna a sheachaint, go háirithe nuair a siopadóireacht ar líne. Fíoraigh go bhfuil an chuideachta dlisteanach agus nach n-úsáideann sí ach bealaí slána chun íoc. Bí an-chúramach faoi airgead a aistriú chuig daoine nó chuig láithreáin ghréasáin nach bhfuil a fhios agat.

Léigh eolas mionsonraithe faoi shábháilteacht ar líne ar shuíomh gréasáin Choimisiún na Meán.

Tá tuilleadh eolais ag an Roinn Dlí agus Cirt agus Comhionannais faoin rannán Cibearchoireachta agus faoi Phlean Gníomhaíochta an Rialtais um Shábháilteacht ar Líne (pdf).

Tá eolaire stáisiúin áitiúil gardaí ar shuíomh gréasáin an Gharda Síochána.