Cead Pleanála

Is é cead pleanála an bealach a iarrann tú ar d'údarás áitiúil cead a thabhairt don obair thógála atá beartaithe agat. Is féidir leis an údarás áitiúil é a cheadú nó a dhiúltú. Úsáidtear an próiseas cead pleanála chun stop a chur le tógáil agus forbairtí míchuí agus iad siúd atá oiriúnach a cheadú.

Beidh cead pleanála ag teastáil uait má tá tú chun teach a thógáil. B'fhéidir go mbeidh cead pleanála ag teastáil uait más mian leat cur leis nó athruithe eile a dhéanamh ar do theach atá agat cheana féin. Níl cead pleanála ag teastáil ó roinnt síntí beaga agus grianáin. Ba cheart duit é seo a sheiceáil le d’údarás áitiúil i gcónaí sula dtosaíonn tú ar aon fhoirgneamh.

Beidh cead pleanála ag teastáil uait freisin más mian leat athrú suntasach a dhéanamh ar an gcaoi a n-úsáideann tú do thalamh nó d'fhoirgnimh. Mar shampla, beidh cead pleanála ag teastáil uait chun naíolann a oscailt ar do mhaoin agus d’fhéadfadh go mbeadh sé de dhíth ort má tá do mhaoin má tá do mhaoin á ligean ar cíos go ceann tamaill ghairid. Tá roinnt eisceachtaí leis seo, mar shampla, ní gá cead pleanála a bheith agat chun maoin tráchtála áirithe atá folamh (tithe tábhairne san áireamh) a athrú go tithe. Tá na heisceachtaí seo leagtha amach sna Rialacháin um Pleanáil agus Forbairt 2001 go 2021.

B'fhéidir go dteastóidh cead pleanála uait freisin le haghaidh teach modúlach nó foirgneamh. Braitheann sé seo ar roinnt fachtóirí cosúil le cé chomh mór is atá sé, cá mbeidh sé suite agus cad a úsáidfear dó. Is éard is teach modúlach ann ná teach a thógtar lasmuigh den láthair agus a sheachadtar agus a chríochnaítear ansin ag an suíomh atá beartaithe. Is minic a thugtar tithe mearthógtha ar na tithe seo mar go bhfuil siad níos tapúla a thógáil. Tá an Rialtas ag tógáil tithe in áiteanna áirithe do theaghlaigh atá ag teitheadh ón gcogadh san Úcráin. Níl cead pleanála ag teastáil don chlár tithíochta mearthógála seo, ach caithfidh an Rialtas ceisteanna timpeallachta a chur san áireamh agus suíomhanna á roghnú.

Féadfaidh an t-údarás áitiúil comhairle a thabhairt duit má tá cead pleanála ag teastáil uait agus comhairle ghinearálta a thabhairt duit maidir le d'iarratas. Beidh d’údarás áitiúil in ann a insint duit freisin cé acu an dóigh go gcloífidh do thograí leis an bplean forbartha do do limistéar.

Is cion é obair a dhéanamh a éilíonn cead pleanála, gan cead pleanála a bheith agat. D'fhéadfadh fíneálacha an-mhór agus príosúnachta a bheith ag baint leis an gcion seo. Má dhéantar botún, áfach, is féidir iarratas a dhéanamh ar chead pleanála chun forbairt neamhúdaraithe a choinneáil. Is féidir an cead seo a dhiúltú, agus sa chás sin, caithfear an fhorbairt neamhúdaraithe a scriosadh.

Tá 2 chineál cead pleanála ann:

● Cead

● Cead imlíneach

Is é an cineál cead pleanála is coitianta ná cead, ar a dtugtar cead iomlán uaireanta. Is é seo an áit a nglacann an t-údarás áitiúil le do chuid oibre. De ghnáth bíonn cead faoi réir coinníollacha, agus d’fhéadfadh go mbeadh gá le hathruithe ar do thograí i gcuid acu. De ghnáth maireann cead pleanála ar feadh 5 bliana.

Is éard atá i gceist le cead imlíne nuair a dhéanann tú iarratas chun a fháil amach an aontaíonn an t-údarás áitiúil i bprionsabal leat teach a thógáil nó síneadh mór a thógáil. Nuair a bhíonn iarratas á dhéanamh agat ar chead imlíne, ní gá duit ach pleananna agus sonraí áirithe faoi do thogra. Ní mór duit go leor a tháirgeadh chun go bhféadfaidh an t-údarás pleanála cinneadh a dhéanamh maidir le suíomh, leagan amach nó moltaí forbartha eile. Go ginearálta, maireann cead imlíne ar feadh 3 bliana. Má fhaigheann tú cead imlíne, beidh ort ansin líníochtaí mionsonraithe a chur isteach agus cead iarmhartach a fháil sula dtosaíonn tú ar an obair thógála.

Níor cheart duit tosú ag tógáil sula bhfaigheann tú cead pleanála.

Caithfidh tú táille a íoc le d’iarratas pleanála. Baineann táillí éagsúla le cineálacha éagsúla forbartha. Mar shampla, is é €65 an táille reatha ar iarratas chun teach a thógáil. Is é €34 an táille ar shíneadh tí nó ar gharáiste a athchóiriú le húsáid mar chuid de theach.

Sula ndéanann tú iarratas ar chead pleanála ní mór duit fógra poiblí a thabhairt maidir le do thograí. Déanann tú é seo trí:

● Fógra a chur i nuachtán áitiúil (beidh liosta ag d’údarás áitiúil), agus

● Fógra suímh a chur suas ar féidir é a fheiceáil agus a léamh go soiléir

Gheobhaidh tú sonraí faisnéise nach mór a bheith sna fógraí san fhoirm iarratais phleanála. Ní mór d’iarratas pleanála a bheith faighte ag an údarás áitiúil laistigh de 2 sheachtain tar éis an fhógra a bheith le feiceáil sa nuachtán áitiúil agus an fógra suímh a bheith ag dul suas.

Nóta:

Ní mór an fógra suímh a bheith i bhfeidhm ar feadh 5 sheachtain ar a laghad ón dáta a fhaightear an t-iarratas pleanála. (Tabhair faoi deara, ní chuirtear naoi lá thar an Nollaig, ón 24 Nollaig go dtí an 1 Eanáir, san áireamh agus an tréimhse 5 seachtaine á ríomh).

Déanann tú iarratas ar chead pleanála trí fhoirm iarratais phleanála a chomhlánú agus í a chur isteach mar aon leis na doiciméid riachtanacha chuig d’údarás áitiúil.

Déan teagmháil le d’údarás áitiúil chun comhairle a fháil maidir le conas iarratas a dhéanamh, cibé an bhfuil do thograí ag teacht leis an bplean forbartha, cad iad na doiciméid eile a bheidh ag teastáil uait, cad é an táille a bheidh ann agus aon riachtanais eile. Tá faisnéis, foirm iarratais agus seicliosta ar fáil ó d’údarás áitiúil.

Is féidir le haon duine barúil nó tuairim scríofa a dhéanamh ag cur i gcoinne d’iarratas pleanála nó ag tacú leis. Cosnaíonn sé €20 aighneacht a dhéanamh. De ghnáth, ní mór don údarás pleanála áitiúil cinneadh a dhéanamh ar iarratas pleanála laistigh de 8 seachtaine tar éis an iarratais a fháil, ach má theastaíonn tuilleadh faisnéise ón údarás áitiúil nó má tá achomharc á dhéanamh ar an gcinneadh, d'fhéadfadh sé go dtógfadh sé i bhfad níos mó ama. Cuirfear an cinneadh in iúl duit i scríbhinn agus d’aon duine a thug trácht ar d’iarratas.

Má chinneann an t-údarás áitiúil cead pleanála a thabhairt duit, gheobhaidh tú fógra go bhfuil sé beartaithe cead pleanála a thabhairt duit. Mura ndéanann aon duine achomharc in aghaidh an chinnidh chuig an mBord Pleanála laistigh de 4 seachtaine ó dháta an chinnidh seo, tabharfar cead pleanála duit ón údarás áitiúil.

Má dhiúltaíonn an t-údarás áitiúil d’iarratas, tabharfaidh sé na cúiseanna leis seo duit. Tá 4 seachtaine agat ó dháta an chinnidh seo chun achomharc a dhéanamh chuig an mBord Pleanála.